9-7-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Με τεράστιο ενδιαφέρον αναμένεται η ετήσια Σύνοδος Κρυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουνίας αυτή την εβδομάδα με πολλές διμερείς και πολυμερείς επαφές ανάμεσα στους ηγέτες και κύριους αξιωματούχους των κρατών της Ατλαντικής Συμμαχίας με βασικά θέματα την Ευρωπαϊκή ασφάλεια, το μέλλον του πολέμου στην Ουκρανία, τη νέα στρατηγική της Συμμαχίας ,τις σχέσεις ΝΑΤΟ με τα κράτη του Ειρηνικού , την παρατηρούμενη αστάθεια στη Ρωσία, και φυσικά τις απειλές από Ρωσία και Κίνα.Εκατοντάδες είναι τα έγγραφα των διαφόρων εξειδικευμένων επιτροπών των κρατών το τελευταίο εξάμηνο ως και δεκάδες οι παράγραφοι του τελικού ανακοινωθέντος και των επιμέρους καθοριστικής σημασίας ζητημάτων(όπως είναι σε θέση να γνωρίζει υπογράφων) όλα εν μέσω δραματικών εξελίξεων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία ως και της αναμενόμενης χειροτέρευσης των πραγμάτων στην Ευρώπη αλλά και σε Ασία-Ειρηνικό.

Η Σύνοδος έρχεται επίσης ένα χρόνο μετά την ιστορική Σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης, όπου οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν σε μια νέα στρατηγική αντίληψη, η οποία χαρακτήριζε τη Ρωσία ως άμεση απειλή και καθόρισε μια νέα στρατηγική προωθημένης άμυνας για την αποτροπή της Ρωσικής επιθετικότητας κατά των συμμάχων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι την τελευταία εβδομάδα συνεχίζονταν οι υψηλόβαθμες επαφές ΗΠΑ-Σουηδίας στην Ουάσιγκτον , αλλά και Τουρκίας- Σουηδίας- Φινλανδίας- ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες .

Α) Πέραν των διεθνών επαφών που προφανώς θα είναι επικεντρωμένες στην Ουκρανία, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής μεταξύ άλλων θα λάβει χώρα μετά από αρκετούς μήνες εντάσεων ως και διαρκή προκλητική και απειλητική ρητορική από πλευράς Άγκυρας ,συνάντηση ανάμεσα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.Η συνάντηση ακολουθεί ένα χρονικό διάστημα της “διπλωματίας των σεισμών”, την επανεκλογή των δυο ηγετών στις διεξαχθείσες εκλογικές αναμετρήσεις ,την εντυπωσιακή μείωση και ελαχιστοποίηση των αεροναυτικών προκλήσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο, την μη- πραγματοποίηση ορισμένου αριθμού διακλαδικών και κλαδικών ασκήσεων , την ανάληψη καθηκόντων από νέες ηγεσίες στα υπουργεία εξωτερικών και άμυνας , την αποφυγή τυχόν εντάσεων λόγω Λιβύης, αλλά και την επιστροφή της Τουρκίας σε μια πολιτικοδιπλωματική ομαλοποιηση των σχέσεων με το Ισραήλ, την Αρμενία και πολύ πρόσφατα την Αίγυπτο.

Παρά τα αρκετά ενδιάμεσα θετικά βήματα από Αθήνα και Άγκυρα η κατάσταση είναι δύσκολη , και μεταξύ άλλων θα εξεταστούν ζητήματα , όπως η επανάληψη των διπλωματικών επαφών σε επίπεδο επιτροπών υψηλόβαθμων διπλωματών , η οικονομική διπλωματία, η επιστροφή στις επαφές για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπροσώπους των Γενικών Επιτελείων των δυο κρατών κα. Ας μην λησμονούμε ότι η Άγκυρα πάντοτε επιδιώκει διευρυμένη και πολυθεματική ατζέντα για τις συζητήσεις,ενώ πάγια θέση μας είναι ότι συζυτάμε μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες. Οι επαφές θα είναι δύσκολες και ειδικά με την πρόσφατα ενισχυμένη ομάδας του Ερντογάν .

