6-11-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο ΓΓ της Λιβανέζικης Σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, δεν κήρυξε πόλεμο εναντίον του Ισραήλ προχθές ,αλλά με τη πρώτη του δημόσια ομιλία για τη πολεμική σύγκρουση στη Γάζα επεσήμανε ότι οι τωρινοί υπολογισμοί του για την κρίση είναι οι ίδιοι με εκείνους του Ιράν και ότι η Τεχεράνη δεν κατευθύνει τις στρατιωτικές ενέργειες των πληρεξουσίων πολιτοφυλακών της σε Ιράκ, Γάζα, Υεμένη, Λίβανο κα.. Εκτός από την διαβεβαίωση -που αμφισβητείται από πολλούς Δυτικούς παράγοντες-ότι το Ιράν δεν ευθύνεται για καμία από τις ενέργειες της Χαμάς, είπε επίσης ότι στις 7 Οκτωβρίου έδρασε μόνη της και ότι ” είναι μια καθαρά Παλαιστινιακή μάχη και δεν σχετίζεται με κανένα περιφερειακό ή διεθνή φάκελο”. Αντί να συμμετάσχει στην πραγματική μάχη, ο Νασράλα ζήτησε από τους υποστηρικτές του να πολεμήσουν ειδικά “στον πόλεμο της κοινής γνώμης, ” υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι το πεδίο μάχης είναι και διαδικτυακό και όχι αποκλειστικά πολεμικό στη Γάζα.
Ωστόσο, ο τόνος του ήταν σε μεγάλο βαθμό αινιγματικός και οι κόκκινες γραμμές του ιδιαίτερα ασαφείς. Εκτός από την προειδοποίηση ότι τυχόν θύματα Λιβανέζων αμάχων θα ανάγκαζαν τη Χεζμπολάχ να πλήξει Ισραηλινούς αμάχους (σε αντίποινα),έκανε αναφορά μέσω της τυπικά διφορούμενης ρητορικής σχετικά με την επιλογή “του κατάλληλου χρόνου και τόπου” για ανταπόδοση στις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα. Η ουσία του ήταν ξεκάθαρη: προς το παρόν τουλάχιστον, η Χεζμπολάχ δεν θα συμμετάσχει σε άμεσο πόλεμο πέρα από τις τρέχουσες συνοριακές αψιμαχίες στο νότιο Λίβανο/βόρειο Ισραήλ..
Οι προειδοποιήσεις του προς τις ΗΠΑ ήταν πιο συγκεκριμένες και δυνητικά κλιμακωτές ενώ σημείωσε ότι οι αντάρτες Χούτι της Υεμένης θα συνεχίσουν να εκτοξεύουν πυραύλους προς τα βόρεια και οι Ιρακινές πολιτοφυλακές θα συνεχίσουν να στοχεύουν την παρουσία των ΗΠΑ(στρατιωτικές βάσεις) τόσο στη χώρα τους όσο και στη Συρία. Ήταν προσεκτικός στο να μην εμπλέξει την Τεχεράνη σε αυτές τις πληρεξούσιες επιθέσεις , ούτε απείλησε άμεσα να χρησιμοποιήσει τα όπλα της ίδιας της Χεζμπολάχ εναντίον των δυνάμεων των ΗΠΑ στη Μεσοποταμία.. Πράγματι, οι έγκαιρες στρατιωτικές αναπτύξεις της Ουάσιγκτον τόσο κοντά στον Λίβανο όσο και σε Αραβικά κράτη έχουν διαδραματίσει σημαντικό αποτρεπτικό ρόλο για την Χεζμπολάχ
Η ομιλία του Νασράλα ήταν αναμφίβολα βαθιά απογοητευτική για τους φανατικούς υποστηρικτές του στον Λίβανο και στην ευρύτερη περιοχή, πολλοί από τους οποίους περίμεναν μια πιο επιθετική απάντηση από τον φερόμενο ως ηγέτη της “αντίστασης των 12 οργανώσεων” Ωστόσο, οι πιο σοβαρές επιπτώσεις της ομιλίας θα γίνουν αισθητές αργότερα στη σφαίρα της όποιας “νομιμότητας’ της Χεζμπολάχ. Ο Nασράλα ουσιαστικά δήλωσε ότι δεν θα εμπλακεί (;)στη τρέχουσα μάχη για την “απελευθέρωση της Παλαιστίνης”, έναν στόχο που βρίσκεται στον πυρήνα της αντιστασιακής του αφήγησης. Η Χεζμπολάχ έχει από καιρό χρησιμοποιήσει την απειλή του ολοένα και πιο προηγμένου οπλοστασίου της ως αποτρεπτικό μέσο απέναντι στο Ισραήλ. Αλλά ο Σιιτης πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης γνωρίζει επίσης ότι αυτά τα ίδια όπλα (ιδιαίτερα οι κατευθυνόμενοι πύραυλοι ακριβείας του) θα έχαναν την κύρια αξία τους αν η οργάνωσή του άρχιζε πρόωρα να τα εκτοξεύει, καθώς οι δυνάμεις και τα μέσα της Χεζμπολάχ θα εκτείθονταν γρήγορα σε έναν καταστροφικό πόλεμο. Ωστόσο, διαψεύδοντας τις περιφερειακές προσδοκίες για μια μεγάλη, αποτελεσματική και ενωμένη στρατιωτική απάντηση κατά του Ισραήλ, ο Νασράλα μπορεί να επιβαρυνθεί με άλλα κόστη.

