12-4-2024

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Το Ιράν έχει δεσμευτεί να «τιμωρήσει παραδειγματικά » το Ισραήλ για την αεροπορική επιδρομή στη Δαμασκό την 1η Απριλίου, στις διπλωματικές εγκαταστάσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας . Στη στοχευμένη δολοφονική ενέργεια ( μεταξύ άλλων) έχασαν την ζωή τους δυο κορυφαίοι ταξίαρχοι της Επαναστατικής Φρουράς του καθεστώτος της Τεχεράνης .Την τελευταία μιάμιση εβδομάδα, οι Ιρανοί στρατιωτικοί, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες έχουν προβεί σε επανειλημμένες απειλητικές δηλώσεις κατά του Ισραήλ(Χαμενεί, Ραισί, Σαφαβί, Σαλαμί,Γκανί,Τανγκρεντί κα) οι οποίες έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία, ενώ έχουν μεταδοθεί και στις πανίσχυρες Σιιτικές οργανώσεις στη Μεσοποταμία, στο Λίβανο ,στην Υεμένη κα που απειλούν το Εβραϊκό κράτος. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ΓΓ της Λιβανέζικης Σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.

Επιπλέον το Ισραήλ και το Ιράν εδώ και χρόνια βρίσκονται σε “σκιώδη πόλεμο” με επίκεντρο το εξελισσόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης (κυβερνοεπιθέσεις, σαμποτάζ σε φυγοκεντριστές εμπλουτισμού του ουρανίου , δολοφονίες Ιρανών πυρηνικών φυσικών κα)Ο υπογράφων εδώ και καιρό έχει επισημάνει ότι η επίθεση “δεν είναι θέμα του εάν θα γίνει ,αλλά το πότε θα λάβει χώρα” , ενώ έχει καταγράψει ένα ευρύτατο κύκλο “επιλογών” της Τεχεράνης σε επικείμενη επίθεση κατά του Ισραήλ.Μεταξύ αυτών έχουν μελετηθεί αρκετές περιπτώσεις,όπως μια σκληρή πυραυλική επίθεση από το Ιράκ, μια αντίστοιχη από το Ιράν,πολλαπλές επιθέσεις των Σιιτικών πολιτοφυλακών κατά του Ισραήλ,χρήση νέων βαλλιστικών πυραυλων από το Ιράν, ενεργοποίηση σε όλα τα επίπεδα του Σιιτικού”άξονα αντίστασης”, καταδρομική επιχείρηση σε βάρος Ισραηλινών- Εβραϊκών στόχων,χτυπήματα σε Εβραϊκούς στόχους στο εξωτερικό (πρεσβείες, συναγωγές κα), από κοινού μαζική δράση drones και πυραύλων κλπ, ως και να έχουμε πόλεμο(όπως του 2006) μεταξύ Χεζμπολάχ-Ισραήλ (τον οποίο το Ισραήλ δεν κατάφερε να κερδίσει).

