16-10-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Η αναμενόμενη Ισραηλινή χερσαία επίθεση στη Γάζα αντιμετωπίζει αρκετούς φυσικούς και πολιτικούς κινδύνους και θα απαιτήσει χρόνο. Ο Ισραηλινός στρατός/IDF έχει τη δύναμη με το μέρος του, αλλά η Χαμάς είναι από τη πλευρά της έτοιμη ενώ οι ανθρωπιστικές συνέπειες μπορεί να αποδειχθούν λίαν δαπανηρές Το Ισραήλ είναι έτοιμο να εξαπολύσει χερσαία επίθεση στο βόρειο μισό της Λωρίδας , μια επίθεση που, παρά τη συντριπτική στρατιωτική υπεροχή της χώρας, είναι γεμάτη αβεβαιότητα, και της οποίας οι πιθανές ανθρωπιστικές συνέπειες είναι ζοφερές. Ο Ισραηλινός στρατός κάλεσε πάνω από 300.000 εφέδρους την περασμένη Δευτέρα για να τους προσθέσει στους 170.000 μόνιμους στρατιωτικούς (οι οποίοι είναι σε αρκετά μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένοι κυρίως κοντά στα σύνορα της Γάζας. Η Χαμάς, εκτιμάται, μπορεί να υπολογίζει σε 30.000 μαχητές, ίσως το ένα δέκατο της πιθανής δύναμης εισβολής, και δεν έχει ούτε τα άρματα μάχης ούτε την αεροπορική δύναμη που είναι στη διάθεση των επιτιθέμενων.(με τα πλέον υπερσύγχρονα αεροσκάφη) Μια τέτοια συντριπτική αναλογία θα δώσει στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) αρκετές πιθανότητες να καταλάβουν την περιοχή της Λωρίδας της Γάζας(μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα) η οποία περιλαμβάνει το κύριο αστικό της κέντρο, την πόλη της Γάζας, από την οποία η ηγεσία του Εβραϊκού κράτους διέταξε την εκκένωση 1,1 εκατομμυρίου Παλαιστινίων την περασμένη Παρασκευή.

Η Χαμάς ήταν εδώ και καιρό έτοιμη για μια Ισραηλινή εισβολή ,έχοντας σκάψει και δημιουργήσει ένα εξελιγμένο δίκτυο σηράγγων σε όλη τη Γάζα με σκοπό να επιτρέψει στις δυνάμεις της να επιβιώσουν από τους παρατεταμένους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Ορισμένες σήραγγες που ανακαλύφθηκαν προ μηνών από το Ισραήλ( επειδή πέρασαν κάτω από τον φράχτη των συνόρων) έχουν βάθος ως και 70 μέτρα. Το έντονα αστικοποιημένο έδαφος – η Λωρίδα της Γάζας είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου – θα ευνοήσει επίσης τους υπερασπιστές της καθώς θα προσπαθούν να αντεπιτεθούν. Κάθε εναπομείναν κτίριο θα πρέπει να πληγεί ή τεθεί εκτός από εκρηκτικά, νάρκες κα και η βαριά εξόρυξη χαρακωμάτων θα μπορούσε να εμποδίσει περαιτέρω τους Ισραηλινούς αν η Χαμάς αντιγράψει την τεχνική που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να αμβλύνει και καθυστερήσει την εν εξελίξει αντεπίθεση της Ουκρανίας. Το Ισραήλ, επίσης, σχεδιάζει, (αν ο Ισραηλινός Στρατός αποκτήσει τον έλεγχο των εισόδων των σηράγγων )να τις ναρκοθετήσει παρά να προσπαθήσει να εισέλθει σε αυτές γιατί θα υποστεί πολλές απώλειες.Αλλά χωρίς τον πλήρη έλεγχο του υπόγειου δικτύου όπου είναι πιθανό να εδρεύουν τα θέσεις διοίκησης της Χαμάς, οποιοσδήποτε στρατιωτικός έλεγχος στη βόρεια Γάζα θα είναι ανασφαλής.

Η απαίτηση του Ισραήλ να εγκαταλείψουν οι Παλαιστίνιοι άμαχοι το βόρειο τμήμα της Λωρίδας δείχνει επίσης αυτό που είναι πιθανό να είναι ένα άλλο μέρος της στρατηγικής των εισβολέων: μια βάναυση προσπάθεια εκκαθάρισης του βόρειου τομέα από τους μαχητές της Χαμάς. Οι προθέσεις της έχουν σχεδόν προαναγγελθεί από έναν ήδη ανελέητο αεροπορικό βομβαρδισμό, που σκότωσε περισσότερους από 1.500 Παλαιστίνιους, το ένα τρίτο εκ των οποίων παιδιά. Ολόκληρες γειτονιές, όπως το προάστιο Rimal στην πόλη της Γάζας, έχουν ισοπεδωθεί.(είναι σαν τη Νταχίγια της νότιας Βηρυτού στον πόλεμο του 2006 της εξτρεμιστικής Σιιτικής φιλοιρανικής οργάνωσης Χεζμπολάχ με το Ισραήλ). Η Ισραηλινή αεροπορία είπε ότι είχε ρίξει 6.200 βόμβες σε στόχους της Χαμάς μέχρι την περασμένη Πέμπτη ενώ έπληξε άλλους 750 στόχους το επόμενο πρωί. Ο αριθμός είναι σχεδόν” ισοδύναμος” με εκείνο που έριξαν μέσα σε ένα χρόνο οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ/ISAF στο Αφγανιστάν( 7.423.)

Η σχεδόν βέβαιη πραγματικότητα είναι ότι μια χερσαία εισβολή θα είναι αιματηρή και είναι πιθανό η διεθνής πολιτική υποστήριξη προς το Ισραήλ, η οποία είναι υψηλή μετά τη βάναυση, απρόκλητη και φονική επίθεση της Χαμάς πριν από μια εβδομάδα στο νότιο Ισραήλ ,που σκότωσε 1.300 Ισραηλινούς αμάχους θα μειωθεί καθώς περισσότεροι Παλαιστίνιοι άμαχοι σκοτώνονται ή παραμένουν παγιδευμένοι χωρίς καταφύγιο, τροφή, νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα. Υπάρχει επίσης το ερώτημα ποια θα είναι η μεσοπρόθεσμη στρατηγική του Ισραήλ αν καταφέρει να καταλάβει και ελέγξει το βόρειο μισό της Γάζας. Μια εισβολή με στόχο την εξάλειψη της Χαμάς ως ελεγκτικής δύναμης έχει νόημα μόνο αν η κατοχή είναι ολοκληρωτική. Αυτό ήταν το σκεπτικό, σε μεγαλύτερη κλίμακα, πίσω από την 20ετή κατοχή του Αφγανιστάν υπό την ηγεσία των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ ως απάντηση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.(που δεν κατέστη δυνατό συνολικά)

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε το Σάββατο ότι στόχος του Ισραήλ είναι να “συντρίψει και να εξαλείψει” τη Χαμάς, αλλά ως κυβερνητική αρχή στη Γάζα η Χαμάς είναι βαθιά ενσωματωμένη στην κοινωνία της. Για να πάρει τον έλεγχο της το Ισραήλ θα πρέπει να εξαλείψει όλη την ικανότητα και παρουσία διακυβέρνησης στη Γάζα και να την αντικαταστήσει με μια στρατιωτική διοίκηση ενώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι η όποια στρατιωτική δύναμη θα μάχεται μια διαρκώς συνεχιζόμενη εξέγερση και πολύ σκληρό αντάρτικο.Είναι άγνωστο εάν ‘υπάρχει κάποια βιώσιμη στρατιωτική στρατηγική εκτός από μια συνολική εκκαθάριση της Γάζας που θα οδηγούσε σε μόνιμη ήττα της Χαμάς και αν το Ισραήλ μπαίνει σε μια παγίδα που έχει στήσει η Χαμάς. Η τελευταία μπορεί να “αναγεννηθεί σε μια ή δύο γενιές”, επειδή θα μπορεί τελικά να αντλήσει δύναμη από τον πληθυσμό των 2,3 εκατομμυρίων πληθυσμών της Γάζας, με νέες στρατολογήσεις που θα τροφοδοτούνται με μνήμες και εκδικητική διάθεση από ένα βίαιο παρελθόν. Ένα παρόμοιο σημείο αναφέρθηκε προ ημερών από τον πρώην επικεφαλής της Βρετανικής μυστικής υπηρεσίας MI6, Σερ Άλεξ Γιούγκερ :”Δεν μπορείτε να σκοτώσετε όλους τους τρομοκράτες χωρίς να δημιουργήσετε περισσότερους τρομοκράτες’.(!)

Τα μεγάλα ερωτήματα για την κίνηση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου

Επιλέγοντας να εξαπολύσει αυτή τη συνολική επίθεση στις 7 Οκτωβρίου η Χαμάς έκανε και λαθεμένες εκτιμήσεις της στρατηγικής της κατάστασης. Θα έπρεπε να είχε προβλέψει ότι το Ισραήλ θα απαντούσε διαφορετικά σε μια επίθεση αυτής της κλίμακας. Δεν είναι σαφές τι οδήγησε τους ηγέτες της να κάνουν έναν τέτοιο λάθος υπολογισμό: Νόμιζαν ότι το Ισραήλ βρίσκεται στο πιο ευάλωτο σημείο του λόγω μιας επίμαχης πολιτικής διαμάχης που διεξήχθη με ανεύθυνο τρόπο και από τις δύο πλευρές και η οποία περιελάμβανε, εκπληκτικά, μια εκστρατεία από ανώτερα πρώην μέλη του κατεστημένου ασφαλείας για την υπονόμευση των βασικών αξιών των IDF και των δυνατοτήτων τους ;

Κοίταξαν τον πόλεμο στην Ουκρανία και πίστευαν ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν έναν τακτικό και οργανωμένο στρατό όπως ακριβώς οι Ουκρανοί αντιμετωπίζουν τον ρωσικό στρατό εδώ και ενάμιση χρόνο; Πίστευαν ότι η επίθεση θα πετύχαινε να πυροδοτήσει άμεσα την εμπλοκή του Ιράν και της Χεζμπολάχ σε μια πολυμέτωπη σύγκρουση;Μήπως η πρόοδος προς την ειρήνη του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία τους ώθησε να σκεφτούν ότι έπρεπε να δράσουν προτού οι Παλαιστίνιοι εγκαταλειφθούν εντελώς; Σκέφτηκαν ότι η λήψη ενός τεράστιου αριθμού ομήρων θα καθυστερήσει την αποφασιστικότητα του Ισραήλ να διεξαγάγει μια ολοκληρωμένη επιχείρηση στη Γάζα για να αποφύγει να βλάψει τους αιχμαλώτους και αντ’ αυτού να οδηγήσει σε ανταλλαγή αιχμαλώτων;(όπως συχνά έχει γίνει) Στήριξαν τις ενέργειες τους τους σε πολιτικές ή και ακόμη και προσωπικές επιδιώξεις εντός της Παλαιστινιακής αντίστασης χωρίς να λάβουν υπόψη το ευρύτερο πλαίσιο;Πολλά επιμέρους αποφάσεις και από τις δυο πλευρές απαιτούν εξηγήσεις, που πιθανότατα να έχουμε κάποιες απαντήσεις με τη πάροδο του χρόνου.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.ambassadorsatlarge