17-10-2024

Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ε.α.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΗΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Συνεχίζοντας τα άρθρα που αφορούν τις ένοπλες δυνάμεις και την θητεία εφέδρων, κρίνοντας τα όσα διακήρυξε πρόσφατα ο Υπουργός Άμυνας κος Δένδιας, ας ξεκινήσουμε από το γιατί είναι κατ’ ελάχιστο ΑΦΕΛΕΣ να θεωρούν κάποιοι ότι η χώρα μας μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις μόνο με επαγγελματικό στρατό.
Με κατάργηση της Θητείας δηλαδή και άρα χωρίς εφεδρείες.
Η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες με παρόμοια γεωγραφικά και στρατηγικά χαρακτηριστικά, υποχρεούται να βασίζεται τόσο σε επαγγελματικό στρατό όσο και σε εφέδρους και στρατεύσιμους, για διάφορους λόγους που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια, την οικονομία και τη γεωπολιτική θέση της χώρας. Οι βασικότεροι λόγοι είναι οι εξής:

1. Γεωγραφική θέση και απειλές
   Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή με γεωπολιτική αστάθεια, έχοντας στα σύνορά της είτε εγγύς χώρες διεκδικητικές έναντι αυτής, με τις οποίες έχει σημαντικές διαφορές, με πρώτη και καλύτερη την επιθετικά διεκδικητική Τουρκία (η οποία την απειλεί με πόλεμο και με διεκδικήσεις κυριαρχίας επί νήσων και συχνά στρατιωτικές δράσεις στο πεδίο).
   Η ύπαρξη ενός μεγάλου αριθμού στρατιωτικού προσωπικού (επαγγελματίες, έφεδροι και στρατεύσιμοι) επιτρέπει στην Ελλάδα να αντιμετωπίζει αυτούς τους διαφαινόμενους κινδύνους, κυρίως στη θάλασσα (Αιγαίο) και στα χερσαία σύνορα (Θράκη, Έβρος), καθώς και να προστατεύει τα νησιά της και τον εναέριο χώρο της.
2. Διαθεσιμότητα μεγάλου αριθμού στρατιωτών σε κρίσιμες καταστάσεις
   Ένας πλήρως επαγγελματικός στρατός θα είχε περιορισμένο αριθμό προσωπικού, λόγω του υψηλού κόστους διατήρησής του. Οι στρατεύσιμοι και οι έφεδροι επιτρέπουν την ταχεία μεγέθυνση του στρατιωτικού δυναμικού σε περίπτωση κρίσης ή πολέμου.
   Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα μπορεί να αυξήσει γρήγορα το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της, κάτι που όπως διαπιστώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο σήμερα αλλά και ιστορικά, είναι κρίσιμο για χώρες που ενδέχεται είτε κινδυνεύουν να εμπλακούν σε ένοπλες συγκρούσεις.
3. Κόστος
   Η διατήρηση ενός πλήρως μεγάλου, αναγκαίου και μόνιμου επαγγελματικού στρατού είναι πολύ δαπανηρή, από κάθε πλευρά.
   Η ύπαρξη στρατεύσιμων και εφέδρων μειώνει το κόστος, καθώς οι στρατεύσιμοι εκπαιδεύονται και χρησιμοποιούνται για ένα χρονικό διάστημα, χωρίς να επιβαρύνουν σημαντικά το κρατικό προϋπολογισμό σε μακροπρόθεσμη βάση.
   Οι έφεδροι, από την άλλη, ενεργοποιούνται μόνο όταν χρειάζεται είτε εκπαιδεύονται ολιγοήμερα κατά τακτά χρονικά διαστήματα , και έτσι δεν αποτελούν σταθερό οικονομικό βάρος.
4. Εκπαίδευση, αίσθημα ευθύνης και εμπειρία του πληθυσμού
   Η θητεία προσφέρει τη δυνατότητα στον ανδρικό πληθυσμό να εκπαιδευτεί σε στρατιωτικά καθήκοντα και να αποκτήσει βασικές δεξιότητες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης.
   Αυτό δημιουργεί ένα εφεδρικό σώμα με αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης για την άμυνα της χώρας, με γνώση και εμπειρία, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αν χρειαστεί να υπερασπιστεί τη χώρα σε περιόδους κρίσης.
5. Ευελιξία σε έκτακτες ανάγκες
   Ο συνδυασμός επαγγελματικού στρατού, στρατεύσιμων και εφέδρων επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις να είναι πιο ευέλικτες σε έκτακτες καταστάσεις, όπως ανθρωπιστικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές ή ακόμα και αμυντικά συμβάντα.
   Ο επαγγελματικός στρατός μπορεί να αναλάβει τη συνεχή διαχείριση στρατιωτικών καθηκόντων, ενώ οι έφεδροι και οι στρατεύσιμοι μπορούν να ανακληθούν για ενίσχυση όταν οι περιστάσεις το απαιτούν.
6. Διατήρηση δεσμού μεταξύ στρατού και κοινωνίας
   Η υποχρεωτική θητεία και η ύπαρξη εφέδρων διατηρούν έναν ζωντανό δεσμό μεταξύ της κοινωνίας και των ενόπλων δυνάμεων.
   Αυτό είναι σημαντικό για την ενίσχυση της εθνικής συνείδησης και της αίσθησης ευθύνης για την άμυνα της χώρας. Ένα πλήρως επαγγελματικό στρατιωτικό σώμα θα μπορούσε να απομονωθεί από την ευρύτερη κοινωνία, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την κοινωνική συνοχή.
7. Ανάγκη για προστασία μεγάλου εύρους συνόρων (ηπειρωτικών και θαλάσσιων) και θαλάσσιο έλεγχο περιοχών κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
   Η Ελλάδα διαθέτει εκτεταμένα χερσαία σύνορα και ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό νησιών, καθώς και μεγάλη έκταση θαλάσσιων ζωνών κυριαρχικών δικαιωμάτων, που απαιτούν συνεχή επιτήρηση, έλεγχο, δικαιοδοσία και παρουσία.
   Ένας μόνο επαγγελματικός στρατός περιορισμένου αριθμού, δεν θα μπορούσε να καλύψει επαρκώς αυτές τις περιοχές, με το ίδιο επίπεδο ετοιμότητας και ανταπόκρισης, ενώ οι στρατεύσιμοι και οι έφεδροι επιτρέπουν τη διασπορά δυνάμεων σε όλη την επικράτεια.
   ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
   Η ανάγκη για συνδυασμό επαγγελματικού στρατού, στρατευσίμων και εφέδρων προκύπτει από την απαίτηση για οικονομία, ευελιξία και επάρκεια σε αριθμούς, που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της ασφάλειας και της εθνικής κυριαρχίας της χώρας.
   Καλό είναι να επισημαίνονται αυτά στον δημόσιο λόγο όσων έχουν την δυνατότητα να εκφράζονται δημόσια, ώστε να αντιληφθούν οι Έλληνες πολίτες την σημασία της Θητείας και την συλλογική ευθύνη για την ασφάλεια της χώρας, την ισότητα και την κοινωνική συνοχή.

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.αρχείου