16-7-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Η αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το Βίλνιους της Λιθουανίας περί γεωπολιτικών τάσεων(που πρέπει και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη) -πέραν των γνωστών νομικών και νομικίστικων θέσεων-για την περιοχή μας και ευρύτερε είναι ιδιαίτερα σημαντική και έχει καταλυτικές και πολυδιάστατες προεκτάσεις στην υπό διαμόρφωση περιφερειακή, Μεσογειακή, και Ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει τις εξελίξεις που έρχονται στην ευρύτερη περιοχή. Είναι γνωστό ότι η χώρα μας διαχρονικά και σωστά εμμένει στο διεθνές δίκαιο, στο διεθνές δίκαιο της Θάλασσας και στις αρχές του ανθρωπιστικού δικαίου. Συνεπώς μόνο τυχαία δεν ήταν η αναφορά του, αφού βλέπει την μεγάλη εικόνα…..
Όμως λόγω του βάναυσου πολέμου του Πούτιν στην Ουκρανία, τις απαράδεκτες πυρηνικές απειλές της Μόσχας, την ύπουλη και προκλητική στάση της Κίνας, την αστάθεια σε Μέση Ανατολή και Αφρική, τις βαθιές κλιματικές αλλαγές με έντονες γεωπολιτικές επιπτώσεις τις υβριδικές απειλές , τη θαλάσσια ανασφάλεια, τα μείζονα ενεργειακά και επισιτιστικά ζητήματα κα έρχονται δραματικές γεωπολιτικές και ευρύτερες αλλαγές και μεταπτώσεις.Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μία πρώτη “νύξη”. Στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους ενημερώθηκε και ασφαλώς αντελήφθη προς τα που βαίνουν οι εξελίξεις. Οι 90 παράγραφοι του Τελικού Ανακοινωθέντος αναλύθηκαν από τον υπογράφοντα παράγραφο με παράγραφο και κρύβουν πάρα πολλά….Ο υπογράφων έχει πλέον μια ξεκάθαρη θέση για το που οδηγούνται τα πράγματα, και ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει γενικότερη αντίληψη , συγκριτικά με όλους τους άλλους πολιτικούς. Βαίνουμε προς καταρρακτώδεις εξελίξεις και γεγονότα.Και προσωπική μου άποψη είναι να μην τα εκλαμβάνουμε όλα νομικίστικα. Αλλά επιπρόσθετα γεωπολιτικά,πολιτικά, πολεμολογικά, ανθρωπογεωγραφικά, περιβαλλοντικά, και επιταχυνόμενα τεχνογνωσιακά για να μην βρεθούμε προ αδιεξόδων και άσχημων εκπλήξεων. κα.Αυτό αφορά και τα Ελληνοτουρκικά,αλλά και γειτονικά μας ζητήματα στη Βαλκανική κα.Επιπρόσθετα είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίο, η όσο το δυνατό καλύτερη πληροφόρηση, η μεγιστοποίηση των ελεγχόμενων πηγών πληροφόρησης, η ει δυνατό αποδυνάμωση των παραπλανητικών , παραπληροφορικών και τοξικών πηγών , γιατί παντού ως και στη χώρα μας βρίθουν τέτοιων.Τα τραγικά γεγονότα στην Ουκρανία (μεταξύ άλλων) έχουν συντελέσει άσχετοι , συνωμοσιολογοι, ψυχωτικοί και σεληνιασμένοι τύποι να σχολιάζουν προπαγανδίζουν και παραπλανούν τον κόσμο. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή.Και πέραν των 90 παραγράφων υπάρχουν υποστηρικτικά κείμενα και έγγραφα 3000 σελίδων..
Πρώτο :Το αναβαθμισμένο ΝΑΤΟ αλλάζει δραματικά. Η νέα στρατηγική της Ατλαντικής Συμμαχίας την οποία έχουν επεξεργαστεί οι κορυφαίοι επιτελείς της Ανώτατης Συμμαχικής Διοίκησης Ευρώπης στη Μονς του Βελγίου , σε συνδυασμό με τις εκτενείς αναφορές και εκτιμήσεις του προέδρου της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ Ολλανδού ναυάρχου Ρόμπερτ Μπάουερ ( CHAIRMAN of the MILITARY COMMITTEE), θα μεταμορφώσει, τροποποιήσει, αλλάξει και “καναλοποιήσει ” τα ισχύοντα δεδομένα και περιλαμβάνει “εκπλήξεις”. Η Ατλαντική Συμμαχία θα κινηθεί σε άλλα επίπεδα και κατευθύνσεις, θα χρησιμοποιήσει άλλους όρους και θα εισαγάγει πολλά νέα “στοιχεία” στον ρόλο της γεωπολιτικής και όχι μόνο.Η παγκοσμιοποίηση του ΝΑΤΟ , τα LESSONS LEARNED από τους πολέμους, η γεωγραφία των συγκρούσεων , η τεχνητή νοημοσύνη , η ζεύξη του Ευρωατλαντισμού και του Ινδο-Ειρηνικού, ο ρόλος της Κίνας σε υποσυμβατικά και άλλα ζητήματα , θα μας οδηγήσουν σε αλλαγές. Στα θέματα μας θα υπάρξουν επιπτώσεις . Η επιλογή του αρχηγού της Αμερικανικής Αεροπορίας πτέραρχου Τσαρλς Μπράουν USAF για την θέση του επικεφαλής του Διακλαδικού/Μικτού Επιτελείου των ΗΠΑ(από τον Σεπτέμβριο) σημαίνει πάρα πολλά, που ελαχίστη έχουν αντιληφθεί την επερχόμενη κοσμογονία.Μιλάμε για ‘το μυαλό των μυαλών”.