Η παρουσία του έμπειρου Χακαν Φιντάν (επί 13 χρόνια επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών με δράση extraterritorial), ως νέου υπουργού εξωτερικών (με Αμερικανικές υψηλόβαθμες πολιτικές, ασφάλειας, μυστικών κυκλωμάτων κα διασυνδέσεις) σε συνδυασμό με τον Καλίν(στη μυστική υπηρεσία ΜΙΤ ) και τον πρέσβη Κίλιτς στη θέση του Καλίν προφανώς δημιουργεί επιπρόσθετο ενδιαφέρον. Από την άλλη πλευρά ο νέος υπουργός άμυνας και πρώην αρχηγός των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στρατηγός εα Γιασάρ Γκιουλέρ ποτέ δεν διαφοροποιούταν από τις θέσεις Ερντογάν.(υπηρέτησε ως υπαρχηγός και αρχηγός ενόπλων δυνάμεων , καθώς και αρχηγός της Στρατοχωροφυλακής. Σε λιγότερο από ένα μήνα θα διαμορφωθεί η νέα ηγεσία των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στις τακτικές κρίσεις.

Ο νέος πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα (εδώ και 4-5 μήνες) Τσαγατάι Ερτσιγιές είναι ειδικός στα θέματα του Δικαίου της Θάλασσας και πριν έρθει στην χώρα μας ήταν ο γενικός διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων και Ναυτιλίας του Τουρκικού υπουργείου εξωτερικών. Πρόκειται για πολύπειρο διπλωμάτη ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τα Ελληνοτουρκικά με τα οποία ασχολείται ήδη από το 1987 . Ο ίδιος έχει, άλλωστε, πάρει μέρος κατά διαστήματα και στις διερευνητικές επαφές των τελευταίων ετών μαζί με τον γνωστό υφυπεξ Σεντάτ Ονάλ.

Αναφορικά με την επανάληψη των διμερών επαφών μας με την Άγκυρα καθοριστικός είναι ο ρόλος των Αμερικανών, των Γερμανών, αλλά και σε Νατοϊκά θέματα του ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλντεμπεργκ του οποίου η θητεία ανανεώθηκε για άλλους 15 μήνες(η απόφαση ήταν σωστή λόγω της αστάθειας που επικρατεί σε ζητήματα ασφαλείας στην Ευρώπη , ως και του συνεχιζόμενου και προσεχώς κλιμακούμενου Ουκρανορωσικού πολέμου).

Πέραν των Ελληνοτουρκικών ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα Ελληνοαλβανικά, στις αποσταθεροποιητικές κινήσεις των Σέρβων (κυρίως) στο Κόσοβο, στον ύπουλο ρόλο της Ρωσίας στα δυτικά Βαλκάνια, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή μας (και όχι μόνο) σε συνδυασμό με τη νέα στρατηγική της Ατλαντικής Συμμαχίας που θα υιοθετηθεί στο Βίλνιους και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.

Το σίγουρο είναι ότι ο πρωθυπουργός και ο δυνατός γνώστης των θεμάτων (ειδικά από νομική πλευρά) νέος υπεξ καθηγητής Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχουν πάρα πολλή δουλεία μπροστά τους και πολύ έντονο χρονικό διάστημα.
Β)Τα βασικά ερωτήματα της Νατοϊκής Συνόδου στην Λιθουανία.

Θα ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, μέσω κάποιου συγκεκριμένου και αποδεκτού χρονοδιαγράμματος ;

Αν και η Ουκρανία υπέβαλε επίσημα αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ το 2022 όλα τα κράτη έχουν παραδεχτεί ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ πριν τελειώσει ο πόλεμος με τη Ρωσία.Ο Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα είπε «Τονίζω για άλλη μια φορά: εμείς . . . καταλαβαίνουμε ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν μπορούμε να γίνουμε μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι μετά τον πόλεμο θα είμαστε». Ως εκ τούτου, η Ουκρανία θα αναζητήσει συμμάχους στο ΝΑΤΟ για να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στη Σύνοδο κορυφής ότι η υποψηφιότητά της για ένταξη βρίσκεται στα σκαριά. Ωστόσο, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν είναι στην ίδια σελίδα σχετικά με το τι μπορούν να προσφέρουν στην Ουκρανία στο Βίλνιους.

