Ο ρόλος του Κατάρ και η εμπλοκή των ΗΠΑ – 4 κρίσιμες επισημάνσεις ενώ το δράμα 220 και πλέον ανθρώπων συνεχίζεται…επιλεγμένα στοιχεία…

23-10-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Η εισβολή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου -στην 50η επέτειο του αιφνιδιαστικού πολέμου του Γιομ Κιπούρ- ήταν εντυπωσιακή ειδικά για την προφανή αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών ως και για την απίστευτη βαρβαρότητα των εξτρεμιστών.Επίσης για την απαγωγή/ομηρία ,και το δράμα δεκάδων ατόμων που μεταφερθήκαν στη Γάζα.Σχετικά με την ομηρία πολλά παραμένουν άγνωστα για το που κρατούνται, σε ποια κατάσταση είναι ως και πώς θα τελειώσει η κρίση. Από πλευράς μου επικεντρώνομαι πολύ στις ανθρωπιστικές και πολιτικές παραμέτρους.

Πρώτο :Η ομηρία είναι έγκλημα πολέμου. Απαγορεύεται από τις Συμβάσεις της Γενεύης του 1929 και του 1949 . Η ομηρία είναι, αναμφισβήτητα, φρικτή βία,προκαλεί σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά τραύματα στα θύματα και τις οικογένειές τους. Αλλά και η απαγωγή κοστίζει και για τους δράστες. Οι απαγωγείς αντιμετωπίζουν τους νομικούς κινδύνους και τους κινδύνους της παραβίασης του διεθνούς δικαίου , ενώ η απαγωγή απαιτεί χρόνο, πόρους και διπλωματία. Είναι μια επικίνδυνη εμπλοκή . Ωστόσο, οι απαγωγείς έχουν αποφασίσει εδώ και καιρό να επωμιστούν αυτό το κόστος επειδή βλέπουν τεράστια οφέλη από αυτήν την ασύμμετρη κλιμάκωση, που κυμαίνονται από την καταβολή λύτρων, τον εξαναγκασμό σε ανταλλαγή κρατουμένων, ή την προσέλκυση μεγάλης προσοχής των μέσων ενημέρωσης. Η Χαμάς και άλλες Παλαιστινιακές ακραίες ομάδες χρησιμοποιούν εδώ και καιρό τακτικές σύλληψης ομήρων για να εξαναγκάσουν τεράστιες παραχωρήσεις από τους αντιπάλους.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και σε όλη τη δεκαετία του 1970, το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP) εξαπέλυσε μια σειρά αεροπειρατειών, απαιτώντας (και συχνά κερδίζοντας) την απελευθέρωση εκατοντάδων κρατουμένων. Ενώ το Ισραήλ αρνήθηκε φανερά και επανειλημμένα να διαπραγματευτεί με τους τρομοκράτες, άλλες χώρες των οποίων οι πολίτες απήχθησαν συμμετείχαν σε ανταλλαγές κρατουμένων, επιτρέποντας στο PFLP να χρησιμοποιεί κάθε αεροπειρατεία για να απελευθερώσει δράστες που είχαν συλληφθεί σε προηγούμενες επιθέσεις. Πιο πρόσφατα, η Χαμάς απήγαγε Ισραηλινούς στρατιώτες και πολίτες με τακτική επιτυχία.Το 2011, η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε ανταλλαγή κρατουμένων, απελευθερώνοντας 1.027 κρατούμενους (κυρίως Παλαιστίνιους)με αντάλλαγμα την ασφαλή επιστροφή του στρατιώτη Γκιλάτ Σαλίτ. (!)

Δεύτερο :Έχοντας αυτά τα παραδείγματα κατά νου, η Χαμάς συνέλαβε αιχμαλώτους για να εξαναγκάσει σε ανταλλαγές κρατουμένων. Ωστόσο, ένα κρίσιμο δόγμα της ομηρίας είναι ότι για να εξαναγκάσουν σε παραχωρήσεις, οι απαγωγείς πρέπει να κρατούν ζωντανούς τους ομήρους. Οι τρομοκράτες έχουν απειλήσει να μεταδώσουν πιθανές εκτελέσεις σε «ήχο και βίντεο», θυμίζοντας φρικαλέες εκτελέσεις ομήρων στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών Daniel Pearl, Nicholas Berg, James Foley και Steven Sotloff από το διαβόητο ΙSIS .Όταν οι απαγωγείς στοχεύουν να κρατήσουν ζωντανούς τους αιχμαλώτους για να εξασφαλίσουν κέρδη , δίνουν προτεραιότητα στη σύλληψη αυτών που είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν από μια μακρά και δύσκολη αιχμαλωσία.

Τρίτο :Τι έχει κάνει το Ισραήλ σε προηγούμενες κρίσεις ομήρων; Το Ισραήλ έχει μακρά και ταραγμένη ιστορία ανταπόκρισης σε κρίσεις ομήρων. Η συνολική πολιτική του είναι να φέρνει ομήρους στην πατρίδα μέσω διαπραγματεύσεων ή με τη βία Ενώ η ανταλλαγή αιχμαλώτων για τον Σαλίτ το 2011 κράτησε 5 χρόνια άλλες περιπτώσεις ποικίλουν Κατά τη διάρκεια των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1972 στο Μόναχο, οκτώ μέλη της Παλαιστινιακής οργάνωσης ” Μαύρος Σεπτέμβρης” διείσδυσαν στο Ολυμπιακό χωριό. Αφού σκότωσαν δύο μέλη της Ολυμπιακής αποστολής του Ισραήλ, οι μαχητές πήραν ομήρους εννέα Ισραηλινούς αθλητές, απαιτώντας ως αντάλλαγμα την απελευθέρωση 236 κρατουμένων. Η αποτυχημένη Γερμανική προσπάθεια διάσωσης άφησε νεκρούς πέντε από τους οκτώ τρομοκράτες και τους εννέα Ισραηλινούς ομήρους. Στον απόηχο της επίθεσης, το Ισραήλ αντέδρασε με αεροπορικές επιδρομές σε βάσεις της PLO στη Συρία και τον Λίβανο και τελικά άρχισε την «Επιχείρηση Οργή του Θεού» ( μια στοχευμένη εκστρατεία δολοφονίας που καταδίωξε τους εναπομείναντες απαγωγείς για χρόνια μετά.)