Δεύτερο : Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε , ότι η Δύση και τα κράτη του ΝΑΤΟ-G7 λόγω της εμφανέστατης Ρωσικής απειλής θα επικεντρωθούν περισσότερο στην Κεντροανατολική Ευρώπη, στην Αρκτική, στη Σκανδιναβική, στη Βαλτική , στο γεωγραφικό κενό Σουβάλκι (μεταξύ Λευκορωσίας-Πολωνίας-Καλίνινγκραντ) , στο θαλάσσιο τρίγωνο Ισλανδίας-Ηνωμένου Βασιλείου -Γροιλανδίας κλπ. Συνεπώς η ευρύτερη περιοχή μας (ασφαλώς θα είναι υπό την παρακολούθηση της Συμμαχίας), αλλά το βόρειο τμήμα της Νατοϊκής Συμμαχίας , σε συνδυασμό με Ινδο-Ειρηνικό θα είναι τα επικυρίαρχα. Οι ανωτέρω μετεξελίξεις θα έχουν ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις πχ στη Μαύρη Θάλασσα, κλπ.Δεν είναι τυχαίο ότι στο Βίλνιους συζητηθήκαν πολλά θέματα στη Σύνοδο των 32 (κανονικά μέσα η Σουηδία) , με την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Νότια Κορέα και την Αυστραλία. (προς το παρόν δεν χρειάζεται να επεκταθούμε).Η δεκαετία σχεδόν (το 2024) του Νορβηγού Γενς Στόλντεμπεργκ στο τιμόνι του ΝΑΤΟ έδωσε και δίνει “άλλες” διαστάσεις στον Νατοϊκό ορίζοντα…
Τρίτο : Στα Ελληνοτουρκικά προφανώς και θα υπάρξουν εξελίξεις και γεωπολιτικές μεταβολές.Είναι απαραίτητο να βλέπουμε την μεγάλη εικόνα, και όχι τα γνωστά, χιλιοειπωμένα και παρωχημένα κλισέ και μοντέλα στις διεθνείς σχέσεις.Οι αναβαθμισμένοι ποιοτικά και ποσοτικά εξοπλισμοί θα έχουν επιπτόσεις. Η μικρογραφία των πολιτικών και διπλωματικών επαφών των δυο μερών θα υπάρξει, όπως και τα ΜΟΕ αλλά θα περάσουν σταδιακά σε”άλλες διαστάσεις”. Δεν είναι τυχαία η μερική στροφή του παμπόνηρου ανατολικού μας γείτονα προς τη Δύση.Ούτε και τα νέα του ταξίδια, όπως το μεθαυριανό σε Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.Κάποια ΜΟΕ που ακούστηκαν στο παρελθόν μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας πιθανότατα θα επιστρέψουν στο προσκήνιο…Θα λειανθούν γωνίες και θα επιδιωχθούν λήσεις σε χρόνια προβλήματα (πχ Λιβύη κα)
Συμπερασματικά και στα όρια του εφικτού όλα τα ανωτέρω θα έχουν καταλυτικές επιδράσεις σε όλα τα κράτη και προφανώς και στην χώρα μας. Συνεπώς δεν ήταν διόλου τυχαία η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στα επερχόμενα γεωπολιτικά δρώμενα .
Η Σουηδία και οι Τουρκικές “ματιές”….Πως μπήκε ο Ερντογάν στο παιχνίδι….

Μετά από ένα χρόνο εμμονής και κωλυσιεργίας, ο Ερντογάν απέσυρε απότομα τις μακροχρόνιες αντιρρήσεις του στην προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στον ΝΑΤΟ , λίγες ώρες πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής στο Βίλνιους της Λιθουανίας . Μιλώντας με συνεργάτες του πριν να ανακοινώσει την κίνηση, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε την απόφαση της Τουρκίας “ένα ιστορικό βήμα που ωφελεί την ασφάλεια όλων των συμμάχων του ΝΑΤΟ σε αυτή την κρίσιμη στιγμή. Μας κάνει όλους πιο δυνατούς και ασφαλέστερους”. Η Σουηδία είναι ήδη στο ΝΑΤΟ . Κάποιες τυπικότητες απομένουν. Όποιος γνωρίζει βαθιά το ΝΑΤΟ το αντιλαμβάνεται…Σηματοδοτεί μια σημαντική νίκη για τον πρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος πίεσε για επέκταση του ΝΑΤΟ ενόψει της συνεχιζόμενης Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Τι οδήγησε όμως στην αλλαγή γνώμης του Ερντογάν; Και πού πάνε από εδώ και πέρα η Τουρκία, η Σουηδία και ολόκληρο το ΝΑΤΟ;

Ο άξονας του Τούρκου ηγέτη «ακολουθεί μια σειρά κινήσεων τις τελευταίες ημέρες που σηματοδοτούν μια πιθανή χαλάρωση των τεταμένων σχέσεων με τις δυτικές χώρες ενώ διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία», ανέφερε η Wall Street Journal. Συγκεκριμένα, “η Σουηδία συμφώνησε να υποστηρίξει την επέκταση της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ με την Τουρκία” ανέφερε η Washington Post, προσθέτοντας ότι “το πιο σημαντικό αίτημα του Ερντογάν ήταν εδώ και καιρό ξεκάθαρο”.Μια αγορά πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τη Lockheed Martin ,είναι έτοιμη να προχωρήσει υπό το φως της απόφασης της Σουηδίας, με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν να επισημαίνει ότι ο Μπάιντεν «υποστηρίζει» και «προτίθεται να προχωρήσει». με τη συμφωνία. Ως μέρος της συμφωνίας, η Σουηδία δεσμεύτηκε επίσης να μην υποστηρίξει το αυτονομιστικό-εξτρεμιστικό Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, έναν μακροχρόνιο αντίπαλο της Τουρκίας, η οποία χαρακτηρίζεται τρομοκρατική ομάδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Επιπλέον, σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία της Τουρκίας, ο Στόλτενμπεργκ φέρεται να «συμφώνησε να δημιουργήσει μια νέα θέση «Ειδικού Συντονιστή για την Αντιτρομοκρατική» στο ΝΑΤΟ». Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ συνδέεται στενά με τον πόλεμο της Ουκρανίας. “Ο Ερντογάν είχε ήδη σηματοδοτήσει το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ότι μπορεί να είναι ένας κρίσιμος εταίρος για την Ευρώπη επιδεικνύοντας αλληλεγγύη στην Ουκρανία”,τονίζοντας μια σειρά συμφωνιών βοήθειας και ανοικοδόμησης που υπογράφηκαν μεταξύ των δύο χωρών(με Ζελένσκι) καθώς και μια συμφωνία επαναπατρισμού για ορισμένους Ουκρανούς. στρατιωτικούς ηγέτες και μαχητές του Τάγματος της Αζοφικής , κάτι που εξόργισε το Κρεμλίνο και ειδικά τους Μεντβέντεφ και Σοιγκού.

Είναι σημαντικό, παράλληλα με τη Φινλανδία (η οποία εντάχθηκε στη συμμαχία νωρίτερα αυτό το έτος), η τυπικά επικείμενη ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ “μετατρέπει ουσιαστικά τη Βαλτική Θάλασσα σε μια πλωτή οδό που θα κυριαρχείται από το ΝΑΤΟ” και “ενισχύει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να προστατεύει τα πιο ευάλωτα μέλη του: τα κράτη της Βαλτικής”. Τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία είχαν στο παρελθόν ουδέτερες θέσεις στην Ευρώπη, αλλά η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ώθησε κάθε κράτος να συμπεράνει ότι “η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση από μόνη της δεν ήταν αρκετή για ασφάλεια”.

Η Τουρκία δεν ήταν η μόνη που αντιτάχθηκε στην προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στην Ατλαντική Συμμαχία , αφού η συντηρητική κυβέρνηση της Ουγγαρίας υπό τον Βίκτορ Όρμπαν έφερε “αντιρρήσεις’ αν και, ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι ο Όρμπαν του έχει”υποσχεθεί ότι η χώρα του δεν θα είναι η τελευταία ενάντια στην ένταξη της Σουηδίας”. Ο Λευκός Οίκος, στο μεταξύ, πέρασε την ημέρα της ανακοίνωσης περί της Σουηδίας προσπαθώντας να χαρακτηριστεί ως υποστηρικτικός εταίρος, παρά ως βασικός συμμετέχων στη συμφωνία, με έναν κυβερνητικό αξιωματούχο να λέει ότι “ενώ δεν ήμασταν άμεσα μέρος στις διαπραγματεύσεις ήμασταν πολύ ενθαρρυντικοί και υποστηρικτικοί και ασχοληθήκαμε πολύ έντονα διπλωματικά σε συνομιλίες με όλους τους εμπλεκόμενους». Αυτές οι συνομιλίες περιελάμβαναν την ωριαία τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Μπάιντεν και Ερντογάν την περασμένη Κυριακή, στην οποία ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθαρίσει τη θέση του και τόνισε στον Ερντογάν ότι μέχρι εδώ”

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη