24-8-2024

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Τώρα ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο η Ουκρανία έχει εισβάλει στη Ρωσία και καταλαμβάνει ένα κομμάτι Ρωσικής επικράτειας περίπου στο μέγεθος της πόλης της Νέας Υόρκης. Εξακολουθούμε να μην γνωρίζουμε σε βάθος τη στρατιωτική σημασία της εισβολής της Ουκρανίας στο Κουρσκ, η οποία σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ξένα στρατεύματα έχουν καταλάβει Ρωσικό έδαφος( στην Ευρωπαϊκή της επικράτεια) μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όμως, αν κρίνουμε από την αρχική απάντηση του Κρεμλίνου (στην οποία ο Πούτιν και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι αποδοκίμασαν και υποβάθμισαν ως «τρομοκρατική επίθεση» και «ένοπλη πρόκληση»!), οι πολιτικές και όχι μόνο επιπτώσεις είναι τεράστιες.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η εισβολή και η κατοχή τμημάτων της περιφέρειας Κουρσκ σηματοδοτεί την τρίτη μεγάλη στρατιωτική ταπείνωση που έχει υποστεί ο ηγέτης του Κρεμλίνου από τότε που ξεκίνησε την πλήρη επίθεσή του στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο πρώτος εξευτελισμός: Φεβρουάριος-Σεπτέμβριος 2022 Πρώτα, υπήρξε η μακρά ανάπτυξη των Ρωσικών δυνάμεων στη μάχη του Κιέβου στην πρώιμη φάση της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία. Η ντροπιαστική απόσυρση τους , ενώ ήσαν κοντά στην Ουκρανική πρωτεύουσα τον Μάρτιο του 2022 ακολουθήθηκε γρήγορα και από άλλους στρατιωτικούς εξευτελισμούς για το Κρεμλίνο, συμπεριλαμβανομένης της βύθισης του Moskva από την Ουκρανία τον Απρίλιο του 2022(της ναυαρχίδας του Ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας.) Και δεν θα μπορούσε να γίνει πολύ χειρότερο για τη Ρωσία αφού έχασε τη ναυαρχίδα της σε έναν χερσαίο πόλεμο από μια χώρα χωρίς ναυτικό.!!
Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022, η Ουκρανία εξαπέλυσε αστραπιαίες αντεπιθέσεις για την απελευθέρωση μεγάλων τμημάτων κατεχόμενων εδαφών από τη Ρωσία στις περιοχές Χάρκοβο και Χερσώνας. Το αποτέλεσμα αυτών των πρώτων διασυρμών ήταν η συρρίκνωση του Πούτιν στη διεθνή σκηνή. Όταν η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της στις αρχές του 2022, οι πλείστοι αναλυτές(και στην Ελλάδα με εξαίρεση τον υπογράφοντα) , εκτιμούσαν ότι ο πόλεμος θα τελείωνε σε 3-4 εβδομάδες. Αλλά μέχρι το τέλος του 2022, η πολεμική μηχανή της Ρωσίας δεν φαινόταν πλέον ανίκητη . Και ο Πούτιν δεν έμοιαζε πια με έναν κορυφαίο στρατηγό ύψους δέκα μέτρων , αλλά αντίθετα, φαινόταν μικρός. Η θλιβερή απόδοση των Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων το 2022 αποδυνάμωσε τον Πούτιν στο εσωτερικό και χώρισε τη διεφθαρμένη Ρωσική ελίτ σε γεράκια, που δεν ήθελαν τίποτα άλλο από την πλήρη κατάκτηση του Κιέβου, και σε κλεπτοκράτες, που ήθελαν να επιστρέψουν στο προπολεμικό στάτους κβο.

Οι Ουκρανικές δυνάμεις απέτρεψαν την πλήρη κατάκτηση της χώρας από τη Ρωσία , ενώ ο Πούτιν συνέχισε να απομονώνει και να φτωχαίνει τη χώρα του, και επομένως καμία από τις δύο ομάδες δεν ήταν ευχαριστημένη. Κάτι που δημιούργησε το σκηνικό για την επόμενη ταπείνωση του Πούτιν.