Ορισμένοι σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γερμανίας και των χωρών της νότιας Ευρώπης, είναι επιφυλακτικοί για την επανάληψη της δήλωσης του Βουκουρεστίου του 2008, όπου η Ουκρανία και η Γεωργία προσφέρθηκαν μελλοντική ένταξη χωρίς πρακτικά βήματα να ακολουθήσουν και η Ρωσία υποκίνησε παγωμένες συγκρούσεις και στις δύο χώρες . Οι πιο δυναμικοί σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Βαλτικής, της Πολωνίας και των συμμάχων της Κεντρικής Ευρώπης, αισθάνονται ότι η Ουκρανία έχει αποδείξει την αξία της στο ΝΑΤΟ στο πεδίο της μάχης και ότι η αυξανόμενη στρατιωτική της ανδρεία θα εξυπηρετούσε καλά τη συμμαχία στην αποτροπή μελλοντικής Ρωσικής επιθετικότητας. Υποστηρίζουν επίσης ότι κάθε δισταγμός δίνει ουσιαστικά στη Ρωσία δικαίωμα βέτο για την ένταξη της Ουκρανίας.(θέση με την οποία συντάσσεται ο υπογράφων)

Η πιο πιθανή έκβαση βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους, όπου σύμμαχοι όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και τα Βόρεια Ευρωπαϊκά κράτη προτιμούν να προχωρήσουν περισσότερο από το Βουκουρέστι, αλλά να σταματήσουν πριν την ένταξη. Για παράδειγμα, ο Μακρόν είπε ότι η Ουκρανία πρέπει να λάβει ένα «μονοπάτι» ένταξης, ενώ ο υπεξ του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέιμς Κλέβερλι είπε ότι το Λονδίνο θα ήταν «πολύ υποστηρικτικό» σε μια ταχεία ενταξιακή διαδικασία. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ έχει ήδη ανακοινώσει τη φιλοδοξία να πραγματοποιηθεί το πρώτο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας στο Βίλνιους με τον Ζελένσκι να είναι παρών. Ένα άλλο συγκεκριμένο βήμα θα μπορούσε να είναι η άρση της απαίτησης για την Ουκρανία να ολοκληρώσει το Σχέδιο Δράσης Ένταξης( MAP) το οποίο επίσης δεν ίσχυσε για τη διαδικασία ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας

Το Κίεβο θα τύχει τουλάχιστον εγγυήσεις ασφαλείας στη Σύνοδο της Λιθουανίας ;

Η συζήτηση γύρω από την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας ή διαβεβαιώσεων στην Ουκρανία κατά μιας μελλοντικής Ρωσικής επιθετικότητας μπορεί επίσης να κορυφωθεί στο Βίλνιους. Η Ουκρανία θα επιδιώξει να βελτιώσει το Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 που παρείχε «διαβεβαιώσεις ασφαλείας» ότι ούτε η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χρησιμοποιούσαν βία κατά της Ουκρανίας αφού παρέδωσε τα πυρηνικά της όπλα. Ο Ζελένσκι κατέστησε σαφές ότι δεν βλέπει τις διαβεβαιώσεις ασφαλείας ως υποκατάστατο της ένταξης στο ΝΑΤΟ, αλλά ως παράγοντα -κλειδί . Υπάρχει πρόσφατο προηγούμενο με την παροχή «αμοιβαίας διασφάλισης ασφάλειας» από το Ηνωμένο Βασίλειο στη Φινλανδία και τη Σουηδία κατά τη διαδικασία προσχώρησης τους.

Ακολούθησαν οι σύμμαχοι τα συμφωνηθέντα τον περασμένο Ιούνιο στη Μαδρίτη ;

Το 2022, οι σύμμαχοι συμφώνησαν να ενισχύσουν την άμυνα και την αποτροπή μέσω τριών βασικών δεσμεύσεων για περισσότερες αναπτυσσόμενες δυνάμεις μάχης, ένα ενισχυμένο πρόγραμμα ασκήσεων συλλογικής άμυνας Ως και μια πολύ μεγαλύτερη εφεδρεία υψηλής ετοιμότητας για ταχεία ενίσχυση σε περίπτωση κρίσης.Η εφαρμογή ήταν μικτή και φαίνεται πλέον απίθανο αυτές οι τρεις δεσμεύσεις να εκπληρωθούν πλήρως από τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους.

Οι Σύμμαχοι έχουν δεσμευτεί να αναπτύξουν ισχυρές επί τόπου μάχιμες δυνάμεις στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ. Δηλαδή αύξηση των οκτώ υφιστάμενων πολυεθνικών ομάδων μάχης Enhanced Forward Presence (EFP) (περίπου 1.000 άτομα προσωπικό) σε επίπεδο ταξιαρχίας ( 5.000 άτομα προσωπικό). Ωστόσο, ενώ οι ΗΠΑ το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και ο Καναδάς έχουν υποσχεθεί ταξιαρχίες υψηλής ετοιμότητας στις αποστολές EFP που ηγούνται, οι δυνάμεις τους παραμένουν στις χώρες τους.

Συμφώνησαν ότι “Θα ενισχύσουμε τις ασκήσεις συλλογικής μας άμυνας ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για επιχειρήσεις υψηλής έντασης και πολλαπλών τομέων και θα διασφαλίσουμε την ενίσχυση οποιουδήποτε Συμμάχου σε σύντομο χρονικό διάστημα” Το ΝΑΤΟ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτή τη δέσμευση και πραγματοποίησε αρκετές σημαντικές ασκήσεις σε ξηρά, αέρα και θάλασσα τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες. Αυτές περιελάμβαναν τη μεγαλύτερη αεροπορική άσκηση του ΝΑΤΟ, η Air Defender 2023 που φιλοξενήθηκε προ ημερών από τη Γερμανία. Η άσκηση Baltic Operations (BALTOPS), μια θαλάσσια άσκηση στη Βαλτική Θάλασσα που περιλάμβανε 50 πλοία και πάνω από 6.000 άτομα προσωπικό ως και διάφορες χερσαίες ασκήσεις σε υποστήριξη Πολωνίας, Εσθονίας και Λιθουανίας.

Πότε θα ενταχθεί οριστικά και τυπικά η Σουηδία στο ΝΑΤΟ;Είναι σχεδόν μέσα αλλά υπάρχουν ακόμα κάποιες τυπικότητες.

Παρόλο που η Σουηδία και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα ήθελαν να προσχωρήσουν πριν από τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους, οι δύο αντιρρησίες στην αίτηση της Στοκχόλμης, η Ουγγαρία και η Τουρκία, δεν βιάζονται να την επικυρώσουν μέχρι τότε. Η Άγκυρα έχει υπογράψει κοινό μνημόνιο για να άρει τις αντιρρήσεις της για τo αίτημα της Σουηδίας από τη Μαδρίτη το 2022.. Αν και αυτές οι απαιτήσεις είναι εντελώς απαράδεκτες για τη Σουηδία, δεδομένης της δέσμευσης της για την ελευθερία του λόγου, η Στοκχόλμη έχει λάβει αξιόπιστα μέτρα για να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις ανησυχίες της Άγκυρας, όπως η ψήφιση αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας και η άρση του εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Όλα είναι πιθανά , αλλά έχουν στενέψει τα χρονικά περιθώρια ειδικά για το Βίλνιους, με την περίπτωση της Τουρκίας πιο δύσκολη συγκριτικά με της Βουδαπέστης.
Τι συμβαίνει με το πλαφόν των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε όλο το ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπαίων συμμάχων από το 2014 Δεδομένης της υπόσχεσης αμυντικών επενδύσεων που ανέλαβαν οι σύμμαχοι τότε στη σύνοδο κορυφής της Ουαλίας εκείνο το έτος. δαπανούν το 2 % του ΑΕΠ τους για την άμυνα( λήγει το επόμενο έτος,)η σύνοδος κορυφής του Βίλνιους εκτιμάται ότι τα κράτη του ΝΑΤΟ θα υιοθετήσουν το 2% ως κατώτατο όριο και όχι ως ανώτατο ενώ σύμμαχοι όπως τα τρία κράτη της Βαλτικής έχουν δεσμευτεί να δαπανήσουν το 3% και η Πολωνία στοχεύει να φτάσει το 4%. Σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική δυνατότητα , θα συμφωνηθεί στο Βίλνιους ένα νέο Σχέδιο Δράσης Αμυντικής Παραγωγής για την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας μεταξύ των συμμάχων, σε συντονισμό με την πρωτοβουλία της ΕΕ για την από κοινού υποστήριξη της παραγωγής πυρομαχικών και πυραύλων.

Γ) Κλειδί στη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ που εγκρίνεται στο Βίλνιους η ασφάλεια στο βορρά απέναντι στη Ρωσία.Εδώ παίζονται όλα….

Σαρωτικές αλλαγές πραγματοποιούνται στα ενδο-Σκανδιναβικά σύνορα και σε στρατηγικού χαρακτήρα τομείς ασφαλείας τώρα που η Φινλανδία είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ και η Σουηδία ελπίζει να ενταχθεί σύντομα. Η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας καθορίζει νέα δεδομένα με ιδιαίτερη έμφαση την βόρεια Ευρώπη, αλλά και την κεντρική/βορειοανατολική, καθώς η δυτική συμμαχία αναδιαμορφώνει τη στρατηγική της ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας, στην Ουκρανία ενώ η πρόσβαση σε αυτά τα νέα συμμαχικά εδάφη και στην υποδομή τους ανοίγει δρόμους για να παρακολουθούν και να ελέγχουν τις κινήσεις της Μόσχας. Επίσης στο Βίλνιους καθορίζεται η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ για τα επόμενα χρόνια με ιδιαίτερη έμφαση σε Αρκτική, Σκανδιναβική και Βαλτική.

Σε πρακτικό επίπεδο γίνονται πάρα πολλά. Οι βελτιώσεις των Φινλανδικών σιδηροδρόμων γύρω από το Tornio στα Σουηδικά σύνορα είναι ένα παράδειγμα. Αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο έτος, και θα διευκολύνουν τους συμμάχους να στείλουν ενισχύσεις και εξοπλισμό από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού στο Kεμιριάρβι της Φινλανδίας μία ώρα οδικώς από τα Ρωσικά σύνορα και επτά ώρες από τον πυρηνικό προμαχώνα της Ρωσίας και τις στρατιωτικές βάσεις κοντά στο Μούρμανσκ στη χερσόνησο Κόλα.

Μεταξύ των Ρωσικών δυνάμεων που εδρεύουν εκεί είναι ο Βόρειος Στόλος της Ρωσίας που περιλαμβάνει 27 υποβρύχια, περισσότερα από 40 πολεμικά πλοία, περίπου 80 μαχητικά αεροπλάνα και αποθέματα πυρηνικών κεφαλών και πυραύλων. Σε μια στρατιωτική σύγκρουση με το ΝΑΤΟ, το κύριο καθήκον του Στόλου θα ήταν να εξασφαλίσει τον έλεγχο της Θάλασσας του Μπάρεντς και να σταματήσει τα Αμερικανικά και Καναδικά πλοία που φέρνουν ενισχύσεις από τη Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη, μέσω των υδάτων μεταξύ Γροιλανδίας, Ισλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου.Αυτό είναι κάτι που η Φινλανδία μπορεί να βοηθήσει το ΝΑΤΟ να αντισταθεί. «Είναι θέμα περιορισμού αυτού του είδους των δυνατοτήτων από τον Βορρά», είπε ο απόστρατος στρατηγός των ΗΠΑ Γκόρντον Μπ. Ντέιβις

Εκτός από το άνοιγμα της επικράτειάς του, το Ελσίνκι αγοράζει τα κατάλληλα στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία, ιδιαίτερα μαχητικά αεροσκάφη F-35 για να προσθέσει αξία στη βορειοανατολική άμυνα και, ειλικρινά, σε μια σύγκρουση να θέσει τη Ρωσία σε κίνδυνο.. Η συνεισφορά της Σουηδίας, έως το 2028, θα περιλαμβάνει μια νέα γενιά υποβρυχίων στη Βαλτική Θάλασσα που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά στην προστασία των ευάλωτων υποδομών και καλωδίων του βυθού.Με πέντε υποβρύχια η Στοκχόλμη θα μπορεί να κλείσει τη Βαλτική .

