28-7-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Η Ρωσία φιλοξενεί χθες και σήμερα στην Αγία Πετρούπολη τη δεύτερη (μετά εκείνη του 2019) σύνοδο κορυφής με τα Αφρικανικά κράτη, με πολλά και σημαντικά θέματα στην ημερήσια διάταξη, συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών σιτηρών ως και του μέλλοντος της παρουσίας της διαβόητης και εγκληματικής μισθοφορικής οργάνωσης WAGNER στην ήπειρο.Η φετινή σύνοδος λόγω του βάναυσου πολέμου του Πούτιν στην Ουκρανία δεν έχει υπολογίσιμη συμμετοχή αρχηγών κρατών της Αφρικανικής ηπείρου, που είχε εκείνη πριν τέσσερα χρόνια. Μόνο 17 κράτη αντιπροσωπεύονται στο ανώτατο επίπεδο στην Αγία Πετρούπολη (από τα 54 συνολικά κράτη της ηπείρου), ενώ το 2019 ήσαν 43 οι αρχηγοί των Αφρικανικών κρατών που συμμετείχαν στις τότε εργασίες.
Σημειώνεται ότι από τα 17 κράτη που δίνουν το παρόν φέτος, στα πέντε επί χρόνια δραστηριοποιείται πολυδιάστατα με πληθώρα αδίστακτων και παράνομων ενεργειών η Ρωσική μισθοφορική εταιρεία (Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο, Γουινέα, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και Ερυθραία). Δεν συμμετέχει κανένα από τα νησιωτικά κράτη της Αφρικής(Πράσινο Ακρωτήρι, Σεϊχέλες, Μαυρίκιος κα) , ενώ απέχουν οι πολιτικές ηγεσίες της Νιγηρίας, της Κένυα, του Μαρόκου, της Γκάνας, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, της Ρουάντα, της Γκαμπόν, του Σουδάν κα.Η αντίστοιχη σύνοδος ΗΠΑ-Αφρικής τον Δεκέμβριο του 2022 , έφερε στον Λευκό Οίκο 49 ηγέτες Αφρικανικών κρατών , η Γαλλοαφρικανική 27 και η Κινεζοαφρικανική 34.Στην Αγία Πετρούπολη ορισμένα Αφρικανικά κράτη έστειλαν υπουργούς γεωργίας, ή υφυπουργούς τροφίμων και αγροτικής ανάπτυξης!(προφανώς υποβαθμίζοντας την συμμετοχή τους)

Οι ηγέτες της Αιγύπτου, την Αιθιοπίας και της Νότιας Αφρικής δίδουν το παρόν στη σύνοδο κορυφής. Τα Αφρικανικά κράτη όπως αναμένονταν προσπάθησαν χθες να “αναζωογονήσουν” ένα προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, αν και είναι απειροελάχιστοι αυτοί που πιστεύουν ότι έχει περιθώρια αποδοχής.Ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Σίριλ Ραμαφόζα υποστήριξε ότι οι Αφρικανοί ηγέτες θα πιέσουν «για τον τερματισμό του πολέμου Ουκρανίας-Ρωσίας», αναφερόμενος στον αντίκτυπο που έχει στα οικονομικά συμφέροντα της Αφρικής αλλά και την αυξανόμενη επισιτιστική ανασφάλεια.
Η Νότια Αφρική παραμένει σταθερά στο στρατόπεδο της Ρωσίας από την έναρξη του πολέμου, αλλά πρόσφατα τέθηκε υπό έντονο έλεγχο για το αν η Πρετόρια θα εφάρμοζε το ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί για τον Πούτιν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) της Χάγης για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία αν αποφάσιζε να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής των BRICSΑ τον άλλο μήνα στο Γιοχάνεσμπουργκ. Η Μόσχα έχει κατηγορήσει την Ουάσιγκτον(ειδικά τον υπεξ Άντονι Μπλίνκεν ) και τους δυτικούς συμμάχους της(κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο) ότι πίεσαν επί μήνες τα Αφρικανικά κράτη να μην συμμετάσχουν, ενώ έχει επικριθεί η Αμερικανική Διοίκηση Αφρικής (AFRICOM ) για παρέμβασή της (λόγω των στενών και πολυθεματικών σχέσεων που διατηρεί επί χρόνια με τις ένοπλες δυνάμεις Αφρικανικών κρατών)

Ο Πούτιν έχει αυτοχαρακτηριστεί ως ηγέτης μιας αντιαυτοκρατορικής, αντι-αποικιακής πρωτοπορίας που τάχα εκπροσωπεί τα συμφέροντα του Παγκόσμιου Νότου. Επιπλέον, η Ρωσία έχει επανειλημμένα απευθύνει έκκληση στα Αφρικανικά κράτη για το θέμα των «παραδοσιακών αξιών» και του πολιτισμού. Μέσω της WAGNER η Ρωσία έχει επεκτείνει την επιρροή της σε εξαιρετικά ασταθείς περιοχές όπως το Σαχέλ/Υποσαχάριος Αφρική , ενώ παρατηρείται τελευταία αποδυνάμωση της Γαλλικής επιρροής και παρουσίας στη δυτική Αφρική.(με αρκετά λάθη να καταλογίζονται σε λάθος επιλογές του Μακρόν).

Ορισμένα Αφρικανικά κράτη όπως η Ουγκάντα, η Αγκόλα και η Μπουρκίνα Φάσο, παραμένουν πιστοί αγοραστές Ρωσικών όπλων ενώ πολλές Αφρικανικές χώρες έχουν σχέσεις με τη Μόσχα που χρονολογούνται από τον Ψυχρό Πόλεμο. Ωστόσο, αρκετές Αφρικανικές χώρες επανεξετάζουν τη στάση τους, αναγνωρίζοντας ως αντιπαραγωγική την επιθετική προσέγγιση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Ράιλα Οντίνγκα, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης στην Κένυα, μίλησε κατά της εισβολής της Ρωσίας και πρότεινε ότι ο χρόνος για μια σύνοδο κορυφής δεν έχει νόημα, ειδικά τώρα που ο πόλεμος μαίνεται ακόμη.
Ενώ ο Πούτιν πρότεινε δημόσια ότι η Ρωσία θα αποκαταστήσει τις ελλείψεις σιτηρών δωρίζοντας Ρωσικά αποθέματα σιτηρών και λιπασμάτων σε Αφρικανικές χώρες, πολλοί αναμένουν ότι η Μόσχα θα χρησιμοποιήσει τη σύνοδο κορυφής για να επιχειρήσει να μεσολαβήσει σε διμερείς συμφωνίες, παρακάμπτοντας τα Ηνωμένα Έθνη και την Αφρικανική Ένωση , άρα καθιστώντας εξαρτημένα τα Αφρικανικά κράτη από τη Ρωσία. Είναι επίσης πιθανό σήμερα να υπάρξουν σοβαρές συνομιλίες μεταξύ Αφρικανικών αντιπροσωπειών και Ρωσίας σχετικά με τη στάση και εμπλοκή της WAGNER και τι προμηνύεται για το μέλλον της σε χώρες όπως τη Λιβύη και το Σουδάν (υποστηρίζει τον πολέμαρχο Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη και τον Χεμέτι στον εμφύλιο του Σουδάν), στο Μάλι,στ η Κεντρική Αφρική Δημοκρατία (CAR) και αλλού. Τόσο ο Πούτιν όσο και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έχουν διαβεβαιώσει τους Αφρικανούς ηγέτες ότι η Ρωσία δεν θα εγκαταλείψει την Αφρική. Η αλήθεια είναι ότι η Μόσχα χρειάζεται αυτές τις σχέσεις όπως ακριβώς χρειάζονται ορισμένα Αφρικανικά κράτη τη Ρωσία.
Οι επιχειρήσεις της WAGNER σε όλο το Σαχέλ ως και σε τμήματα της Κεντρικής Αφρικής είναι ζωτικής σημασίας για τη στρατηγική αποφυγής των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από τους δυτικούς στο Κρεμλίνο. Χρυσός, διαμάντια, ξυλεία και άλλοι πολύτιμοι πόροι εξορύσσονται με αντάλλαγμα η Ρωσία να παρέχει ασφάλεια και στρατιωτική υποστήριξη –χωρίς τις «αποσκευές» της τήρησης του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων– σε διεφθαρμένες στρατιωτικές χούντες, πολέμαρχους και άλλους .Ωστόσο, πολλοί Αφρικανοί ηγέτες ανησυχούν για την εξουσία του Πούτιν και τη σταθερότητα στη Ρωσία ευρύτερα, μετά την εξέγερση του Πριγκόζιν. Ως επί το πλείστον, η Ρωσία παραμένει περιθωριοποιημένη στην παγκόσμια σκηνή, υπόκειται σε βαριές κυρώσεις και εκτίθεται ως δύναμη δεύτερης διαλογής που καταφεύγει σε πυρηνικό εκβιασμό για να εξαναγκάσει σε υποχωρήσεις τους αντιπάλους της. Αυτές οι χώρες που παραμένουν στην τροχιά της Ρωσίας είναι μια γκαλερί κρατών-απατεώνων , όπως η Λευκορωσία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Το πραξικόπημα στο Νίγηρα.

Η χθεσινή εκδήλωση πραξικοπήματος από ορισμένους χαμηλόβαθμους αξιωματικούς χθες στην πρωτεύουσα Νιαμέι του Νίγηρα έχει επίσης προκαλέσει επιπρόσθετους “πονοκεφάλους” σε Αμερικανούς και Γάλλους, αλλά και σ Αφρικανικά κράτη που το καταδίκασαν άμεσα , με τον Αμερικανό υπεξ Άντονι Μπλίνκεν να επικοινωνεί τηλεφωνικά από το Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας με τον ανατραπέντα (δημοκρατικά εκλεγμένο) πρόεδρο. Αξίζει να τονιστώ ότι οι ΗΠΑ και η Γαλλία διατηρούν στρατιωτικές βάσεις στο Νίγηρα.(κυρίως ειδικών δυνάμεων και drones)

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.ambassadorsatlarge