Η δεύτερη ταπείνωση: Ιούνιος-Αύγουστος 2023
Η δεύτερη μεγάλη στρατιωτική ταπείνωση του Πούτιν δεν ήρθε από τα χέρια της Ουκρανίας, αλλά μέσα από τον δικό του στενό κύκλο. Η ανταρσία του Ιουνίου 2023 του Γεβγένι Πριγκόζιν και του μισθοφορικού στρατού που συνδέεται με το Κρεμλίνο, (της Ομάδας Wagner) αποκάλυψε βαθιές ρωγμές στη Ρωσική πολιτική ελίτ καθώς και τη σήψη των Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων. Το γεγονός ότι ο Πριγκόζιν, σύντροφος του Πούτιν από τη δεκαετία του 1990, θα προχωρούσε σε εξέγερση ενάντια στο Κρεμλίνο, απεικόνιζε τους κινδύνους της «εξωτερικής πολιτικής επιχειρηματικού κεφαλαίου» του Πούτιν, η οποία αναθέτει βασικά στρατιωτικά καθήκοντα και καθήκοντα ασφαλείας σε παράγοντες του ιδιωτικού τομέα.

Αυτά τα άτυπα δίκτυα πατρωνίας, στα οποία ο Πούτιν είναι ο απόλυτος διαιτητής, λειτουργούν καλά μόνο όταν ο Ρώσος ηγέτης είναι ισχυρός. Όταν ο Πούτιν είναι αδύναμος, μπορεί να οδηγήσει σε γεγονότα όπως η ανταρσία του Ομίλου Wagner. Και το γεγονός ότι ο Πριγκόζιν μπορούσε ουσιαστικά να πάρει τον έλεγχο της πόλης του Ροστόφ-ον-Ντον (με την υποδοχή ενός ήρωα)και να οδηγήσει τους μισθοφόρους βόρεια στα περίχωρα του Βορόνεζ, (περίπου τριακόσια μίλια από τη Μόσχα) διέρρηξε περαιτέρω την αύρα της παντοδυναμίας του Πούτιν.

Ο Πριγκόζιν, φυσικά, πλήρωσε ένα τίμημα για την ανταρσία του. Πέθανε σε αεροπορικό δυστύχημα μαζί με άλλους εννέα, συμπεριλαμβανομένου του συνιδρυτή της Wagner, Ντμίτρι Ούτκιν, στις 23 Αυγούστου 2023. Το δυστύχημα, για να πω το προφανές, δεν ήταν ατύχημα. Ήταν, σύμφωνα με πηγές από κορυφαίες δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, μια δολοφονία που οργανώθηκε από τον επί χρόνια βοηθό του Πούτιν Νικολάι Πατρούσεφ. Η δεύτερη ταπείνωση του Πούτιν δεν βάθυνε απλώς τις διαιρέσεις στην άρχουσα ελίτ της Ρωσίας που εκτέθηκε από την εισβολή στην Ουκρανία. Αποκάλυψε επίσης τη θεμελιώδη αδυναμία των ενόπλων δυνάμεων στην εκτέλεση της βασικής τους αποστολής: την προστασία της πατρίδας.