To στρατηγικής σημαίας Σουηδικό νησί Γκότλαντ στη Βαλτική είναι από τα βασικά κλειδιά για την άμυνα της Δύσης στην Βαλτική-νότια Σκανδιναβική. Το 2018 η Σουηδία επανενεργοποίησε το σύνταγμα φρουράς του νησιού με 400 στρατιώτες ενώ μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι, η Σουηδία είπε ότι θα δαπανήσει περίπου 160 εκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση στρατιωτικών υποδομών εκεί. Σουηδικά στρατεύματα εκπαιδεύτηκαν στο Γκότλαντ με πεζοναύτες των ΗΠΑ και άλλες συμμαχικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της άσκησης BALTOPS. Σε αυτήν την άσκηση Aurora 2023 του Απριλίου, τη μεγαλύτερη στη Σουηδία εδώ και 25 χρόνια, ενώ Βρετανικές και Πολωνικές στρατιωτικές μονάδες εκπαιδεύτηκαν στο Γκότλαντ.

Η Ρωσία αναπτύσσει ενεργά τις στρατιωτικές και υβριδικές της ικανότητες στην Αρκτική ενάντια στη Δύση, εν μέρει υπό την κάλυψη της διεθνούς περιβαλλοντικής και οικονομικής συνεργασίας. Ακόμη και με τις μεγάλες απώλειες που υπέστη η Ρωσία στην Ουκρανία, η ναυτική συνιστώσα του Βόρειου Στόλου και τα στρατηγικά βομβαρδιστικά παραμένουν ανέπαφα. Η Δανία, μέλος του ΝΑΤΟ, απέσυρε σταδιακά τον υποβρύχιο στόλο της το 2004, ως μέρος μιας κίνησης για μείωση των στρατιωτικών της δυνατοτήτων μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, και δεν έχει αποφασίσει ακόμη για μελλοντικές επενδύσεις. Η Νορβηγία παραγγέλνει επίσης τέσσερα νέα υποβρύχια, με την παράδοση του πρώτου να αναμένεται το 2029.Και οι δύο εξελίξεις δείχνουν πώς η διευρυμένη συμμαχία θα αναδιαμορφώσει τον χάρτη ασφάλειας της Ευρώπης. Η περιοχή από τη Βαλτική στο νότο έως τον υψηλό βορρά μπορεί να γίνει σχεδόν μια ολοκληρωμένη περιοχή λειτουργίας για το ΝΑΤΟ. Για το ΝΑΤΟ είναι πολύ σημαντικό να έχουμε τώρα ολόκληρο το βόρειο τμήμα, για να το δούμε ως ένα ολόκληρο κομμάτι» επεσήμανε ο συνταγματάρχης Μάικλ Μάους από τη Συμμαχική Διοίκηση Μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ.

Αυτό έγινε σαφές τον περασμένο Μάιο, όταν η Φινλανδία φιλοξένησε την πρώτη της στρατιωτική άσκηση στην Αρκτική ως μέλος του ΝΑΤΟ σε ένα από τα μεγαλύτερα πεδία εκπαίδευσης πυροβολικού της Ευρώπης 25 χιλιόμετρα πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Η κοντινή πόλη Ροβανιέμι, γνωστή στους τουρίστες ως το σπίτι του Άγιου Βασίλη, είναι επίσης η βάση της Αρκτικής αεροπορίας της Φινλανδίας και θα χρησιμεύσει ως στρατιωτικός κόμβος για την περιοχή σε περίπτωση σύγκρουσης. Η Φινλανδία επενδύει περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ για να ανανεώσει τη βάση για να μπορέσει να φιλοξενήσει μισό νέο στόλο 64 μαχητικών αεροσκαφών F-35, που αναμένεται να φτάσουν από το 2026. Για τις ασκήσεις του Μαΐου, σχεδόν 1.000 συμμαχικές δυνάμεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία γέμισαν τους αραιούς αυτοκινητόδρομους καθώς ενώθηκαν με περίπου 6.500 Φινλανδούς στρατιώτες και 1.000 οχήματα.

*Ο υπογράφων έχει ασχοληθεί επί 35 χρόνια με όλα τα θέματα ΝΑΤΟ, παγκόσμιας ασφάλειας και σχέσεων με Ρωσία και Κίνα.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.ambassadorsatlarge