10-6-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Τηλεφωνική επικοινωνία είχε χθες ο υπουργός εξωτερικών  των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν , με το νέο υπεξ της Τουρκίας  Χακάν Φιντάν, με επικυρίαρχο και πιεστικό θέμα  την  ένταξη της Σουηδίας στο ΑΤΟ  Ο  Μπλίνκεν τηλεφώνησε στον Φιντάν για να τον συγχαρεί για τον διορισμό του.Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ είπε ότι ο Μπλίνκεν και ο Φιντάν συζήτησαν περιφερειακά θέματα(Συρία,Καύκασος,Κόσοβο) ,τη σημασία της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της «μακροχρόνιας αμυντικής μας συνεργασίας»(που σημαίνει F-16)Ο επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας  τόνισε επίσης τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ  απέναντι στη Ρωσία, ως και την ανάγκη να ενταχθεί η Σουηδία στην Ατλαντική Συμμαχία  «το συντομότερο δυνατό». Μάλιστα ο υπεξ των ΗΠΑ  επεσήμανε ότι έχουν μειωθεί πολύ τα περιθώρια αναμονής και η Σουηδία είναι άμεση ανάγκη να ενταχθεί στην Ευρωατλαντική κοινότητα.

Ο Μπλίνκεν επανέλαβε τη σημασία της πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας που υποστηρίζεται από την Τουρκία .Η κυβέρνηση Μπάιντεν  ασκεί  εντονότατη πίεση στην Άγκυρα να εγκαταλείψει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ πριν από την επόμενη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στις 11-12 Ιουλίου στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους. Την περασμένη εβδομάδα, ο  Μπάιντεν τηλεφώνησε στον  Ερντογάν για να τον συγχαρεί για την εκλογική νίκη του στις 28 Μαΐου, χρησιμοποιώντας  μάλιστα την ευκαιρία για να πιέσει στην υπόθεση της Σουηδίας.Το ίδιο συνέβη και από τον υπουργό άμυνας των ΗΠΑ στρατηγό εα Λόιντ Όστιν στο νέο ομόλογό του Γιασάρ Γκιουρέλ.Επίσης ο Μπλίνκεν μίλησε χθες και με τους ομολόγους του της Σουηδίας και Ουκρανίας Μπίλστρομ και Κουλέμπα.

Ο Μπίλστρομ  δήλωσε ότι  η Άγκυρα πίεσε για πρόσθετα βήματα τα οποία επιδιώκει να υιοθετήσει από τη Στοκχόλμη ενόψει των συνομιλιών του ΝΑΤΟ την επόμενη εβδομάδα μεταξύ Τούρκων και Σουηδών  ανώτατων αξιωματούχων σχετικά με την ένταξη του Σκανδιναβικού κράτους στη συμμαχία. Ο Φιντάν ανέφερε τα ίδια σημεία συζήτησης για την ανάγκη να αντιμετωπίσει η Στοκχόλμη τις «ανησυχίες ασφαλείας» της Τουρκίας. Η Τουρκία κατηγορεί τη Σουηδία ότι είναι καταφύγιο για «τρομοκράτες», ιδίως για το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και άτομα που συνδέονται με τον ιμάμη  Φετουλάχ Γκιουλέν, τον κληρικό που εδρεύει στην Πενσυλβάνια και  κατηγορείται ότι σχεδίασε το αποτυχημένο πραξικόπημα για την ανατροπή του Ερντογάν τον Ιούλιο του  2016. Η Άγκυρα θέλει η Στοκχόλμη  να εκδώσει έναν αριθμό ατόμων που ισχυρίζεται ότι συνδέονται με αυτές τις ομάδες και να αποτρέψει τις αντιτουρκικές διαδηλώσεις στους δρόμους της Σουηδικής πρωτεύουσας .

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Σουηδίας έδωσε χθες  το “πράσινο φως” στην κυβέρνηση να εκδώσει έναν φερόμενο ως υποστηρικτή του PKK, που καταδικάστηκε το 2014 σε τέσσερα χρόνια και επτά μήνες σε Τουρκική φυλακή για κατοχή μαριχουάνας, σύμφωνα με τη Σουηδική εφημερίδα Aftonbladet. Το χρονοδιάγραμμα της απόφασης έχει προκαλέσει εντάσεις .Αυτή τη στιγμή όλη η εστίαση της Αμερικανικής κυβέρνησης  είναι να εισέλθει η Σουηδία στο ΝΑΤΟ πριν από το Βίλνιους, Η ευρεία συναίνεση είναι ότι η εκλογή του Ερντογάν για τρίτη πενταετή θητεία σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα θα υιοθετήσουν μια πιο προορατική προσέγγιση , αφού πλέον  κυριαρχεί  μια αναγνώριση ότι πρέπει  πλέον να συνεργαστούν με τον Ερντογάν.

