10-9-2023

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Με την πρόσφατη συνάντηση Γιώργου Γεραπετρίτη- Χακάν Φιντάν ανοίγει ένας νέος κύκλος επαφών Αθήνας-Άγκυρας , που μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα διευρυνθεί με τη συνάντηση κορυφής στο περιθώριο της 78ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν(σε λιγότερο από δυο εβδομάδες),τις συναντήσεις Γεραπετρίτη-Φιντάν ως και των υπουργών άμυνας Νίκου Δένδια-Γιασάρ Γκιουλέρ (στο περιθώριο των φθινοπωρινών συνόδων των υπουργών εξωτερικών και υπουργών άμυνας των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες) τις επαφές του υφυπουργού Κώστα Φραγκογιάννη για την “χαλαρή”/ήπια θεματολογική ατζέντα μέσα στον Οκτώβριο,(οικονομικά, εμπορικά, περιβαλλοντικά θέματα) και στις αρχές Δεκεμβρίου του Ανωτάτου Συμβουλίου των δυο χωρών στη Θεσσαλονίκη.
Πρώτο : Τα πράγματα στον πολιτικό διάλογο θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πολύ ψύχραιμα. Η όλη διαδικασία “επαναπροσέγγισης” δεν είναι περίπατος στην Εδέμ. Και ούτε πρόκειται να είναι. Υπάρχουν δεκάδες εμπόδια και σκόπελοι στις επικείμενες επαφές. Εμείς και ορθότατα μπορεί να λέμε για οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, αλλά η φαρέτρα των Τούρκων έχει πολλά “δηλητηριώδη” βέλη και για την Αθήνα μη αποδεκτά και υλοποιήσιμα . Πχ εύρος εναερίου χώρου, απομάκρυνση στρατιωτικών δυνάμεων μας από τα νησιά από Σαμοθράκη μέχρι Καστελόριζο, χωρικά ύδατα και ισχύοντα από το 1995 /CASUS BΕLLI ζητήματα ανατολικής Μεσογείου, το προβληματικό Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο των Ερντογάν-Σάρατζ του 2019 και η ανανέωσή του το 2022 από την κυβέρνηση Ντμπέιμπα στη Τριπολιτάνα κα.Μην λησμονούμε ότι Τουρκικό κατασκοπευτικό σκάφος(έχω όλα τα στοιχεία) ενεργεί παράλληλα με τη Λιβυκή ακτογραμμή(signal/intel και προς Βεγγάζη μεριά…)Στο πολιτικό διάλογο χρειάζεται προσοχή και όχι βεβιασμένες ενέργειες…γιατί αν υπάρξει σε κάτι υποτροπή θα δεσμεύσει ολόκληρες τις επόμενες γενιές. Η διπλωματία δεν είναι “λούνα παρκ , ούτε τυχερά παίγνια…” και οι Τούρκοι είναι πολύ καλοί σε διπλωματικές κινήσεις.Επίσης η Άγκυρα δεν αποκλείεται να θέσει θέμα για την Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, ενώ το Κυπριακό διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει στις όποιες συζητήσεις, αφού το σκληροπυρηνικό κατεστημένο της Άγκυρας και ο εντολοδόχος Ερσίν Τατάρ υποστηρίζουν απόσχιση και δυο κράτη.
