Κωνσταντίνος Σιαλμάς, αδελφός Ήρωα πιλότου: “Ο Νίκος Σιαλμάς θυσιάστηκε για ένα σκοπό, εάν δεν έχεις ιδεώδη, εάν δεν έχεις ιερά και όσια, δεν μπορείς να σταθείς, δεν είναι όλα χρήμα στη ζωή”

25-3-2022

Το ημερολόγιο έγραφε 18 Ιουνίου 1992. Ο υποσμηναγός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας Νικόλαος Σιαλμάς, χειριστής ενός αεροσκάφους Mirage F.1CG απογειώθηκε από την 114 Πτέρυγα Μάχης στην Τανάγρα, μαζί με ένα δεύτερο Mirage καθώς κλήθηκε προς αναχαίτηση  F-16C της Τουρκικής αεροπορίας με κατεύθυνση το Βόρειο Αιγαίο.  Η αναχαίτηση εξελίχθηκε σε εμπλοκή. Έγινε αερομαχία κοντά στην περιοχή του Αγίου Ευστρατίου. Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά,  κατά τους ελιγμούς που ακολούθησαν τα ελληνικά αεροσκάφη για να αποκτήσουν τακτικό πλεονέκτημα, κατέβηκαν σε πολύ χαμηλό ύψος…

Λίγο μετά το σώμα του Νίκου Σιαλμά θα γινόταν ένα με τα ζαφειρένια νερά του Αιγαίου, όταν διαλύθηκε κατά τη συντριβή του αεροσκάφους του  στη θάλασσα. Ενώθηκε παντοτινά με την Πατρίδα που τόσο λάτρευε και ήταν ορκισμένος αιώνιος φύλακάς της. Βρέθηκε μόνο το διακριτικό από το μανίκι της φόρμας του στο πλάι και κομμάτια από το αεροπλάνο του…

Το ρεπορτάζ για έναν Ήρωα που έχει χάσει τη ζωή του, είναι από τη φύση του δύσκολο. Βγαίνουν στην επιφάνεια ευαισθησίες και συναισθηματισμοί. Για τον Νίκο Σιαλμά έγινε σε δυο χρόνους. Στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας εκεί όπου καταγόταν και στην Κηφισιά όπου βρίσκεται το σπίτι που μεγάλωσε.

Προσφάτως, επικοινωνήσαμε τηλεφωνικά με την οικογένεια που έφερε στη ζωή έναν ήρωα. Το ένα τηλέφωνο απευθυνόταν στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας και το άλλο εντός του κλεινού μας άστεως. Στο πρώτο, μας απάντησε μια γλυκύτατη γυναικεία φωνή. Όταν ρωτήσαμε εάν έχουμε καλέσει σωστά: «Είστε η μητέρα του Ήρωα πιλότου Νικολάου Σιαλμά;» η φωνή έσπασε…έγινε αργή, γεμάτη θλίψη, πόνο και μελαγχολία, ήταν  η φωνή μιας δακρυσμένης μάνας «Ναι εγώ είμαι» απάντησε. Για λίγο επικράτησε παύση στην τηλεφωνική σύνδεση. Αυτή την φωνή δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ όσο ζούμε, αυτό είναι βέβαιο. Είχαν βουρκώσει και τα δικά μας μάτια, αν και καταβάλλαμε φιλότιμες προσπάθειες να μείνουμε ψύχραιμοι. Νιώθαμε τα δάκρυα που έτρεχαν στην άλλη άκρη της σύνδεσης μέχρι που κάποια στιγμή είπαμε: «Κυρία Σιαλμά, είναι μεγάλη τιμή για εμάς που επικοινωνούμε μαζί σας. Με την μητέρα ενός Ήρωα.» Την ενημερώσαμε ποιοι είμαστε, αν και το είχε ήδη αντιληφθεί  και πως θέλαμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα στον Ήρωα γιο της εν όψει της Εθνικής Εορτής.  Ήταν η υπέροχη Ελληνίδα κυρία που ακούει στο όνομα Βασιλική Σιαλμά. Αυτή που έφερε στον κόσμο έναν Ήρωα, που έμελλε να γράψει με το αίμα του στο Αιγαίο το σύγχρονο Μολών Λαβέ.

Λίγο μετά μιλήσαμε με τον κ. Ανδρέα Σιαλμά, υπόδειγμα σοβαρού και ευπρεπούς ανδρός. Ο πατέρας του πιλότου, παρά το δράμα που βιώνει εδώ και τριάντα χρόνια με την σύζυγο του, έχοντας χάσει τον έναν από τους δυο αγαπημένους γιους του με εξαιρετικά τραγικό τρόπο, διαθέτει ένα απίστευτο ψυχικό σθένος που ήταν μάθημα ζωής για εμάς τους νεότερους. Με πολλή ευγένεια μας είπε ότι μπορούμε να πάμε για το ρεπορτάζ όποτε μας εξυπηρετούσε.

Στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας γνωρίσαμε από κοντά τους γονείς του Νίκου Σιαλμά. Ραγίζει η καρδιά σου μόλις φτάνεις στο σπίτι της οικογένειας. Αυτό που έζησαν ήταν η απόλυτη τραγωδία. Το παιδί τους πλήρωσε με αίμα τον Πατριωτισμό του. Θρηνούν εδώ και τριάντα χρόνια το χαμό του,  μέρα-νύχτα αλλά στέκονται όρθιοι ως Έλληνες. Ανοιχτόκαρδοι, ευγενέστατοι, αξιοπρεπέστατοι και φιλόξενοι, μας άνοιξαν το σπίτι τους και την καρδιά τους, μιλώντας μας για το αγόρι τους, τον αετό τους που νιώθουν την ψυχούλα του ως Αγγέλου πια, να μεριμνά για αυτούς από ψηλά και να τους λέει: «Μην ανησυχείτε για τίποτα, εγώ σας προσέχω. Έχω ανοίξει τα πλατιά αετίσια φτερά μου και σας φυλάω, από την αιωνιότητα των Ελληνικών Ουρανών!».

Μιλήσαμε για πολύ ώρα με τους γονείς του Νίκου. Τραβήξαμε αρκετές φωτογραφίες. Μετά ο πατέρας του μας πήγε στο μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων Θέρμου. Είναι σε ένα ήσυχο ύψωμα όπου δεσπόζει έτοιμο για απογείωση… ένα F1 αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας το οποίο είχε πιλοτάρει και ο Νίκος Σιαλμάς. Το είχαν φέρει από την Τανάγρα. Ύστερα, πήγαμε στο κοιμητήριο του Ναού Αγίου Δημητρίου Θέρμου όπου οδηγεί η οδός Υποσμηναγού Σιαλμά, πολύ κοντά στην πατρική οικία.  Εκεί μας κατεύθυνε ο γενναίος πατέρας του ήρωα, κ.Ανδρέας Σιαλμάς. Όταν τον ρωτήσαμε εάν ήθελε κάτι να τονιστεί ιδιαίτερα για το παιδί του στο αφιέρωμά μας είπε: «Ο γιος μου είχε ιδανικά, πατριωτισμό, είχε ότι χρειάζεται για έναν ολοκληρωμένο άνθρωπο, πίστευε σε αυτό που έκανε…» ενώ η φωνή του έσπαγε και τα μάτια του βούρκωναν. Δεν θέλαμε να τον καταπονήσουμε περαιτέρω και του είπαμε ότι είχαμε συγκεντρώσει αυτά που θέλαμε για το αφιέρωμα, οπότε μπορούσαμε να αποχωρήσουμε. Ευχαριστήσαμε θερμώς τον κύριο και την κυρία Σιαλμά, τους ευχηθήκαμε κουράγιο και αποχωρήσαμε συναισθηματικά φορτισμένοι.

Ο επόμενος σταθμός ήταν στην Κηφισιά. Εκεί γνωρίσαμε τον αδελφό του, Κωνσταντίνο Σιαλμά, έναν ευγενέστατο κύριο. Παρά το ότι η διαδικασία της δημοσιογραφικής έρευνας ήταν δύσκολη για αυτόν, ξυπνώντας οδυνηρές μνήμες για την απώλεια του αδελφού του εντούτοις προσπάθησε με καλή διάθεση να μας βοηθήσει όσο καλύτερα μπορούσε στην προσπάθειά μας να μάθουμε το παρελθόν ενός Ήρωα. 

Μας άνοιξε το πατρικό του σπίτι και μας μίλησε για τον αδελφό του με το χέρι στην καρδιά. Στο σαλόνι της οικίας, είδαμε τη στολή του Νίκου  Σιαλμά με τα διακριτικά που έφερε πάνω της και χάσαμε το μέτρημα από τις πολλές τιμητικές διακρίσεις που γέμιζαν τους τοίχους. Παντού φωτογραφίες του Νίκου. Παρατηρήσαμε μια σοβαρότητα, σχεδόν μια μελαγχολία, στο βλέμμα του φορώντας την στολή Αεροπορίας, σαν να είχε μια διαίσθηση ότι θα «έφευγε» νωρίς…

