3-8-2023

Γράφει ο Παναγιώτης Γέροντας, Ιστορικός-Συγγραφέας

Ένα ζήτημα το οποίο δεν έχει εξεταστεί επαρκώς είναι το πώς διαμορφώνονται οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες στην Μαύρη Θάλασσα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ουκρανίας και Τουρκίας είναι η ακόλουθη (η Ουκρανία ακόμη ήταν σοβιετική δημοκρατία):

Κάτι που είναι γνωστό είναι ο κομβικός ρόλος της Ουκρανίας στην παγκόσμια σίτιση σε σιτηρά. Με λίγα λόγια, όποιος ελέγχει την Κριμαία είναι σε θέση να δημιουργήσει κρίσιμα προβλήματα στην Διεθνή Κοινότητα. Παράλληλα η κατοχή της Κριμαίας από την Ρωσία αλλάζει και θέματα σχετιζόμενα με τον Turkish Stream. Ο χάρτης που δείχνει τον αγωγό είναι αποκαλυπτικός:

Ο Turkish Stream παρακάμπτει την Ουκρανία στην μεταφορά αερίου στην Ευρώπη όπως και τα Βαλκάνια.

Από το 2016 παρατηρούμε σύγκλιση του Ερντογάν και του Πούτιν. Η σύγκλιση αυτή καθιστούσε την Τουρκία για τους Αμερικανούς μια ασταθή σύμμαχο. Η αξία του Αιγαίου για τους Αμερικανούς αναβαθμίζεται και η βάση στην Αλεξανδρούπολη αποκτά ξεχωριστή σημασία. Δημιουργείται δηλαδή ένα δεύτερο δαχτυλίδι άμυνας της Δύσης στο Αιγαίο.

Έχω γράψει σε άλλο άρθρο (μπορείτε να το διαβάσετε εδώ) ότι με την εισβολή στην Ουκρανία, η Ρωσία είχε δύο στόχους, έναν κύριο και έναν δευτερεύοντα. Ο κύριος ήταν η κατάληψη του Κιέβου και ο δευτερεύων η δημιουργία ενός παραλιακού διαδρόμου που θα ένωνε την Ρωσία με την Υπερδνειστερία. Αυτό ενισχύεται και από τα θαλάσσια δεδομένα. Αν οι Ρώσοι πετύχαιναν αυτά που επιδίωκαν θα είχαμε τον παρακάτω χάρτη σχετικά με τις ΑΟΖ:

Κάποιοι ίσως υποστηρίξουν ότι αυτό θα φέρει σε σύγκρουση Τουρκία και Ρωσία σε συνδυασμό με την μη αναγνώριση της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας από την Τουρκία (για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας μπορείτε να διαβάσετε εδώ). Αυτό, όμως, κατά την προσωπική μου εκτίμηση δεν είναι πιθανό. Η Τουρκία δεν συνηθίζει να προχωρά σε αντιπαραθέσεις υπό καθεστώς αβεβαιότητας. Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι εξαιρετικά τραυματισμένες, ενώ το ισλαμικό και νεοοθωμανικό αφήγημα την περιορίζει σε μία συνεχή με αυξομειώσεις ένταση με την Δύση και τον Δυτικό πολιτισμό. Ούτε όμως και η Ρωσία έχει συμφέρον να εκτραχύνει τις σχέσεις της με την Τουρκία με κάποιου είδους επαναδιαπραγμάτευσης θαλασσίων συνόρων.

Συμπερασματικά είναι δυνατόν να ειπωθούν τα παρακάτω:

Πρώτον, η εισβολή στην Ουκρανία ήταν δυνατόν να προβλεφθεί τουλάχιστον από τους επαγγελματίες αναλυτές ως μία β’ πράξη και ολοκλήρωση του ρωσικού σχεδίου που ξεκίνησε με την κατάληψη της Κριμαίας.

Δεύτερον, προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η διπλωματική πορεία της Τουρκίας δεν θα αλλάξει δραματικά, όπως άλλως τε φάνηκε και στη σύσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Δημοσιεύεται στο methormisakathektou.politics.blog