Ο Έρικ Έντελμαν, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία, εκτιμά  ότι ο Ερντογάν «θέλει να χαλαρώσει τα πράγματα τουλάχιστον για την περίοδο πριν από τις δημοτικές εκλογές τον Μάρτιο του 2024.Ο Έντελμαν πρόσθεσε, «Αλλά υποψιάζομαι ότι αυτό θα είναι μια προσαρμογή τακτικής, καθώς δεν έχει εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του να γίνει η Τουρκία περιφερειακή υπερδύναμη και παγκόσμιος παίκτης». Και συνέχισε, «Ο Φιντάν, ο οποίος είναι πολύ γνωστός στην Ουάσιγκτον, θα εκτελέσει πιστά αυτή την τακτική προσαρμογή, αλλά τόσο αυτός όσο και ο διάδοχός του ως επικεφαλής των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν είναι εξ ολοκλήρου πλάσματα του Ερντογάν “και θα πραγματοποιήσουν πιστά όποιες ανατροπές βρει. απαραίτητο για να ανταποκρίνεται στις εγχώριες πολιτικές επιταγές του. Ο τόνος στην Ουάσιγκτον έχει ήδη αλλάξει. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας  των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν χαρακτήρισε το σύστημα διακυβέρνησης του Ερντογάν στην  Τουρκία ως «δημοκρατία». Σημειώνεται ότι γνωστά μέλη της Γερουσίας και Ελληνοαμερικανοί αντιδρούν στην πώληση των αεροσκαφών F-16  στην Τουρκία και ζητούν εγγυήσεις ότι αυτά τα αεροσκάφη δεν θα προβαίνουν σε παραβιάσεις του Ελληνικού εναερίου χώρου.

Επιπρόσθετα στο παρασκήνιο έρχονται και άλλα ζητήματα , που σχετίζονται με την στάση της Άγκυρας και την προσπάθεια της να προμηθευτεί τα σύγχρονα μαχητικά F-16 BLOCK 70/72 . Μεταξύ αυτών είναι ότι θα της δώσουν οι Αμερικανοί τα  νέα αεροσκάφη,αλλά η Τουρκία θα προστεθεί στον κατάλογο των κρατών του “αεροπορικού συνασπισμού F16”  για την Ουκρανία. Με άλλα λόγια θα δώσει  παλιότερα αεροσκάφη F-16 BLOCK 30  στο συνασπισμό (Δανίας, Νορβηγίας, Βελγίου, Ολλανδίας κα) τα οποία θα εκσυγχρονιστούν από  τους Αμερικανούς  και θα δοθούν από το ερχόμενο φθινόπωρο στην Ουκρανική αεροπορία,οι πιλοτοι της οποίας άρχισαν να εκπαιδεύονται από δυτικά κράτη. Επίσης η Τουρκία έχει στείλει “μήνυμα” στους Αμερικανούς, ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει μεγάλο αριθμό επιβατικών αεροσκαφών από την εταιρεία BOΕING.

Τουρκία-ECOSOC

Η Τουρκία εξελέγη χθες στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ (ECOSOC), ένα από τα έξι όργανα του παγκόσμιου οργανισμού που είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό των οικονομικών και κοινωνικών πεδίων του οργανισμού. Η Τουρκία έλαβε 186 ψήφους στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών επί  193 μελών  για να συμμετέχει σε αυτό  για τρια  χρόνια από τον Ιανουάριο του 2024. Η Ρωσία και η Βόρεια Μακεδονία θα προχωρήσουν σε δεύτερο γύρο εκλογών καθώς κανένας από τους υποψήφιους δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το απαιτούμενο όριο των 123 ψήφων για μια έδρα από την Ομάδα της Ανατολικής Ευρώπης. Δεκαοκτώ επιπλέον κράτη μέλη, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Αϊτή, η Ιαπωνία, η Κένυα, το Λιχτενστάιν, η Μαυριτανία, το Νεπάλ, η Νιγηρία, το Πακιστάν, η Παραγουάη, η Πολωνία, η Σενεγάλη, η Ισπανία, το Σουρινάμ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ουρουγουάη και η Ζάμπια, έχουν ήδη εκλεγεί στο ECOSOC. Το ECOSOC έχει 54  κράτη-μέλη με  18 μέλη  να εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση κάθε χρόνο για τριετή θητεία.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις και εκτιμήσεις του συντάκτη

φωτ.ambassadorsatlarge