Ο Νασράλα αναφέρθηκε επίσης εν συντομία στο τι μπορεί να συμβεί όταν τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα και το Ισραήλ στρέψει την προσοχή του πίσω στον Λίβανο και τους επικίνδυνους πυραύλους της Χεζμπολάχ. Η στρατηγική αποτροπής που τηρήθηκε για δεκαεπτά χρόνια πιθανότατα δεν ισχύει πλέον τώρα που το Ισραήλ υπέστη τέτοιες βαριές απώλειες στα χέρια ενός άλλου γειτονικού εχθρού του στις 7 Οκτωβρίου. Σήμερα, πολλές χώρες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ομάδες όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ πρέπει να περιοριστούν πριν συμβεί μια άλλη 7η Οκτωβρίου που δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Παρά τη ρητορική επιφυλακτικότητα του Νασράλα, ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι όλο και περισσότερες στρατιωτικές συγκρούσεις συμβαίνουν καθημερινά στα σύνορα του Λιβάνου, επομένως αυξάνονται και οι κίνδυνοι λανθασμένου υπολογισμού. Είτε του αρέσει είτε όχι, μπορεί τελικά να βρεθεί υποχρεωμένος να κάνει μια πολύ διαφορετική ομιλία εν μέσω ακούσιας κλιμάκωσης με το Ισραήλ. Εναλλακτικά, η Χεζμπολάχ μπορεί μια μέρα να βελτιώσει την οικονομική της κατάσταση και να ενισχύσει τον στρατιωτικό της εξοπλισμό σε σημείο που να είναι πραγματικά έτοιμη να αντιμετωπίσει το Ισραήλ σε μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας.Ολόκληρη η πολιτική τάξη στο Λίβανο (με τη μορφή της κυβέρνησης Μικάτι και του πρωθυπουργού) έχει πει ότι ο Λίβανος δεν θέλει πόλεμο με το Ισραήλ. Έτσι ο Νασράλα δεν κήρυξε πόλεμο, αλλά έστειλε σημαντικά μηνύματα: Κατέστησε σαφές ότι ο σχεδιασμός και ο χρόνος της επιχείρησης της Χαμάς ήταν εξ ολοκλήρου της Χαμάς και μόνο της Χαμάς. Είπε ότι ούτε οι σύμμαχοι της Χαμάς στη Γάζα (προφανώς αναφορά στην Ισλαμική Τζιχάντ) δεν γνώριζαν την επιχείρηση επειδή η Χαμάς διατήρησε απόλυτη μυστικότητα. Η εικόνα είναι πιο περίπλοκη. Το 2011, η Χαμάς υποστήριξε τη συριακή εξέγερση ενάντια στο Συριακό καθεστώς, αν και το καθεστώς παρείχε στη Χαμάς καταφύγιο και στρατιωτική υποστήριξη. Αυτή η στάση δηλητηρίασε τη σχέση μεταξύ της Χαμάς και του Ιράν, ακόμη και μεταξύ της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Αργότερα η Χαμάς συμφιλιώθηκε με τη Χεζμπολάχ, αλλά η ηγεσία της Χεζμπολάχ εξακολουθεί να αρνείται να συναντηθεί με τον Χαλίντ Μισάλ, τον ηγέτη πίσω από την απόφαση της Χαμάς να υποστηρίξει την ένοπλη εξέγερση της Συρίας (πήρε αυτή την απόφαση σύμφωνα με τη στάση του Κατάρ και της Τουρκίας, με τις οποίες είναι πολύ κοντά ).
Ο Νασράλα -σύμφωνα με μελέτες του υπογράφοντα- προετοίμαζει τους Λιβανέζους για τις επόμενες φάσεις του πολέμου. Κατέστησε σαφές ότι ένας μεγαλύτερος πόλεμος είναι αναπόφευκτος, αλλά δεν ήθελε να είναι αυτός που θα τον ανακοινώσει σε αυτή τη χρονική στιγμή. Μίλησε για φάσεις του επερχόμενου πολέμου και υπενθύμισε στο κοινό τις απώλειες του Ισραήλ ως και τις επιτυχίες της Χεζμπολάχ στις συγκρούσεις στο Νότιο Λίβανο το 2006 . Ο Νασράλα έστειλε ένα μήνυμα στις ΗΠΑ: Η ομάδα του δεν θα τρομοκρατηθεί από την παρουσία του στόλου στη Μεσόγειο και υπενθύμισε στις ΗΠΑ ότι ορισμένοι από αυτούς που πολέμησαν εναντίον των ΗΠΑ στον Λίβανο το 1982-84 είναι ακόμα ζωντανοί και εκπαιδευμένοι . Δεν ήταν η καλύτερη ομιλία του Νασράλα και δεν ανταποκρίθηκε στις πολύ υψηλές προσδοκίες πολλών. Αλλά πέτυχε αυτό που ήθελε από την περίσταση: να ειδοποιήσει τον εχθρό ότι η Χεζμπολάχ δεν θα απέκλειε μια μεγάλη αντιπαράθεση με το Ισραήλ και ότι τέτοια ενδεχόμενα σχετίζονται με τις εξελίξεις στο έδαφος στη Γάζα.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη