15-12-2023

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Σε μια χρονική στιγμή που οι στρατιωτικές του δυνάμεις επικεντρώνονται στον πόλεμο εναντίον της Χαμάς στα νότια ως και στην αποτροπή της Σιιτικής και φιλοιρανικής Χεζμπολάχ στα βόρεια, το Ισραήλ βλέπει ότι η Δυτική Όχθη δεν έχει ανοίξει (μέχριστιγμής) ως επιπλέον μέτωπο αντιπαράθεσης (σε πλήρη μορφή). Ωστόσο, τα Ισραηλινά στρατεύματα εξακολουθούν να συμμετέχουν σε καθημερινές επιχειρήσεις για την καταστολή της βίας στη Δυτική Όχθη (Τζενίν, Ναμπλούς, Ραμάλα, Ιεριχώ, Τουλκαρέμ κα), ενώ ο αριθμός των Παλαιστινίων θυμάτων συνεχίζει να αυξάνεται, δημιουργώντας μια εύθραυστη κατάσταση που απαιτεί από όλους να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις αναφορικά με την τοπική ασφάλεια αλλά και στην πολιτική ανθεκτικότητα της Παλαιστινιακής Αρχής(ΠΑ).

Οι τελευταίοι αριθμοί σύμφωνα με στοιχεία της Ισραηλινής Υπηρεσίας Ασφαλείας (Shin Bet), καταγράφουν περίπου 135 σημαντικές επιθέσεις (δηλαδή πράξεις βίας που έχουν και Ισραηλινές απώλειες) στη Δυτική Όχθη , κυρίως πυροβολισμοί, μαχαιρώματα επιθέσεις με οχήματα , εκρήξεις κα.Μάχιμες ομάδες, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στη βόρεια Δυτική Όχθη, ιδρύθηκαν κυρίως για να εμποδίσουν το Ισραήλ να επιχειρεί εναντίον διαφόρων σκληροπυρηνικών κύκλων. Η Χαμάς, απολαμβάνει μεγάλη δημοτικότητα μεταξύ των νέων της Δυτικής Όχθης ενώ καθοδηγεί και υποστήριζει διάφορα ριζοσπαστικά στοιχεία .

Παρά τη συνεχιζόμενη βία, οι αριθμοί αποκαλύπτουν σχετική μείωση των βίαιων επιθέσεων τις τελευταίες 2 εβδομάδες σε σύγκριση με την τεράστια αύξηση που παρατηρήθηκε τις πρώτες 4 εβδομάδες μετά την 7η Οκτωβρίου, η οποία ήταν τριπλάσια από τον μέσο όρο που καταγράφηκε την ίδια περίοδο το 2022. Τα στοιχεία από τη μυστική υπηρεσία Shin Bet δείχνουν ότι περίπου 2.150 Παλαιστίνιοι έχουν συλληφθεί στη Δυτική Όχθη από τις 7 Οκτωβρίου, ποσοστό που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεύτερη ιντιφάντα (2000-2004). Όσον αφορά τα θύματα, η Shin Bet αναφέρει ότι 290-300 Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης έχουν σκοτωθεί σε επεισόδια με τις δυνάμεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης φαίνεται να αναγνωρίζουν την αλλαγή στην Ισραηλινή πολιτική και αναμφίβολα είναι απογοητευμένοι από την παγίδα στην οποία βρίσκονται. Τα θύματα στις γειτονιές τους και οι εικόνες τεράστιας καταστροφής στη Γάζα ενισχύουν την τοπική αφήγηση ότι οι ζωές των Παλαιστινίων είναι “φθηνές»” στα μάτια του Ισραήλ. Επιπλέον, τα προληπτικά μέτρα ασφαλείας που ελήφθησαν από τις 7 Οκτωβρίου(συμπεριλαμβανομένης της αυστηρής πολιτικής σημείων ελέγχου και της ολικής παύσης των αδειών για 160.000 Παλαιστίνιους που εργάζονταν στο παρελθόν σε οικισμούς στη Δυτική Όχθη ή στο Ισραήλ) έχουν δημιουργήσει μια αίσθηση “συλλογικής τιμωρίας”.

Χαμάς εναντίον ΠΑ

Σε αυτό το πλαίσιο, η Χαμάς προσπαθεί να κινητοποιήσει τους κατοίκους της Δυτικής Όχθης (ιδιαίτερα τη νεότερη γενιά) για να ανοίξει ένα άλλο μέτωπο ενάντια στο Ισραήλ. Η ομάδα βλέπει τους νέους ως ώριμους για εκμετάλλευση επειδή είναι πιο πιθανό να ταυτιστούν με ντόπιους μαχητές και να κατηγορήσουν την ΠΑ που επέτρεψε στο Ισραήλ να επεκτείνει τις στρατιωτικές του δραστηριότητες στη Δυτική Όχθη. Ως εκ τούτου, οι δηλώσεις ανώτερων αξιωματούχων της Χαμάς,(ειδικά από τη Ντόχα στο Κατάρ) , μέσα ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα τονίζουν τη στρατηγική σύνδεση μεταξύ του πολέμου της Γάζας και της προώθησης ολόκληρης της Παλαιστινιακής εθνικιστικής και θρησκευτικής ατζέντας (όχι μόνο την απελευθέρωση κρατουμένων, αλλά και τον πλήρη τερματισμό της κατοχής και ανησυχούν ότι το τέμενος al-Aqsa της Ιερουσαλήμ βρίσκεται σε κίνδυνο).

