16-6-2025

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Η Τεχεράνη εξετάζει το ενδεχόμενο να κλείσει τα μεγάλης στρατηγικής σημασίας Στενά του Ορμούζ που βρίσκονται μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων -Μουσαντάν/Ομάν, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει το τελευταίο 24ωρο, από στρατιωτικούς και κοινοβουλευτικούς κύκλους, προεξέχοντος του βασικού συντηρητικού βουλευτή Κοσάρι.Η κίνηση αυτή θα έστελνε τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη και θα διακινδύνευε να επεκτείνει τον πόλεμο σε περιφερειακό επίπεδο και όχι μόνο Το στενότερο σημείο είναι περίπου 30-31 χλμ και το μήκος των Στενών σχεδόν 167χλμ.

Ποια είναι λοιπόν η στρατηγική πλωτή οδός και γιατί είναι ζωτικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο;

Το Ορμούζ είναι η μόνη θαλάσσια είσοδος στον Κόλπο των πετρελαίων. Χωρίζει το Ιράν από τη μία πλευρά και το Ομάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από την άλλη και συνδέει τον Κόλπο ( ονομαστικά Περσικό ή Αραβικό) με τον Κόλπο του Ομάν και την Αραβική Θάλασσα στον Ινδικό Ωκεανό.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας, περίπου το 25% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου ρέει μέσω των Στενών , τα οποία ο οργανισμός περιγράφει ως το « πιο σημαντικό σημείο συμφόρησης και διέλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο». Στο στενότερο σημείο του, έχει πλάτος περίπου 33 χιλιόμετρα αλλά οι θαλάσσιες λωρίδες στην πλωτή οδό είναι ακόμη στενότερες, καθιστώντας τις πολύ ευάλωτες σε επιθέσεις και απειλές ότι θα κλείσουν.Ενώ οι επιθέσεις των Χούθι στην Υεμένη έχουν επηρεάσει προ μηνών το παγκόσμιο εμπόριο, τα πλοία μπορούν να αποφύγουν την Ερυθρά Θάλασσα με την πλεύση γύρω από την Αφρική ,ένα μακρύτερο αλλά ασφαλέστερο ταξίδι. Ωστόσο, δεν υπάρχει τρόπος να εξέλθεις δια θαλάσσης από τον Κόλπο χωρίς να περάσεις από το Ορμούζ

Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε σχεδόν σίγουρα αντίποινα από τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ναυτικά στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή.(τεράστιας σημασίας στρατιωτικές βάσεις σε Κατάρ, Μπαχρέιν, ΗΑΕ, Κουβέιτ κλπ))Τι διακυβεύεται για την Ευρώπη αν μπλοκαριστούν τα Στενά του Ορμούζ; Το Ιράν εξετάζει το ενδεχόμενο να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, αλλά τι θα σήμαινε αυτό για την Ευρώπη και τι διακυβεύεται αν συμβεί; Ο εκ των διοικητών των Φρουρών της Επανάστασης, υποστράτηγος Εσμαΐλ Κοσάρι, δήλωσε σε συνέντευξή του προχθές ότι το κλείσιμο του Ορμούζ «είναι υπό εξέταση και το Ιράν θα λάβει την καλύτερη απόφαση με αποφασιστικότητα , πρόσθεσε ο Κοσάρι, ο οποίος είναι μέλος του κοινοβουλίου εκτός από τη στρατιωτική του θέση.
Οι πύραυλοι μικρού και μεσαίου βεληνεκούς του Ιράν είναι ικανοί να στοχεύουν πλατφόρμες πετρελαϊκών υποδομών, αγωγούς στο Στενό ή ακόμα και να επιτίθενται σε εμπορικά πλοία, ενώ οι πύραυλοι επιφάνειας-επιφάνειας θα μπορούσαν να στοχεύουν δεξαμενόπλοια ή λιμάνια κατά μήκος του Κόλπου. Οι αεροπορικές επιδρομές με αεροσκάφη και drones θα μπορούσαν να απενεργοποιήσουν τον εξοπλισμό πλοήγησης ή ραντάρ σε μεγάλα λιμάνια ναυτιλίας στην περιοχή. Τα μη επανδρωμένα drones, όπως τα μοντέλα Shahed του Ιράν, θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για την επίθεση σε συγκεκριμένες ναυτιλιακές οδούς ή υποδομές στα Στενό.

*Απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια
Περίπου το 25% του παγκόσμιου πετρελαίου και ένα σημαντικό μέρος του φυσικού αερίου διέρχονται από το Στενό. Η Ευρώπη εισάγει πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τα κράτη του Κόλπου, όπως τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μεγάλο μέρος του οποίου διέρχεται από το Στενό. Αν το μπλοκάρει το Ιράν, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα εκτοξευθούν και η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ελλείψεις ενέργειας, ειδικά σε χώρες που εξαρτώνται από τα καύσιμα της Μέσης Ανατολής.
*Οικονομικό σοκ
Μια ξαφνική αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα αύξανε τον πληθωρισμό, το κόστος ενέργειας και θα διατάρασσε τις βιομηχανίες σε όλη την Ευρώπη. Οι τομείς της μεταποίησης, των μεταφορών και της γεωργίας θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι. Οι αντιδράσεις της αγοράς και η αστάθεια στα Ευρωπαϊκά χρηματιστήρια θα μπορούσαν να έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις.
*Ασφάλεια και στρατιωτική κλιμάκωση
Ένας αποκλεισμός θα μπορούσε να προκαλέσει στρατιωτικές αντιπαραθέσεις στις οποίες θα εμπλέκονταν οι ΗΠΑ, τα ναυτικά της ΕΕ και τα κράτη του Κόλπου, διακινδυνεύοντας έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Η Ευρώπη θα μπορούσε να εμπλακεί στη σύγκρουση μέσω υποχρεώσεων ή συμμαχιών του ΝΑΤΟ, ειδικά με χώρες όπως η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο που διατηρούν ναυτική παρουσία στην περιοχή.
*Αναταραχές στη ναυτιλία και το εμπόριο
Πέρα από το πετρέλαιο, το Στενό είναι μια βασική διαδρομή για την παγκόσμια ναυτιλία. Η διαταραχή θα μπορούσε να καθυστερήσει τις Ευρωπαϊκές εισαγωγές πρώτων υλών, ηλεκτρονικών ειδών και καταναλωτικών αγαθών, επηρεάζοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού. Τα ασφάλιστρα για τη ναυτιλία θα μπορούσαν να εκτοξευθούν, αυξάνοντας το κόστος για τις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

φωτ.ambassadorsatlarge