Τέσσερα χρόνια μετά το Μόναχο, μια άλλη μαζική ομηρεία έφερε στο προσκήνιο την ανάκτηση των Ισραηλινών ομήρων. Στις 27 Ιουνίου 1976, μαχητές του PFLP κατέλαβαν μια πτήση της Air France από το Τελ Αβίβ στο Παρίσι, εκ τρέποντας το αεροπλάνο στην Ουγκάντα. Μόλις προσγειώθηκε στην Εντέμπε, οι αεροπειρατές απελευθέρωσαν τους 148 μη Ισραηλινούς κρατούμενους. Σε αντάλλαγμα για τους υπόλοιπους 94 Ισραηλινούς επιβάτες και 12 μέλη του πληρώματος της Air France, οι αεροπειρατές ζήτησαν την απελευθέρωση 40 Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ και 13 κρατουμένων σε άλλες χώρες. Αυτή τη φορά, η Ισραηλινή κυβέρνηση ξεκίνησε τη δική της αποστολή διάσωσης. Με επικεφαλής τη μονάδα ειδικών δυνάμεων του Ισραήλ Sayeret Matkal, η τολμηρή Επιχείρηση Entebbe διέσωσε 102 από τους 105 ομήρους και σκότωσε και τους επτά αεροπειρατές.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο αυτή η κρίση ομήρων σήμερα φαίνεται διαφορετική είναι ο τεράστιος αριθμός των ομήρων. Το Μόναχο και το Εντέμπε περιλάμβαναν έναν πεπερασμένο αριθμό ομήρων για μια μόνο τοποθεσία. Εδώ, δεν είναι ξεκάθαρο σε καμία πλευρά πόσοι όμηροι υπάρχουν συνολικά. Βεβαίως, τις τελευταίες ημέρες έχουν εμφανιστεί αναφορές ότι τρίτοι μεσολαβητές πιέζουν για διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων. Εκθέσεις αναφέρουν ότι εκπρόσωποι από το Κατάρ προσπαθούν να διαπραγματευτούν μια ανταλλαγή κρατουμένων, απελευθερώνοντας Ισραηλινές γυναίκες και παιδιά. Οι αποστολές ανάκτησης ομήρων είναι πάντα δύσκολες: Απαιτούν ενημερωμένες, ακριβείς πληροφορίες και παρουσιάζουν υψηλό επίπεδο κινδύνου για το προσωπικό ανάκτησης. Οι προσπάθειες διάσωσης, ακόμη και από τους ισχυρότερους στρατούς του κόσμου, συχνά αποτυγχάνουν.(ΗΠΑ στο Ιράν το 1980)

Τέταρτο :Ποιος είναι ο ρόλος των ΗΠΑ;

Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιστεύει ότι ένας αριθμός από τους 17 γνωστούς Αμερικανούς που αγνοούνται στο Ισραήλ κρατούνται επί του παρόντος όμηροι αποκλειστικά από τη Χαμάς. Ο υπεξ Άντονι Μπλίνκεν στο πολυήμερο ταξίδι του στα κράτη της Μ. Ανατολής συνοδευόμενος από τον ειδικό απεσταλμένο για τις υποθέσεις ομήρων, Στιβ Γκίλεν,(από τη Ντόχα του Κατάρ) είναι σε συνεχείς επαφές.. Η παρουσία του Γκίλεν στο ταξίδι (μαζί με αξιωματούχους του FBI και του υπουργείου άμυνας )δείχνει τις προσπάθειες της κυβέρνησης να συνδράμει στην απελευθέρωση των ομήρων. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιέζουν τη Χαμάς (μέσω περιφερειακών διαμεσολαβητών όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ) να απελευθερώσει τους ομήρους για ανθρωπιστικούς λόγους.Το FBI, ο στρατός των ΗΠΑ /CENTCOM ως και οι υπηρεσίες πληροφοριών υποστηρίζουν τις Ισραηλινές δυνάμεις στη συλλογή πληροφοριών, στην επικοινωνία με οικογένειες ομήρων και στην προετοιμασία όλων για το τι μπορεί να ακολουθήσει.. Τα τελευταία 20 χρόνια, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει συνεργαζόμενες δυνάμεις στην επιτυχή ανάκτηση ομήρων από το Αφγανιστάν, την Αλγερία, την Μπουρκίνα Φάσο, την Κολομβία, τη Νιγηρία, τις Φιλιππίνες και την Υεμένη. Δεδομένης της ευαισθησίας αυτών των επιχειρήσεων, πιθανότατα υπάρχουν πολλές περισσότερες αόρατες επιχειρήσεις που η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστήριζει αλλά δεν αναγνώριζει δημόσια.Ασφαλώς υπάρχουν ανθρωπιστικοί λόγοι αλλά αυτές οι επιχειρήσεις είναι λεπτεπίλεπτες και πολύ έντονες.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.ambassadorsatlarge