Οι τέσσερις πιο πιθανές επιλογές του Ιράν για εκδίκηση κατά του Ισραήλ Το Ιράν αναζητά μια συνεχόμενη διαδρομή μέσω του Ιράκ, της Συρίας και του Λιβάνου προς τη Μεσόγειο Θάλασσα και τα σύνορα με το Ισραήλ. Την 1η Απριλίου, η Ισραηλινή εκστρατεία κατά του Ιράν στη Συρία πήρε μια περαιτέρω απότομη κλιμακούμενη στροφή με τη δολοφονία του ταξίαρχου της Δύναμης Quds των IRGC M.Ρ. Ζαχεντί μαζί με άλλους στρατηγούς της Quds Force και εννέα επιπλέον άτομα .Ο Ζαχεντί δεν είναι ο πρώτος ανώτερος διοικητής των IRGC που σκοτώνεται στα χέρια του Ισραήλ στη Συρία . Ο Σ. Ρ Moυσαβί , ένας ανώτερος αξιωματικός της Quds Force, σκοτώθηκε σε επίθεση στο σπίτι του στη νότια Δαμασκό την ημέρα των Χριστουγέννων. Ο Σαντέγκ Oμιζαντεχ ΄ταξίαρχος των IRGC που διηύθυνε τις επιχειρήσεις πληροφοριών της δύναμης Quds στη Συρία, σκοτώθηκε μαζί με άλλους τέσσερις ανώτερους Ιρανούς αξιωματούχους, σε Ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στην περιοχή Mezzeh της Δαμασκού. Κανένας από τους ανωτέρω άνδρες, ωστόσο, και κανένας από τους άλλους Ιρανούς που σκοτώθηκαν Στο συριακό έδαφος από τον Οκτώβριο του 2023 δεν είχαν το ανάστημα, την επιρροή και τη δύναμη του Zαχεντί.
Η Τεχεράνη έχει ουσιαστικά τέσσερις ευρείες επιλογές.
Πρώτη Θα μπορούσε να χτυπήσει μια Ισραηλινή ή Εβραϊκή εγκατάσταση στο εξωτερικό χρησιμοποιώντας είτε κρατικές δυνάμεις του Ιράν (επιλογή πρώτη), είτε πληρεξούσιους (επιλογή δύο). Το 1992, στελέχη των IRGC και της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ χτύπησαν την Ισραηλινή πρεσβεία στο Μπουένος Άιρες. Το 1994, 85 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο κέντρο της Εβραϊκής κοινότητας Amia στο Μπουένος Άιρες, σε βόμβα αυτοκινήτου που οργανώθηκε για άλλη μια φορά από τους Φρουρούς της Επανάστασης και τη Χεζμπολάχ στο “επαναστατικό και ριζοσπαστικό τρίγωνο Αργεντινής-Βραζιλίας-Παραγουάης”(συμβολή των ποταμών Ινγκουάζα-Παράνα/Τριπλό σύνορο στη Νότια Αμερική ) . Έκτοτε, το Ιράν έχει πραγματοποίησε επιθέσεις σε Ισραηλινές διπλωματικές εγκαταστάσεις και προσωπικό σε πολλές περιπτώσεις, πχ στην Ινδία το 2012 και το 2021, στη Γεωργία το 2012, στο Αζερμπαϊτζάν το 2023, και στη Ταϊλάνδη στη νοτιοανατολική Ασία το 2022. Η Τεχεράνη απέτυχε να ανταποκριθεί με το είδος της για μια σειρά από δολοφονίες υψηλού προφίλ των στελεχών της τα τελευταία χρόνια μετά τον θάνατο του αρχηγού της ταξιαρχίας Αλ Κουντς Κασέμ Σουλεϊμανί το 2020 από τους Αμερικανούς στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης.Η αποτυχία δυναμικής απάντησης ή η πολύ περιορισμένη ανταποδοτική απάντηση,εκτιμάται από ορισμένους κύκλους και μεταφέρεται ως ένα “μήνυμα αδυναμίας”.
Έπειτα, υπάρχει η δεύτερη επιλογή: η Τεχεράνη θα μπορούσε επίσης να κατευθύνει τους πληρεξουσίους της να χτυπήσουν απευθείας το Ισραήλ. Μόλις πριν από μια εβδομάδα, η Ισλαμική Αντίσταση στο Ιράκ (μια ομάδα Σιιτικών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν) ανέλαβε την ευθύνη για την εκτόξευση ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους αυτοκτονίας σε στόχο στην πόλη Εϊλάτ στον κόλπο της Άκαμπα του νότιου Ισραήλ. Η Εϊλάτ έχει επίσης στοχοποιηθεί από τους αντάρτες Χούτι,( πελάτες της Τεχεράνης) στην Υεμένη. Οι Χούτι κατάφεραν να διεισδύσουν στον Ισραηλινό εναέριο χώρο για πρώτη φορά στις 24 Μαρτίου, όταν ένας βαλλιστικός πύραυλος προσγειώθηκε βόρεια του Εϊλάτ.
Η τρίτη επιλογή αφορά μία καταδρομική επιχείρηση φανατικών στελεχών του καθεστώτος της Τεχεράνης,από κοινού με drones και πυραύλους κρουζ (που θα εκτοξεύονται από τις βάσεις των Σιιτών σε Ντιρ ελ Ζορ του Ιράκ επί του Ευφράτη.)

Τέταρτο Το Ιράν θα μπορούσε να χτυπήσει απευθείας το Ισραηλινό έδαφος.Είναι η πιο επικίνδυνη επιλογή για την Τεχεράνη και είναι πιθανό να επισπεύσει ανοιχτό πόλεμο μεταξύ του καθεστώτος των Αγιατολλάχ και του Ισραήλ. Η Τεχεράνη εξετάζει προσεκτικά και τις τέσσερις επιλογές(ως και άλλες) . Έχει αποτύχει να ανταποκριθεί σε μια σειρά από δολοφονίες υψηλού προφίλ των ανθρώπων της τα τελευταία χρόνια, όπως ο θάνατος του Σολειμανί το 2020, η δολοφονία του εκ των κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων Mοχσέν Φακριζαντέχ έξω από την Τεχεράνη την ίδια χρονιά η ακόμα και η δολοφονία του Iμάντ Mουγκνίγιε στη Δαμασκό το 2008( δεν επέφεραν σοβαρά αντίποινα).
Το Ιράν συνήθως προτιμά τη χρήση πληρεξουσίων οργανώσεων έναντι της άμεσης εμπλοκής του.. Σε μία υποτιμητική για την Τεχεράνη διατύπωση που συνηθίζεται στο Ισραήλ, αναφέρεται ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να «πολεμήσει μέχρι και τον τελευταίο Άραβα». (Οι Ιρανοί είναι προφανώς Πέρσες, σε αντίθεση με τους Άραβες πληρεξούσιους τους.) Η Τεχεράνη γνωρίζει επίσης ότι η ανοιχτή σύγκρουση με το Ισραήλ μπορεί τελικά να προκαλέσει την εμπλοκή των ΗΠΑ.. Εξαιτίας όλων αυτών, η ιρανική απάντηση στον θάνατο του ταξίαρχου Ζαχεντί πιθανότατα δεν θα είναι μια άμεση Ιρανική επίθεση στο Ισραήλ.Πάντως ο χρόνος εκδήλωσης της Ιρανικής ενέργειας πλησιάζει. επικίνδυνα…

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

φωτ.ambassadorsatlarge