19-10-2025

Η Σύνοδος Κορυφής της MED9 θα λάβει χώρα αύριο στο Πορτορόζ της Σλοβενίας και στην ατζέντα των συνομιλιών μεταξύ των ηγετών των ευρω-μεσογειακών χωρών, εκτός από τα ευρωπαϊκά θέματα και την ανταγωνιστικότητα, θα είναι και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ενώ θα παραστεί ανάμεσα σε άλλους επικεφαλής κρατών, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Abdullah II.

Σημειώνεται ότι θα είναι η πρώτη συνάντηση ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον απόηχο της Συμφωνίας για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή ύστερα από την Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου και βεβαίως δυο μέρες πριν την Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.

Σε αυτό το πλαίσιο, ζητήσαμε από την ευγενέστατη Πρέσβυ της Δημοκρατίας της Σλοβενίας στην Ελλάδα κυρία Tamara Weingerl Požar να μας ενημερώσει για την Σύνοδο. Η κυρία Πρέσβυς, έμπειρη Διπλωμάτης, με προθυμία μας ανέπτυξε τις έως τώρα δράσεις της Σλοβενίας αναφορικά με το MED9, τα θέματα που θα συζητηθούν στην αυριανή Σύνοδο καθώς και τις προοπτικές διεύρυνσης των άριστων διμερών σχέσεων Σλοβενίας και Ελλάδος.

– Κυρία Πρέσβυς, είμαστε ακριβώς  μια μέρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στη Σλοβενία, αύριο 20 Οκτωβρίου, παρουσία όλων των ηγετών των χωρών του MED9. Με αφορμή την Σύνοδο θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για το ιστορικό του MED9 και τον κομβικό ρόλο της Σλοβενίας ως η χώρα που φιλοξενεί αυτή τη διοργάνωση;

Tamara Weingerl Požar: Πρόκειται για μια άτυπη ομάδα νότιων (Μεσογειακών) χωρών της ΕΕ, που δημιουργήθηκε το 2013, αρχικά σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Από το 2016 διοργανώνονται σύνοδοι σε επίπεδο Αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων. Στη Σύνοδο MED7 στην Αθήνα, στις 17 Σεπτεμβρίου 2021, η Σλοβενία και η Κροατία προσχώρησαν στην ομάδα, η οποία μετονομάστηκε σε MED9. Έκτοτε, η ομάδα αποτελείται από την Κροατία, την Κύπρο, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Σλοβενία. Το MED9 αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων δύο ιδρυτικών μελών της Ένωσης.

Στόχος της ομάδας είναι ο άτυπος συντονισμός και η ανταλλαγή θέσεων για διάφορα θέματα της ευρωπαϊκής ατζέντας, ώστε να προβάλλεται μια ενιαία και, επομένως, ισχυρότερη Μεσογειακή φωνή στις συνεδριάσεις της ΕΕ. Είναι μια καθαρά φιλοευρωπαϊκή ομάδα, χωρίς θεσμική δομή ή γραμματεία. Στο ξεκίνημα αυτής της Πρωτοβουλίας, τα κύρια θέματα επικεντρώνονταν στη μετανάστευση και στις προκλήσεις της νότιας γειτονίας. Σταδιακά, το επίκεντρο επεκτάθηκε στην ευρωπαϊκή οικονομία και τα δημόσια οικονομικά, ιδίως στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο καθώς και στην ενέργεια και την απασχόληση. Πρόσφατα, η ομάδα έχει επίσης συζητήσει και τοποθετηθεί, μεταξύ άλλων, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, καθώς και με κοινά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, όπως θεμάτων της  Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, των Δυτικών Βαλκανίων και της Ουκρανίας.

Κατά τη διάρκεια της Σλοβενικής Προεδρίας οργανώθηκαν έξι υπουργικές συναντήσεις είτε στη Σλοβενία είτε στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο, ενόψει συνεδριάσεων της ΕΕ, και πιο συγκεκριμένα:

• Συνάντηση υπουργών ανώτατης εκπαίδευσης (Απρίλιος 2025) με θέμα  την (νόμιμη) μετανάστευση εντός της ευρύτερης μεσογειακής περιοχής και η δημιουργία συστήματος κυκλοφορίας εγκεφάλων. Προτάθηκε ο Μεσογειακός Μηχανισμός Κινητικότητας (MMM) για την υποστήριξη της συνεργασίας στην ανώτατη εκπαίδευση μεταξύ  των Μεσογειακών χωρών (κινητικότητα φοιτητών, διδασκόντων, ερευνητών, κοινά προγράμματα σπουδών κ.λπ.).
• Συνάντηση υπουργών Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής και υπουργών Ενέργειας του MED9 (Ιούνιος 2025) με θέμα ανθεκτικότητα της περιοχής στον τομέα της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής. Υιοθετήθηκαν δύο δηλώσεις: 1) για τη συνδεσιμότητα και ανθεκτικότητα στον τομέα της ενέργειας, και 2) για την ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και την εξεύρεση κοινών λύσεων για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
• Υπουργική συνάντηση για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό (Ιούνιος 2025) στην ενίσχυση της συνεργασίας των χωρών MED9 στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και τις νέες τεχνολογίες για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της περιοχής. Ξεκίνησε πιλοτικό έργο για τη Χαρτογράφηση του ευρωπαϊκού AI τοπίου στον δημόσιο τομέα.
• Δείπνο εργασίας υπουργών Εξωτερικών (Ιούνιος 2025) εστασμένο σε συζητήσεις για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή και στην ενίσχυση της συνεργασίας και στις δύο ακτές της Μεσογείου και παρουσιάζοντας τη συμβολή του MED9 στο Νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο.
• Συνάντηση υπουργών Γεωργίας (Οκτώβριος 2025) με επίκεντρο την βιώσιμη διαχείριση κινδύνων στη γεωργία, στο πλαίσιο της μελλοντικής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
• Συνάντηση υπουργών/υφυπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (Οκτώβριος 2025) με αντικείμενο την συζήτηση ευρωπαϊκών ζητημάτων και γεύμα εργασίας με τις τρεις Μεσογειακές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο και  την Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Σε αυτή τη συνάντηση επαναβεβαιώθηκε η υποστήριξη του MED9 στη διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια.

– Που να αναμένουμε ότι θα επικεντρωθεί η αυριανή Σύνοδος, ιεραρχώντας τα τρέχοντα ζητήματα καθώς και τους στόχους αυτής της συνάντησης;

Tamara Weingerl Požar: Ο Πρωθυπουργός της Σλοβενίας, Robert Golob θα φιλοξενήσει τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων του MED9 και τον Βασιλιά της Ιορδανίας, Abdullah II και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen αύριο στο ξενοδοχείο Kempinski Palace στο Πορτορόζ.

Στην συνεδρία εργασίας οι ηγέτες θα ανταλλάξουν απόψεις για επίκαιρα ζητήματα της ΕΕ, εστιάζοντας κυρίως στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα λάβει χώρα στις 23 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Θα συζητηθούν επίσης οι προκλήσεις στη Μέση Ανατολή, στην Ουκρανία και η διεύρυνση της ΕΕ. Αναμένεται η υιοθέτηση σχετικής Διακήρυξης.

Κατά το γεύμα εργασίας, οι ηγέτες του MED9 και ο Βασιλιάς της Ιορδανίας θα αφιερώσουν τις συζητήσεις τους στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα στον απόηχο της Διάσκεψης της Γάζας στο Σαρμ Ελ Σέιχ. Αναμένεται επίσης η έκδοση κοινής δήλωσης.

Η σύνοδος θα ολοκληρωθεί με κοινή ανακοίνωση τύπου των ηγετών του MED9. Επίσης, θα προσφέρει ευκαιρίες για διμερείς επαφές στο περιθώριο των επίσημων εκδηλώσεων.

–Στο φετινό MED9 θα παραστούν προσωπικότητες όπως ο Βασιλιάς της Ιορδανίας καθώς και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ήδη ανεφέρθη. Με δεδομένη την γεωπολιτική συγκυρία που διανύουμε καθώς βρισκόμαστε λίγο μετά τη Διάσκεψη για την Γάζα στο Σαρμ ελ Σέιχ και μένοντας πάντα σε μια ρεαλιστική βάση,  τι προσδοκίες να έχουμε για το αποτέλεσμα της παρουσίας τους σε μια Σύνοδο όπου θα μετέχουν όλες οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών Μεσογειακών χωρών;

Tamara Weingerl Požar: Όπως προαναφέρθηκε, το γεύμα εργασίας των ηγετών του MED9 με τον Βασιλιά της Ιορδανίας θα είναι αφιερωμένο στην εφαρμογή του Σχεδίου Ειρήνης της Γάζας. Αναμένουμε μια ειλικρινή και ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το τι μπορεί να κάνει η ΕΕ μόνη της, τι μπορεί να επιτύχει η ΕΕ σε συνεργασία με άλλους εταίρους της περιοχής, ιδίως την Ιορδανία,  και ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις στην εφαρμογή του Σχεδίου.