Το κύριο μέλημα της ΠΑ είναι η αρνητική της εικόνα στα μάτια των ντόπιων Παλαιστινίων, οι περισσότεροι από τους οποίους την απορρίπτουν ως “πράκτορα του Ισραήλ” και είναι πιο πιθανό να υποστηρίξουν τη Χαμάς. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Arab World for Research and Development (AWRAD) στη Ραμάλα, το 83% των ερωτηθέντων στη Δυτική Όχθη υποστηρίζει την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και το 88% πιστεύει ότι η οργάνωση παίζει θετικό ρόλο. Η πλειοψηφία υποστηρίζει επίσης τις διάφορες ομάδες που πραγματοποιούν τοπικές τρομοκρατικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των Ταξιαρχιών Izz al-din al-Qassam της Χαμάς (95%), της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ (93%) και των Ταξιαρχιών Μαρτύρων al-Aqsa (87%). Αντίθετα, οι περισσότεροι αποδοκιμάζουν τον ρόλο που διαδραμάτισαν η ΠΑ και η Φατάχ (85% και 70%, αντίστοιχα), ενώ το 57% αντιλαμβάνεται τον τρέχοντα πόλεμο ως έναν πόλεμο που στρέφεται εναντίον όλων των Παλαιστινίων.

Υπό το φως αυτών των θέσεων ο πρόεδρος της ΠΑ Μαχμούντ Αμπάς και ανώτερα στελέχη της Φατάχ καταδίκασαν δημόσια το Ισραήλ και κάλεσαν τη διεθνή κοινότητα να προστατεύσει τους Παλαιστίνιους. Για παράδειγμα, σε μια ομιλία του στις 29 Νοεμβρίου, ο Αμπάς δήλωσε ότι ο κόσμος δεν πρέπει να μείνει αδρανής μπροστά σε “σκόπιμη και συστηματική επίθεση στον Παλαιστινιακό λαό”, υποστηρίζοντας ότι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί η σταθερότητα και η περιφερειακή ειρήνη είναι ο τερματισμός της κατοχής και εκπλήρωση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων.

Οι δυνάμεις της ΠΑ χρησιμεύουν ως ανασταλτικός παράγοντας, εμποδίζοντας το κοινό να βγει μαζικά για να αντιμετωπίσει τα Ισραηλινά στρατεύματα κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων των IDF. Η ΠΑ δικαιολογεί αυτή την “προσέγγιση”λέγοντας στο κοινό ότι τους προστατεύει(!) από το Ισραήλ. Αυτή η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο από τη σοβαρή οικονομική κρίση της Δυτικής Όχθης. Η ΠΑ εξακολουθεί να αρνείται να δεχτεί τις μηνιαίες μεταφορές φορολογικών εσόδων που οφείλονται, επειδή οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι επιμένουν να αφαιρέσουν τη μερίδα που συνήθως αποστέλλεται στη Γάζα, όπου χιλιάδες υπάλληλοι της ΠΑ εξακολουθούν να βρίσκονται στο μισθολόγιο δεκαέξι χρόνια μετά την επικράτηση της Χαμάς. Αν η κατάσταση συνεχιστεί, η ΠΑ δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει τους μισθούς των 30.000 υπαλλήλων ασφαλείας της, οι οποίοι στη συνέχεια θα έχουν ελάχιστα κίνητρα για να αποτρέψουν την δραστηριότητα εναντίον του Ισραήλ.

Συμπέρασματα

Η καλύτερη εξήγηση για τη σχετική παθητικότητα των περισσότερων Παλαιστινίων της Δυτικής Όχθης είναι η ίδια που αναφέρθηκε στις αρχές του πολέμου(δηλαδή, η τραυματική ανάμνηση της δεύτερης Ιντιφάντα) ,όταν πλήρωσαν ένα τεράστιο τίμημα αλλά απέτυχαν να εξασφαλίσουν σημαντικά πολιτικά επιτεύγματα μετά από τέσσερα χρόνια βίας . Κάποιος θα μπορούσε επίσης να υποστηρίξει ότι οι σύγχρονες επιρροές των τελευταίων 20 ετών(καταναλωτική κουλτούρα, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μονοκατοικία, μαζική χρήση της τεχνολογίας)έχουν οδηγήσει πολλούς Δυτικοοχθίτες να επικεντρωθούν περισσότερο στην προσωπική πρόοδο παρά στις συλλογικές ιδεολογίες και δεσμεύσεις που τροφοδοτούν τη μάζες .

Φυσικά, ακόμα κι αν αυτή η προτίμηση είναι διαδεδομένη στη Δυτική Όχθη, δύσκολα αποτυπώνεται, Αυξάνεται, με πολυάριθμες δημοσκοπήσεις και αναλύσεις που δείχνουν ότι πολλοί ντόπιοι θεωρούν θεσμούς όπως η ΠΑ ως περιττό κακό και εμπόδιο για την προώθηση του Παλαιστινιακού εθνικού κινήματος και την επίτευξη της ελευθερίας από την Ισραηλινή κατοχή. Παρά τη θεμιτή κριτική για τη ρητορική και τη συμπεριφορά της ΠΑ ωστόσο, οι Ισραηλινοί έχουν συμφέρον να αποτρέψουν την κατάρρευσή της, εν μέρει ώστε να μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ως έλεγχος των ακραίων στοιχείων ως και φράγμα κατά της ανόδου της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, με την τελευταία όμως να ενισχύεται καθημερνά.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

φωτ.ambassadorsatlarge