Και αυτή , με τη σειρά της, δημιούργησε το σκηνικό για την πιο πρόσφατη ταπείνωση του Πούτιν

Η τρίτη ταπείνωση: Αύγουστος 2024

Η εισβολή των Ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στην περιφέρεια Κουρσκ (που σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε με αυστηρή μυστικότητα) προκάλεσε σοκ και μεταμόρφωσε ακαριαία το αφήγημα του πολέμου. Αντί για τη σταθερή τυμπανοκρουσία των ειδήσεων για τα “αυξανόμενα “Ρωσικά κέρδη στο Ντονμπάς, ένας τίτλος στους New York Times τα είπε όλα: “Απάτη και ένα στοίχημα: Πώς τα ουκρανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Ρωσία’. Από τις μαζικές παραδόσεις απροετοίμαστων Ρωσικών μονάδων , στη χαοτική εκκένωση των αμάχων, στη σταθερή προέλαση των Ουκρανικών δυνάμεων βαθύτερα στο Ρωσικό έδαφος, η επιχείρηση Κουρσκ αποκάλυψε την αδυναμία όχι μόνο των Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά και του ίδιου του Ρωσικού κράτους.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του για περισσότερο από δύο δεκαετίες, το κοινωνικό συμβόλαιο του καθεστώτος Πούτιν με τη Ρωσική κοινωνία βασίστηκε στην αποκατάσταση του χαμένου μεγαλείου και στην επανίδρυση της νεοτσαρικής αυτοκρατορίας. Σήμερα, όμως, φαίνεται ότι απέτυχε να εκπληρώσει την πιο θεμελιώδη ευθύνη ενός κράτους: την προστασία του εδάφους και των πολιτών του από ξένη εισβολή. Και το γεγονός ότι ο Πούτιν φημολογείται ότι ανέθεσε σε έναν από τους πρώην σωματοφύλακές του, τον Aλεκσέι Ντιούμιν (τον οποίο ορισμένα Ρωσικά κανάλια Telegram ονόμασαν «σκιώδη υπουργό Άμυνας» της Ρωσίας), να τερματίσει τη διασυνοριακή επίθεση της Ουκρανίας, υποδηλώνει ότι ο πανικός είναι στον αέρα και ότι ο πρόσφατα διορισμένος υπουργός άμυνας Αντρέι Μπελούσοφ μπορεί να μην είναι στο ύψος του καθήκοντος.
Οι στρατιωτικές συνέπειες της τολμηρής εισβολής της Ουκρανίας στη Ρωσία είναι ακόμη ασαφείς. Μπορεί να αποδειχθεί ότι, όπως ο Τζορτζ Ουάσιγκτον προχώρησε στη διάβαση του ποταμού Ντέλαγουερ του 1776′,το ίδιο έκαναν οι Ουκραοί. Σε μια έξυπνη ανάρτηση ο απόστρατος αντιστράτηγος του Αυστραλιανού στρατού Μάικ Ράιαν σημείωσε ότι ως αποτέλεσμα της εισβολής, η Ουκρανία έχει πλέον επιλογές: Μπορεί να προσπαθήσει να κρατήσει το έδαφος που έχει καταλάβει, μπορεί να υποχωρήσει σε πιο αμυντικές θέσεις μέσα στη Ρωσία. ή μπορεί να αποσυρθεί στην Ουκρανία αφού ντροπιάσει το Κρεμλίνο.

Ο Πούτιν, στο μεταξύ, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δύσκολη επιλογή αν θα μετακινήσει στρατεύματα από το μέτωπο του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία για να πάρει πίσω το Ρωσικό έδαφος στην περιοχή του Κουρσκ. Ανεξάρτητα από το πώς μπορεί να συμβεί αυτό στρατιωτικά, η πολιτική ζημιά έχει γίνει και έχει τις ρίζες της στη φύση της Ρωσικής πολιτικής. Όπως έχω γράψει πολλές φορές επί Πούτιν, το Ρωσικό κράτος έχει γίνει, στην ουσία, ένα συνδικάτο οργανωμένου εγκλήματος. Η εσωτερική του λογική, οι διαδικασίες, η δομή κινήτρων και η συμπεριφορά του μοιάζουν με αυτά μιας οικογενειακής μαφίας. Και η πιο αποσταθεροποιητική στιγμή για ένα συνδικάτο εγκλήματος είναι όταν το αφεντικό της μαφίας φαίνεται αδύναμο.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

φωτ.ambassadorsatlarge