– Επειδή ζούμε σε μια εποχή που από τη μια αναφερόμαστε στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου αλλά από την άλλη επικρατεί το δίκιο του ισχυρότερου. Σε αυτό το περιβάλλον λοιπόν εκτιμάτε ότι το αποτέλεσμα που θα έχουμε από τη συνάντηση Κορυφής θα μας δώσει λίγη αισιοδοξία όσον αφορά το Ουκρανικό αλλά και το Παλαιστινιακό;

Tamara Weingerl Požar: Η σύνοδος πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη στιγμή, μετά τη Διάσκεψη του Σαρμ Ελ Σέιχ και πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μια ειλικρινής συζήτηση μεταξύ των ηγετών του MED9 και της Ιορδανίας, όλων προσηλωμένων στην προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο, είναι καλοδεχούμενη και απαραίτητη και μπορεί να συμβάλει στις προσπάθειες για την εφαρμογή του Σχεδίου Ειρήνης της Γάζας. Το Σχέδιο, εκτός από κάποιες προκλήσεις και τα ανοιχτά ζητήματα, αποτελεί σίγουρα μια αχτίδα ελπίδας, ιδίως για τον Παλαιστινιακό λαό που υποφέρει αφάνταστα.

– Ολοκληρώνοντας, θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για τη χώρα σας καθώς και τους τομείς που είναι εφικτό να υπάρξει μελλοντική διεύρυνση της συνεργασίας με την Ελλάδα εντός πλαισίου συνεργασιών των ευρω-μεσογειακών χωρών;

Tamara Weingerl Požar: Η Σλοβενία και η Ελλάδα έχουν εξαιρετικές σχέσεις και πραγματική εταιρική συνεργασία, ως μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Και οι δύο είμαστε σταθεροί υποστηρικτές της διεύρυνσης της ΕΕ, μοιραζόμαστε το ενδιαφέρον για τη σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων και πιστεύουμε ότι, 32 χρόνια μετά την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, είναι καιρός για συγκεκριμένα και απτά βήματα προς την ένταξη των χωρών αυτών στην ΕΕ. Επίσης, μας ενώνουν οι μεσογειακοί δεσμοί, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Αδριατικής-Ιονίου, όπου έχουν αναπτυχθεί κοινά έργα στον τομέα της γαλάζιας οικονομίας και στο γκρουπ MED9. Από την άφιξή μου στην Ελλάδα σχεδόν πριν τρία χρόνια, είχα τη χαρά να διαπιστώσω την αυξανόμενη παρουσία σλοβενικών επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά, αλλά και το ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον των Ελλήνων να γνωρίσουν τη Σλοβενία. Αν και το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών ξεπέρασε το μισό δισεκατομμύριο ευρώ το 2024, η Πρεσβεία είναι βέβαιη ότι υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξής του και αξιοποιώντας πλήρως τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ.

Δεν μπορώ να μην αναφέρω την εξαιρετική συνεργασία μεταξύ Σλοβενίας και Ελλάδας στους τομείς της πανεπιστημιακής συνεργασίας, της συνεργασίας δεξαμενών σκέψης, όπως τα Φόρουμ Bled Strategic, των Δελφών και το ΕΛΙΑΜΕΠ και της πολιτιστικής ανταλλαγής, που εμπλουτίζει το ακαδημαϊκό περιβάλλον και προάγει τη διαπολιτισμική κατανόηση και τη δημιουργικότητα. Μέσω της λεγόμενης «Διπλωματίας της Μέλισσας», μιας από τις πιο σημαντικές συμβολές της Σλοβενίας στην παγκόσμια περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, οι σλοβενικές πρεσβείες υποστηρίζουν κάθε χρόνο διάφορα έργα σχετιζόμενα με τους επικονιαστές σε όλο τον κόσμο. Είμαι υπερήφανη που φέτος οι Σλοβένοι εταίροι συνεργάζονται με τοπικούς εταίρους από την Αθήνα, την Πάτρα και τον Αριστοτέλη Χαλκιδικής, σε έργα όπως αποκατάσταση οικοτόπων, αστικών επικονιαστών και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

Επιμέλεια: Συντακτική Ομάδα Diplomatic Point

*Θερμές ευχαριστίες στην Πρέσβειρα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας στην Ελλάδα κυρία Tamara Weingerl Požar, την κυρία Ευαγγελία Πανταχού εκ της Γραμματείας της Σλοβενικής Πρεσβείας αλλά και όλο το προσωπικό της ανωτέρω Πρεσβείας για την συνεργασία.