Μπήκαμε στο δωμάτιο του Νίκου. Ήταν γεμάτο αεροπλανάκια και αφίσες  με μαχητικά αεροσκάφη. Τα πάντα στον χώρο ήταν όπως τα είχε αφήσει ο ίδιος. Σαν να μην πέρασε ούτε μια μέρα από τότε που ήταν μικρό παιδί και χάζευε τα μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας όταν πετούσαν χαμηλά λέγοντας, με τα γεμάτα παιδική αθωότητα καστανά ματάκια του, να λάμπουν από λαχτάρα και ενθουσιασμό, ότι θα γινόταν και ο ίδιος πιλότος αεροπλάνων μεγαλώνοντας και θα έσκιζε τους ουρανούς με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η καρδούλα του μικρού αετόπουλου καθώς μεγάλωνε και από την εφηβεία εξελισσόταν σε άνδρα, έδωσε τη θέση της στην ατσαλένια θέληση ενός γενναίου μαχητή Έλληνα Αετού, σφυρηλατημένου στους ωραιότερους αιθέρες του κόσμου, τους γαλανόλευκους Αιγαιοπελαγήτικους. Αυτόν τον υπέροχο ΉΡΩΑ Έλληνα θα ανακαλύψουμε σήμερα μέσα από τις αφηγήσεις του αδελφού του, όπως τον έζησε αυτός μέχρι τις 18 Ιουνίου του 1992, όταν έγινε το τελευταίο πέταγμα του Νίκου Σιαλμά, την ημέρα που η Ελλάδα βυθίστηκε στο πένθος. Ήταν μόλις 27 χρονών, όταν έφυγε από την Μοίρα της Πολεμικής Αεροπορίας για ένα δραματικό, οριστικό  ραντεβού με τη δική του μοίρα…

–κ. Σιαλμά, θα θέλαμε να μάθουμε για τα παιδικά χρόνια του αδελφού σας. Θα μπορούσατε να μας πείτε πως ξεκίνησε η αγάπη του Νίκου για τα αεροπλάνα; Του άρεσε να συναρμολογεί αεροπλανάκια από ότι είδαμε στο δωμάτιό του και οι πολλές αφίσες με τα μαχητικά μαρτυρούν ότι πρέπει να είχε αδυναμία στην Αεροπορία από μικρός;

Κωνσταντίνος Σιαλμάς: “Στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας από όπου καταγόμαστε, ακριβώς από πάνω, είναι γραμμή που πηγαίνουν για ασκήσεις τα αεροπλάνα. Τα πολεμικά αεροπλάνα πετάνε πολύ χαμηλά εκεί. O Νίκος και εγώ βγαίναμε από το σπίτι, μόλις τα ακούγαμε, κυρίως ο αδελφός μου και όπως πετούσαν τα χαζεύαμε ως μικρά παιδιά. Από τότε του μπήκε το μικρόβιο να σπουδάσει στην Σχολή Ικάρων.”

-Είχατε γεννηθεί στο Θέρμο εσείς και ο Νίκος;

Κ.Σ.: “Στο Καρπενήσι. Ο πατέρας μου έκανε μια δουλειά που είχε σχέση με  δημόσια έργα τότε. Έτυχε και ήταν οι γονείς μου εκεί, για τη δουλειά του πατέρα μου στο Καρπενήσι, μετά πήγαμε στην Άρτα και ύστερα μείναμε στο Θέρμο. Το Θέρμο είναι ο τόπος καταγωγής μας. Είμαστε Θερμιώτες.”

-Έλεγε λοιπόν, θέλω και εγώ να γίνω μια μέρα πιλότος να πετάξω;

Κ.Σ.: “Έτσι ακριβώς ήταν. Έκανε συλλογή από αεροπλανάκια. Όταν αργότερα ήρθαμε στην Αθήνα, πήγαινε σε αεροπορικές εκθέσεις. Οτιδήποτε είχε να κάνει με αεροπορική έκθεση, με εκπομπές, με βιβλία, τα παρακολουθούσε όλα. Είχε μάθει αυτός και εγώ μαζί του, να αναγνωρίζουμε όλα τα αεροπλάνα. Είχε τόση μεγάλη αδυναμία στα αεροπλάνα που εκείνη την εποχή είχε βγει στο σινεμά η ταινία «Top Gun» και πήγε να την δει 5-6 φορές.” 

-Είχε μπει ήδη στη Σχολή Ικάρων τότε;

Κ.Σ.: “Ναι. Μπήκε το 1984. Τέσσερα χρόνια μετά είχε ολοκληρώσει τις σπουδές και ξεκίνησε ως πιλότος τη σταδιοδρομία του.  Από μικρός όμως έλεγε, εγώ θέλω να πετάξω, θέλω να δοξάσω το όνομα της οικογένειας. Να πετάω, να είμαι αεροπόρος και να τα βλέπω όλα από ψηλά.  Στο Θέρμο είχαμε και έναν πιλότο από την περιοχή που ήταν πιο μεγάλος σε ηλικία. Πέταγε τακτικά πάνω από το χωριό και χαιρετούσε το σπίτι του.”

-Το έκανε  και ο Νίκος αυτό;  Να πετάει χαμηλά για να χαιρετήσει;

Κ.Σ.: “Απαγορεύεται να το κάνεις αυτό. Είχε περάσει πολλές φορές από πάνω. Αλλά ο Νίκος δεν είχε πετάξει χαμηλά. Δεν επιτρεπόταν και δεν ήθελε να είναι παράνομος.”

– Με ποιο αεροπλάνο άρχισε τις πτήσεις;

Κ.Σ.:  “Πήγε κατευθείαν στην Τανάγρα  στα  F1 CG. Ήταν προηγούμενης τεχνολογίας, γιατί ήδη είχαμε παραλάβει ως χώρα τα F-16 και τα Mirage 2000 για την Πολεμική Αεροπορία. Αυτό ήταν αεροπλάνο του 1976-77, τότε είχε γίνει η παραλαβή.”

-Σταδιακά πέρασε και στα Mirage 2000;

Κ.Σ.:  “Δεν πέρασε, αν και ήθελε πάρα πολύ να πάει εκεί.  Είχε κάνει αίτηση  αλλά δεν κατάφερε να πάει, δεν πρόλαβε. Σε αυτήν την μονάδα με τα F1 ήταν πάντα.”

-Μέχρι το μοιραίο συμβάν;

Κ.Σ.:  “Ναι. Τον ένοιαζε πολύ τι αεροπλάνο θα πετάει. Στην Τανάγρα, η μια  Μοίρα  ήταν τα F1 και η άλλη  Μοίρα τα 2000. Τότε ήταν και τα F-16 στο Βόλο. Είχε αιτηθεί να πάει και στα F-16. Ήταν κάποιες συγκυρίες εκείνη την εποχή που μάλλον δεν τους επέτρεπαν να πάνε.”

-Είχε τύχει σε αερομαχίες πολλές φορές;

Κ.Σ.:  “Πάρα πολλές φορές. Από τότε που ξεκίνησε. Από όταν τέλειωσε την Σχολή Ικάρων το 1988 έως το 1992 που «έφυγε», εάν εξαιρέσουμε ένα 6μηνο που είναι εκπαίδευση, πήγαινε συνεχώς μάχιμος πάνω. Μετά από 6 μήνες περίπου, βγαίνουν και αντιμετωπίζουν τους Τούρκους οι αεροπόροι μας. Πετούσαν τα F1 αλλά σε εκπαιδευτικά. Παίρνουν τη βεβαίωση ότι ολοκλήρωσαν επιτυχώς το F1 και πλέον θεωρείτο μάχιμος ένας πιλότος να πετάξει απέναντι στους Τούρκους.  Ανά τακτά διαστήματα, σχεδόν κάθε εβδομάδα, πήγαινε Σκύρο, που είναι η Βάση,  τα Readiness που φεύγουν για τις αποστολές. Η Σκύρος είναι το προκεχωρημένο,   όταν μπαίνουν οι Τούρκοι μέσα,  από εκεί που είναι συνέχεια stand by, σηκώνονται ώστε να τους αναχαιτίσουν.”

-Συνεπώς, για 4 χρόνια ήταν μάχιμος και συμμετείχε συνεχώς σε αερομαχίες, γνώριζε το αεροπλάνο, ήξερε τι συνέβαινε πάνω και δεν του έλειπε η εμπειρία.

Κ.Σ.:  “Καθόλου. Ήταν έμπειρος γιατί ήταν συνεχώς σε αερομαχίες.”

-Βάσει των όσων έχουν γίνει γνωστά, κατά το τραγικό συμβάν, κατέβηκε πολύ χαμηλά προσπαθώντας να φέρει και τον Τούρκο χαμηλά αλλά μετά δεν κατάφερε να σηκώσει πάλι το αεροπλάνο. Ο Τούρκος που είχε καλύτερης τεχνολογίας αεροπλάνο μπόρεσε να σηκωθεί ξανά ενώ ο Νίκος, όχι…

Κ.Σ.:  “Αυτό ισχύει. Για αυτό ήθελε να πάει στα 2000 και στα F-16  γιατί ήταν πιο σύγχρονης τεχνολογίας αεροσκάφη. Μπορούσαν να κάνουν και πιο ευέλικτα κινήσεις.  Εάν ένα αεροπλάνο χρειαζόταν για να γυρίσει μια πολύ μεγάλη στροφή, τα F-16 γυρίζουν στη μισή στροφή. Άρα, δεν μπορείς να το αποφύγεις, αποκτούν το πλεονέκτημα πάνω στην αερομαχία,  έρχονται πίσω στην ουρά του αεροπλάνου και μπορούν να σου ρίξουν ανά πάσα στιγμή. Αυτό δεν του άρεσε, δεν το ανεχόταν και ήθελε να πάει σε καλύτερο αεροπλάνο για να μπορεί να είναι ίσος με ίσο. Αυτός ήταν ο λόγος που ήθελε να φύγει από τα F1.”

-Εσείς ξέρατε τι χαρακτήρας ήταν. Την μέρα εκείνη, πάρα το οτι γνώριζε μέχρι που έφταναν οι δυνατότητες του αεροπλάνου του,  θεωρείτε ότι έκανε κάτι με κίνδυνο της ζωής του ως μια ύστατη ηρωική κίνηση;

Κ.Σ.:  “Γενικά, όλοι οι αεροπόροι μας, δεν φεύγουν και πιο παλιό αεροπλάνο να έχουν, δεν φεύγουν. Ίσχυε για τον αδελφό μου και αυτό ισχύει για όλους. Είναι απλά ποιος είναι τυχερός εκείνη την μέρα. Δεν φεύγουν, δεν θέλουν να τους πάρει ο άλλος την ουρά του αεροπλάνου. Θα μείνουν μέχρι τέλους.” 

-Θέλει ο Έλληνας πιλότος να είναι αυτός πίσω από την ουρά του αεροπλάνου του Τούρκου για να δείξει ότι εγώ σε έχω στο στόχαστρο, σήκω και φύγε;

Κ.Σ.:  “Το φωτογραφίζει εκείνη τη στιγμή, φωτοπολυβόλο λέγεται, το χτυπάει εικονικά και του δείχνει ότι υπό άλλες συνθήκες σε έχω σκοτώσει τώρα. Είναι το λεγόμενο KILL στην γλώσσα των αεροπόρων. Οι Έλληνες πιλότοι κατεβαίνουν χαμηλά γιατί συνήθως οι Τούρκοι φοβούνται να  κατέβουν χαμηλά. Κατεβαίνουν οι δικοί μας χαμηλά γιατί είναι όλοι πολύ καλά εκπαιδευμένοι. Όταν ο ένας είναι μπροστά, κοιτάς τον άλλον πίσω και προσπαθείς να κάνεις την αντίστοιχη κίνηση να του ξεφύγεις. Εκείνη την μέρα, το άλλο ζευγάρι είχε μείνει πάνω. Του πρότειναν κάποια στιγμή να φύγουν οριζόντια, από οτι είχα διαβάσει και εγώ τότε, γιατί ούτε  σε εμάς το έδωσαν ποτέ επίσημα, να γυρίσουν πίσω δηλαδή να μην εμπλακούν.”

-Τι σας έδωσαν τότε επισήμως ως εξήγηση του συμβάντος;

Κ.Σ.:  “Ότι έπεσε ο αδελφός μου ηρωικά πάνω στην αερομαχία. Όντως έτσι έγινε. Εάν δεν θέλεις να εμπλακείς, μπορείς όπως είσαι να γυρίσεις και να φύγεις, να μην εμπλακείς. Θα σε ακολουθήσει μέχρι κάποιο σημείο ο Τούρκος, θα σε στοχεύσει με το φωτοπολυβόλο του και θα γυρίσεις σώος πίσω. Ο Νίκος δεν το δεχόταν αυτό.” 

-Ήταν αυτό που λέει ο πατέρας σας, οτι ο Νίκος είχε ιδεώδη, ήταν πατριώτης και δεν δείλιαζε μπροστά στον κίνδυνο;

Κ.Σ.:  “Η πλειοψηφία των Ελλήνων πιλότων λειτουργούν έτσι. Ξέρω όλους τους φίλους του και έχουμε μιλήσει, όταν ανεβαίνουν πάνω, ξεχνούν πατέρα, μητέρα, σύζυγο, παιδιά, δεν σκέφτονται οικογένεια πια.  Σκέφτονται ότι κάνουν ένα λειτούργημα και υπερασπίζονται τα σύνορα του κράτους εκείνη τη στιγμή. Δεν θα μπει κανένας μέσα στο δικό μας εναέριο χώρο. Δεν πάμε εμείς να μπούμε σε αυτούς, αυτοί έρχονται σε εμάς, αυτοί είναι εισβολείς.”

– Είναι δύσκολο αυτό που θα σας ρωτήσουμε…έχει αναφερθεί σε δημοσιεύματα οτι στο σημείο του συμβάντος βρέθηκε μόνο η κάσκα του;

Κ.Σ.:  “Βρέθηκε μόνο ένα κομμάτι ύφασμα από την φόρμα του, που ήταν το κομμάτι της Μοίρας του. Υπάρχει και στο YOU TUBE ένα σχετικό βίντεο. Επειδή  βρέθηκε αυτό το «Μόλων Λαβέ» που είναι το σήμα της  Μοίρας του, το είχαμε ζητήσει να μας το φέρουν σπίτι εκείνο το δείγμα. Βρέθηκε όλο το κομμάτι και εξαιτίας αυτού πήρε την απόφαση η ελληνική Πολιτεία και έφτιαξε την μεγάλη ασπίδα στο μνημείο στον Άγιο Ευστράτιο, η οποία φαίνεται από ψηλά. Είναι το σήμα της Μοίρας του. Όταν φτιάχτηκε το μνημείο επειδή είναι δύσκολο το σημείο, δεν πηγαίνει κόσμος, πήγαν με ελικόπτερο όλα τα υλικά από την μονάδα του. Το αεροπλάνο συνετρίβη στην θάλασσα αλλά το μνημείο έπρεπε να φτιαχτεί στην ξηρά. Το αμφιθέατρο στην Σχολή Ικάρων έχει ονομαστεί Νικόλαος Σιαλμάς, μας είχαν καλέσει όταν εγκαινιάστηκε και στον προθάλαμο υπάρχει αντίγραφο της κάσκας του.”

-Πως ήταν ο Νίκος ως άνθρωπος, πέραν από το ότι ήταν πολύ καλός αεροπόρος;

Κ.Σ.: “Ήταν ήρεμος άνθρωπος, συγκεντρωμένος, οργανωτικός, ευδιάθετος όπως όλοι οι αεροπόροι. Άμα τους γνωρίσεις έξω στην καθημερινότητα, οι αεροπόροι είναι ευδιάθετοι άνθρωποι, χαίρονται την κάθε στιγμή. Bέβαια ήταν και νέα παιδιά τότε, ο αδελφός μου έφυγε 27 χρονών, μες στην χαρά της ζωής. Έξω έβγαιναν όλοι μαζί, διασκέδαζαν. Ήταν χαρούμενος άνθρωπος, χαμηλών τόνων, δεν είχε ποτέ έντονες αντιπαραθέσεις. Δεν τους νοιάζουν αυτά. Έτσι είναι οι πιο πολλοί πιλότοι. Όταν έφευγαν από τη δουλειά προσπαθούσαν να μην σκέφτονται το τι γίνεται πάνω, για να ξεφεύγουν. Είναι και η πίεση μεγάλη, μπορεί να ανέβει να κάνει μια αερομαχία ο πιλότος και να χάσει 2 κιλά. Ερχόταν μούσκεμα στον ιδρώτα ο Νίκος.”

-Αλλά είχε προσαρμοστεί σε αυτό, του άρεσε;

Κ.Σ.:  “Το αγαπάνε αυτό που κάνουν. Όμως, όταν είναι πάνω, είναι συγκεντρωμένοι εκεί. Για να μην χάσουν το focus σε αυτό που κάνουν στην αερομαχία, στον στόχο, που έχεις ορκιστεί να υπερασπίζεσαι τα σύνορα του κράτους.”

-Είχε δημοσιευτεί πως κατά το τελευταίο αντίο, στα άνθη υπήρχε και μια ανθοδέσμη από κόκκινα τριαντάφυλλα από την μνηστή του, που δεν πρόλαβε να παντρευτεί. Είναι αλήθεια; Γιατί πρέπει να ήταν πολύ συγκινητικό.

Κ.Σ.:  “Έτσι είναι, είχαν δώσει λόγο, με την κοπέλα που ήταν στη ζωή του. Είναι αλήθεια ότι υπήρχε ένα μπουκέτο με κόκκινα άνθη από την αγαπημένη του.”

-Στο μνημόσυνο που γίνεται στο χώρο του μνημείου με το αεροπλάνο στο Θέρμο, η Πολιτεία είναι παρούσα κάθε χρόνο;

Κ.Σ.:  “Πριν την Πανδημία κάθε χρόνο στις 18 Ιουνίου, ημερομηνία που έφυγε ο αδελφός μου, γινόταν εκεί το μνημόσυνο. Ερχόταν και ο Υπουργός Άμυνας, φίλοι του και αντιπροσωπεία στρατιωτικών από την Πολεμική Αεροπορία. Μνημονεύονταν και οι υπόλοιποι αεροπόροι από την περιοχή που δεν ζουν πια.”

-Η Πολιτεία έχει τιμήσει όπως θα έπρεπε την μνήμη του Νίκου;

Κ.Σ.:  “Περνώντας ο χρόνος καθώς κλείνουμε τριάντα χρόνια, από το 1992 μέχρι τώρα 2022, εγώ θα πω ότι η Πολιτεία τίμησε την μνήμη του αδελφού μου. Η Ακαδημία Αθηνών, ο Προέδρος της Δημοκρατίας, στην πλατεία Νέας Κηφισιάς, στην πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου υπάρχει και άλλο αεροπλάνο στην μνήμη του του αδελφού μου, υπάρχει και επιτύμβια στήλη. Δεν είναι F1 είναι ένα πιο παλιό αεροπλάνο. Έχουν δοθεί ονομασίες οδών στην Κηφισιά, στο Θέρμο, στην Λήμνο, στο Σχηματάρι, σε οδό που καταλήγει στη Μοίρα  της Τανάγρας. Υπό σχεδιασμό είναι από τον Δήμο Κηφισιάς να φτιαχτεί και ένα νέο μνημείο κοντά στην πατρική μας οικία.”

-Το αεροπλάνο στο μνημείο είναι πιστό αντίγραφο του αεροπλάνου που έπεσε με αυτό ο Νίκος;

Κ.Σ.:   “Έτσι είναι, το αεροπλάνο τύπου F1. Με το συγκεκριμένο που εκτίθεται στο Θέρμο είχε πετάξει. Δεν πετάς μόνο με ένα αεροπλάνο. Δεν έχεις δικό σου αεροπλάνο, πετάς με όποιο είναι διαθέσιμο.”  

-Μια τριακονταετία μετά από το μοιραίο συμβάν, τι σηματοδοτεί για την οικογένεια Σιαλμά η θυσία του παιδιού της;

Κ.Σ.:  “Ο πόνος για την μητέρα μου, τον πατέρα μου και για εμένα είναι τόσο μεγάλος, τι να σας πω…δεν υπάρχει! Ήταν πολύ σκληρό. Αυτό που τραβήξαμε.. Είναι και ΤΙΜΗ, είναι τεράστια τιμή για εμάς. Για την μητέρα και τον πατέρα μου, που γέννησαν, μεγάλωσαν, έφτιαξαν έναν ΗΡΩΑ, που έδωσε το αίμα του για την Πατρίδα. Ο Νίκος πέφτοντας επί του καθήκοντος, άφησε ένα παράδειγμα προς την νέα γενιά, ότι δεν είναι όλα μόνο διασκέδαση, να περνάμε καλά. Έχουμε δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις στη χώρα που ζούμε. Ο Νίκος, ως υποχρέωση του είχε θέσει τον εαυτό του στην πρώτη γραμμή. Εμείς από την πλευρά μας οι υπόλοιποι, πρέπει να κάνουμε από κάτι ο καθένας να βελτιώσουμε την χώρα στην οποία ζούμε. Να προσπαθήσουμε για το καλύτερο αυτής της χώρας, να δουν καλύτερες μέρες τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας.

 Εκτιμώ ότι όλα αυτά τα χρόνια με τις συνεντεύξεις, όπως κάνουμε τώρα εδώ μαζί σας, με αφιερώματα που έχουν γίνει στον Νίκο και παλαιότερα, τηλεοπτικές εκπομπές, που ο πατέρας μου αρχικά δεν ήθελε να πάει γιατί στενοχωριόταν και τον πίεζα εγώ να πηγαίνει για την μνήμη του αδελφού μου, μέσα λοιπόν από την δημοσιοποίηση, κάποιοι που θα δουν, θα μάθουν, θα θυμηθούν τον ηρωισμό του Νίκου, στο τέλος κάτι θα μείνει στον κόσμο. Η νεολαία χρειάζεται σωστά πρότυπα. Δεν είμαι ούτε υπέρμαχος του πολέμου, ούτε τίποτα από αυτά γιατί ο αδελφός μου  έπεσε για την άμυνα της χώρας, δεν έκανε επίθεση σε ξένη χώρα. Αυτά λοιπόν δείχνουν στην νεολαία ότι υπάρχουν ιδανικά. Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βλέπουμε και νέους ανθρώπους που σχολιάζουν και γράφουν δεν ξεχνώ τον Νίκο Σιαλμά, Αθάνατος. Όλα αυτά είναι θετικό ότι συμβαίνουν, δείχνει ότι η θυσία του αδελφού μου αποτέλεσε ένα φωτεινό παράδειγμα. Έρχονται στους γονείς μου, τους μιλούν με σεβασμό και αυτό αγγίζει την μητέρα μου και τον πατέρα μου, είναι πολύ σημαντικό για αυτούς. Πονάνε που έχασαν το παιδί τους, θα ήθελαν το παιδί τους να ζει, να είναι κοντά τους αλλά από την άλλη, ξέρουν ότι το παιδί τους θυσιάστηκε για την Πατρίδα και ήταν Ήρωας.”

–Να ξέρετε ότι και για εμάς είναι μεγάλη τιμή που κάνουμε αυτό το αφιέρωμα. Αυτό που συνέβη στην οικογένεια σας είναι μια τραγωδία αλλά μέσω αυτού του αφιερώματος εμείς νιώθουμε χαρά που μας δίνετε την ευκαιρία να τιμήσουμε την μνήμη του Ήρωα Νικολάου Σιαλμά.

Κ.Σ.:  “Πρέπει ο κόσμος να εκτιμά την δουλειά που κάνουν αυτοί εκεί πάνω. Εάν δείτε τους μισθούς τους, αυτόν που παίρνει ένας μάχιμος πιλότος. Είναι κρίμα, για αυτά τα παιδιά γιατί φεύγουν το πρωί και δεν ξέρουν εάν θα γυρίσουν.”

-Οι αεροπόροι μας είναι πολύ γενναίοι.

Κ.Σ.:  “Όταν φεύγουν δεν σκέφτονται ούτε οικογένεια ούτε τίποτα, όπως σας είπα και πριν. Μόνο το καθήκον τους. Αυτό που κάνουν είναι λειτούργημα. Οι γονείς μου και εγώ ευχηθήκαμε τότε να ήταν το δικό μας το τελευταίο συμβάν. Δυστυχώς δεν ήταν. Όλο κάτι γίνεται, είτε σε ασκήσεις είτε σε κάτι άλλο. Χάνονται αεροπόροι. Ο πρώτος που έφυγε σε αερομαχία ήταν ο Νίκος και επίσης σε αερομαχία έφυγε και ο Ηλιάκης όταν πήγε ο Τούρκος και τον χτύπησε.”

-κ. Σιαλμά, δεν θα σας κουράσουμε άλλο, μας είπατε αρκετά ώστε να σκιαγραφήσουμε το προφίλ ενός Ήρωα Έλληνα Αεροπόρου. Με την ολοκλήρωση του αφιερώματος, τι θα θέλατε να μείνει στους αναγνώστες μας και κυρίως στα νέα παιδιά;

Κ.Σ.:  “Εγώ δεν θα κουραστώ ποτέ να δίνω συνεντεύξεις για τον Ήρωα αδελφό μου, να είμαι ανοιχτός σε δημοσιογράφους και σε μέσα ενημέρωσης που έχουν την διάθεση να προβάλλουν την θυσία του για την Πατρίδα. Αυτό που συνέβη στον Νίκο Σιαλμά,  μακάρι να μην ξανασυμβεί ποτέ. Σε αυτή τη ζωή όμως πρέπει να υπάρχουν κάποια ιδεώδη, τα οποία έρχονται από τα αρχαία χρόνια και περνάνε από γενιά σε γενιά. Ο Νίκος Σιαλμάς θυσιάστηκε για ένα σκοπό, εάν δεν έχεις ιδεώδη, εάν δεν έχεις ιερά και όσια, δεν μπορείς να σταθείς, δεν είναι όλα χρήμα στη ζωή, αυτό θα ήθελα να μείνει.”

Ως επίλογο στο αφιέρωμά μας δεν θα γράψουμε πολλά. Θα αναφέρουμε μόνο πως στο νότιο άκρο του Αγίου Ευστρατίου, το ακρωτήρι που ονομαζόταν παλαιότερα Τρυπητή μετονομάστηκε σε Νικόλαος Σιαλμάς. Πάνω από το ακρωτήρι στήθηκε από την Πολεμική Αεροπορία μεγάλο μνημείο. Δείχνει μια σπαρτιατική ασπίδα μαζί με ένα δόρυ, που είναι ο θυρεός της 342 Μοίρας Παντός Καιρού, στην οποία ανήκε ο Νίκος Σιαλμάς. Η επιγραφή με κεφαλαία γράμματα αναφέρει ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ…

Ο Νίκος Σιαλμάς ήταν γεννημένος πιλότος, γεννημένος αετός.

Όταν γεννιέσαι αετός είναι γραφτό, θα πετάς ψηλά, θα ξεχωρίζεις.

Αλλά κάποτε οι Αετοί πεθαίνουν στον αέρα και πριν την ώρα τους.

Ο Νίκος έφυγε στο βωμό ενός  ακήρυχτου πολέμου στο Αιγαίο.

Είμαστε βέβαιοι ότι την ώρα της συντριβής του F1, ένα πράγμα θα φώναζε με όλη την δύναμη της Ηρωικής ψυχής του  ΕΛΛΑΔΑ…ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ!!!

Ευχαριστούμε θερμώς τον κ. Ανδρέα και την κ. Βασιλική Σιαλμά για την καλή διάθεση και το κουράγιο που είχαν να συνδράμουν στην πραγματοποίηση του αφιερώματος καθώς και τον κ. Κωνσταντίνο Σιαλμά για την συνέντευξη που μας παραχώρησε. Τους ευχόμαστε καλή δύναμη και να΄ ναι πάντα καλά!

Τον Ήρωα τους…δεν θα τον ξεχάσουμε ΠΟΤΕ!

  Α Θ Α Ν Α Τ Ο Σ!

Επιμέλεια: Συντακτική Ομάδα Diplomatic Point