Δεύτερο :Tα στρατιωτικά ΜΟΕ είναι μια “πονεμένη ιστορία”. Οι μέχρι τώρα γύροι δεν απέδωσαν κάποια σοβαρά αποτελέσματα. Ο υπογράφων είναι υποστηριχτής του διαλόγου , αλλά ειναι διαφορετικό θέμα ο διάλογος από την φάση των διαπραγματεύσεων. Χρειάζεται κρυστάλλινη και όχι κρυφή ατζέντα θεμάτων και ούτε φοβικά σύνδρομα.Άλλο οι επαφές για περιβαλλοντικά θέματα και συνδρομή σε αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών , και άλλα τα θέματα του Αιγαίου. Τα ΜΟΕ δεν είναι για αμοιβαίες επισκέψεις και θεωρητικολογία. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου το ΝΑΤΟ και το αλήστου μνήμης Σύμφωνο της Βαρσοβίας συζητούσαν θέματα ΜΟΕ, περιορισμού επιθετικών συμβατικών όπλων(MBFR/CFE), συμφωνία ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ , ανταλλαγές θέσεων για στρατιωτικά δόγματα, το ενδεχόμενο αποπυρηνικοποιημένων ζωνών ή ζωνών λέπτυνσης κα. Τα πλείστα από αυτά υιοθετηθήκαν όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ και το Βαρσοβιανό σύμφωνο. Και προφανώς σε εποχή Γκορμπατσόφ…και συνοδεύονταν από επιθεωρησιακά και ελεγκτικά μέτρα.Είναι μακρύς ο δρόμος για να φθάσουμε σε τυχόν συγκλίσεις και πολύ δύσβατος… Δεν φαίνεται τουλάχιστον τώρα “φως στο βάθος του τούνελ”…Επίσης οι στρατιωτικοί που θα συμμετέχουν στην επιτροπή μας απαιτείται να είναι γνώστες αρκετών ζητημάτων , για αυτό και η επιτροπή μας θα πρέπει να είναι ΄”υπολογίσιμης εμβέλειας”…Και τέλος πάντων MOE από ΜΟΕ διαφέρουν…
Τρίτο : Η Τουρκία- ας ληφθεί υπόψη-κάνει εκτεταμένη και παγκόσμια πολιτική σε όλες σχεδόν τις γωνιές του πλανήτη, έχει παρουσία στρατιωτική σε 11 κράτη, και σημαντική στρατιωτική διπλωματία και αμυντική βιομηχανία. Αυτά τα δυο έχουν πολιτικές προεκτάσεις και επηρεάζουν ανάλογα…Είναι επικεφαλής των Τουρκογενών κρατών ,, έχει ισχυρή παρουσία στον Οργανισμό Ισλαμικών κρατών κα.Με απλά λόγια προσοχή.Εμφανίζεται με σύγχρονο ενεργειακό στόλο, καθώς με πλοίο ειδικών αποστολών/αμφιβίων κα το ANADOLU(επισημαίνω την AIR NAVAL POWER PROJECTION) ενώ παρακολουθώ το τελευταίο χρονικό διάστημα, ότι καθίσταται “ναυτικός εργολάβος’ σε κράτη της Κασπίας που ούτε καν το έχουμε ασχοληθεί.
Τέταρτο :Η Αθήνα καλώς εμμένει στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς συμβάσεις. Όμως στον αλλόκοτο κόσμο που διαμορφώνεται δεν φθάνουν μόνο αυτά. Γνωστά νομικά ισχύοντα παραβιάζονται, παραποιούνται και εκτρέπονται. Αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων , δεν είναι πάντα βάσει των νομικών κειμένων. Χρειάζεται προσοχή. Πολιτικά και στρατηγικά συμφέροντα επηρεάζουν και ωθούν προς άλλες αποφάσεις και αποτελέσματα. Επειδή ακούγονται πολλά για Χάγη και ορισμένοι βλέπουν τα αντικείμενα ως είδωλα και αντίστροφα, είναι προς θετική κατεύθυνσις να τα μελετούν από όλες τις οπτικές γωνίες.Και άλλοι πήγανε στη Χάγη και στραπατσαρίστηκαν (μεταξύ των οποίων και ο ανεκδιήγητος Καντάφι στις περιπτώσεις με Μάλτα ,Τυνησία ως και με τον Κόλπο της Σύρτης.).΄πως και να έχουν τα πράγματα τέτοιοι “έρωτες” με την διεθνή δικαιοσύνη χρειάζονται προσοχή.Συμπερασματικά ναι στις διμερείς επαφές με την Άγκυρα με διπλωματική ευελιξία, σοβαρότητα, ευκρινών θέσεων , και πολύ καλές πληροφορίες για τις κινήσεις των απέναντι, που να προέρχονται από “υπολογίσιμα και βαθιά λαρύγγια”…, και όχι ερασιτεχνικές αναφορές.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο