▪ Σοβαρές ανησυχίες πετρελαϊκών, εμπορικών και ναυτιλιακών εταιριών από τα πυραυλικά και άλλα χτυπήματα των φιλοιρανών ανταρτών

20-12-2023

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Το ανταρτικό και φιλοιρανικό κίνημα των Χούτι έχει κλιμακώσει σταδιακά τη συμμετοχή του στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, ακόμη και εν μέσω της ανεπίλυτης εξαετούς σύγκρουσής του με την κυβέρνηση της της Υεμένης που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ). Ενώ ενεργούν κατ’ εντολή του χορηγού τους που είναι η Τεχεράνη, οι Χούτι απευθύνονται επίσης στα βαθιά φιλοπαλαιστινιακά αισθήματα του πληθυσμού της Υεμένης. Η οργάνωση είναι η πιο ενεργή και επιθετική δύναμη μεταξύ του συνασπισμού των μη κρατικών οντοτήτων ( του “άξονα αντίστασης” του Ιράν ) ενεργόντας Με αντίποινα κατά του Ισραήλ και του βασικού διεθνούς υποστηρικτή του, των ΗΠΑ

.Απειλώντας την ελεύθερη διακίνηση του εμπορίου μέσω ενός βασικού και στενού θαλασσίου περάσματος (ασφυξίας) του δίαυλου Bab El-Mandeb στα νότια της Ερυθράς Θάλασσας, οι Χούτι δημιουργούν επίσης μια σειρά από ισχυρούς νέους εχθρούς ( ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους). Αυτές οι ισχυρές δυνάμεις έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τους εγχώριους αντιπάλους των Χούτι, δηλαδή την κυβέρνηση της Υεμένης που υποστηρίζεται από το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι. Νωρίτερα αυτό το μήνα, η οργάνωση επέκτεινε την επιλογή στόχων της πέρα από τα πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ, απειλώντας να επιτεθεί σε οποιοδήποτε πλοίο κατευθύνεται προς τα Ισραηλινά λιμάνια, εκτός αν το Ισραήλ επιτρέψει την μαζική είσοδο τροφίμων και φαρμάκων στη Λωρίδα της Γάζας.

Μετά την κατάρρευση της κυβερνητικής εξουσίας της Υεμένης στις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης του 2011, οι Χούτι κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά, το 2014 και ανάγκασαν την κυβέρνηση και τις πιστές δυνάμεις της να υποχωρήσουν στη νότια Υεμένη. Αξιολογώντας τους Χούθι ως όχημα για τον περιφερειακό τους αντίπαλο(την Τεχεράνη) η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ συνέστησαν έναν Αραβικό συνασπισμό για να υποστηρίξουν στρατιωτικά τις προσπάθειες της κυβέρνησης της Υεμένης να απωθήσει τους Χούθι πίσω στη κύρια βάση υποστήριξης τους στη βόρεια Υεμένη.(ανεπιτυχώς), ενώ οι αντάρτες προκάλεσαν σημαντικές ζημιές σε στόχους στο Βασίλειο των Σαούντ χρησιμοποιώντας πυραύλους κρουζ από το Ιράν και οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη/drones αναγκάζοντας τα κράτη του Κόλπου να αναζητήσουν μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων.

Οι επιθέσεις των Χούτι σε πλοία του Aμερικανικού ναυτικού, Iσραηλινούς χερσαίους στόχους και διεθνή εμπορικά πλοία δεν έκαναν το Ισραήλ να αλλάξει τον στόχο του να επικεντρωθεί στη στρατιωτική και διοικητική υποδομή της Χαμάς από τη Γάζα. Ωστόσο, η ανταρτική οργάνωση έχει αναγκάσει τις ΗΠΑ και τις χώρες συμμάχους να αναδιατάξουν τα στρατιωτικά μέσα για την προστασία της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, αποσπώντας την προσοχή από τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς. Η απειλή για το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο έχει παγκοσμιοποιήσει την απειλή των Χούτι. Περίπου το 12% του πετρελαίου και το 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου που διακινούνται δια θαλάσσης το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους πέρασαν μέσω του στενού Μπαμπ-αλ-Μαντέμπ, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ(καθώς και το 1/6 του παγκόσμιου εμπορίου) .

Οι τελευταίες επιθέσεις στα εμπορικά πλοία αποτελούν μια σημαντική κλιμάκωση από την αρχική απάντηση του κινήματος στην χερσαία επίθεση του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα. Όταν ξεκίνησε η επίθεση στα τέλη Οκτωβρίου, οι Χούτι είχαν εκτοξεύσει κατά κύριο λόγο πυραύλους κρουζ (από το Ιράν )και οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Σαχίντ προς το Ισραήλ, αν και αυτές οι επιθέσεις έχασαν τους στόχους τους ή αναχαιτίστηκαν από τις Αμερικανικές αντιαεροπορικές άμυνες που είναι σε πλοία αλλά και από τη Σαουδική Αραβία, την οποία προμήθευσαν οι ΗΠΑ με συστήματα αντιπυραυλικά.

Το USS Carney ανέφερε ότι κατέρριψε 14 drones που εκτοξεύτηκαν από τους Χούτι την περασμένη Κυριακή. Οι δυσμενείς συνέπειες της εμπλοκής των Χούθι στον πόλεμο ( τις οποίες οι Χούθι εκτιμούν ότι θα έχουν ελάχιστες συνέπειες για την εγχώρια θέση τους στην Υεμένη ) επιβεβαιώθηκαν στις 15 Δεκεμβρίου καθώς η Maersk, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσμο(Δανία) διέκοψε όλες τις θαλάσσιες μεταφορές μέσω του Μπαμπ-αλ-Μαντέμπ Έκτοτε, η Γερμανική μεταφορική εταιρεία Hapag-Lloyd, η Mediterranean Shipping Company (MSC), η Γαλλική εταιρεία CMA CGM και η BP ακολούθησαν . Η αυξανόμενη απειλή για τη ναυτιλία έχει ανησυχήσει πολλές διεθνείς δυνάμεις που εξαρτώνται από την ελεύθερη ροή του εμπορίου στην περιοχή.

Αμερικανική αντίδραση

Για την αντιμετώπιση των Χούτι οι ΗΠΑ προχώρησαν στην σύσταση μιας ναυτικής συμμαχικής πολυεθνικής δύναμης.Κατά την επίσκεψή του στη Μέση Ανατολή το τελευταίο εξαήμερο ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ στρατηγός εα Λόιντ Όστιν ανακοίνωσε επίσημα τη σύσταση της Δύναμης της Επιχείρησης Prosperity Guardian, μια νέα διεθνή προσπάθεια για την αντιμετώπιση των απειλών των Χούτι. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιχείρηση θα μοιάζει και θα ενισχύσει την υπάρχουσα Combined Task Force 153, που ιδρύθηκε το 2022 και εστιάζει στη διεθνή θαλάσσια ασφάλεια ως και σε προσπάθειες ανάπτυξης αποτρεπτικών δυνατοτήτων στην Ερυθρά Θάλασσα, στο Μπαμπ αλ-Μαντέμπ και στον Κόλπο του Άντεν.Η πολυεθνική ναυτική αποστολή θα περιλαμβάνει συνεισφορές από το Ηνωμένο Βασίλειο, το Μπαχρέιν, τον Καναδά, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, τις Σεϊχέλες και την Ισπανία, ανέφεραν στον υπογράφοντα υψηλόβαθμοι Αμερικανικοί κύκλοι από τη Μανάμα του Μπαχρέιν.

Η νέα αποστολή θαλάσσιας ασφάλειας προσφέρει μια εναλλακτική λύση στην ευρέως συνιστώμενη αλλά σημαντικά πιο επικίνδυνη επιλογή της διεξαγωγής αεροπορικών επιδρομών σε στόχους των Χούτι, όπως σε εγκαταστάσεις πυραύλων και οπλισμένων drones καθώς και σε πλοία. Μέχρι σήμερα, τα Αμερικανικά και τα συμμαχικά πλοία δεν έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις αντιποίνων σε στόχους των Χούτι στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης. Ωστόσο, η αυξανόμενη απειλή για την ελεύθερη ροή του εμπορίου προφανώς έχει αναγκάσει τους αξιωματούχους των ΗΠΑ και των συμμάχων να εξετάσουν το ενδεχόμενο αεροπορικών ή/και πυραυλικών επιδρομών σε βάσεις που χρησιμοποιούν οι Χούτι στις επιθέσεις τους.

Επιβεβαιώνοντας αναφορές ότι τα προληπτικά πλήγματα εξετάζονται ενεργά, την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ μετέφεραν την ομάδα κρούσης του αεροπλανοφόρου Dwight D. Eisenhower από τον Κόλπο(Περσικό) στον Κόλπο του Άντεν, στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης, και έστειλαν τρεις επιπλέον φρεγάτες στη Μεσόγειο. Ωστόσο, οι Αμερικανοί εκφράζουν επιφυλακτικότητα σχετικά με την άσκηση της επιλογής των επιδρομών ή άλλης στρατιωτικής δράσης. Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να ωθήσει το Ιράν πιο κοντά στην είσοδο στον πόλεμο για λογαριασμό του συμμάχου του, επεκτείνοντας τη σύγκρουση σε μια περιφερειακή ανάφλεξη. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το χτύπημα στους Χούτι θα ενίσχυε τη δημοτικότητά τους στην Υεμένη και σε ολόκληρη την περιοχή επιβεβαιώνοντας την ταυτότητά τους ως «αντιστασιακό κίνημα» και όχι ως εξέγερση ενάντια στην αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Υεμένης.

Τα χτυπήματα στους Χούτι πιθανότατα θα ακυρώσουν τη δυνατότητα αποκατάστασης επίσημης εκεχειρίας στην Υεμένη ή επίτευξης προόδου στις συνεχιζόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ εκπροσώπων των Χούτι, Σαουδάραβων αξιωματούχων, διπλωματών του ΟΗΕ και περιφερειακών και διεθνών φορέων. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν επίσης ότι το χτύπημα στόχων των Χούθι θα προκαλούσε αντίποινα και άλλες ενέργειες από τους Χούτι. Αυτό μπορεί όχι μόνο να περιπλέξει περαιτέρω τη ροή του εμπορίου μέσω ζωτικών θαλάσσιων σημείων στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης, αλλά θα μπορούσε επίσης να επεκτείνει τη σύγκρουση στην περιοχή, καθώς οι Χούτι μπορεί να στραφούν σε στόχους στη Σαουδική Αραβία ή στα ΗΑΕ, ( για παράδειγμα.). Φαίνεται ότι η διεθνής κοινότητα είχε μεγαλύτερη δυσκολία να σχεδιάσει μια συνεκτική και επιτυχημένη απάντηση στους Χούτι παρά σε οποιοδήποτε άλλο μέλος του “άξονα αντίστασης” του Ιράν.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο