21-1-2023

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Σε αχαρτογράφητα νερά βρίσκονται οι διμερείς σχέσεις των ΗΠΑ με την Ερντογανική Τουρκία , μετά και τη συνάντηση των υπεξ των δυο κρατών Άντονι Μπλίνκεν και Μεβλούτ Τσαβούσογλου  στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.(σύμφωνα πάντα με ανοικτές πηγές ενημέρωσης). Παρά την μεταξύ τους οικειότητα(αφού όπως είπε ο επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας, έχουν συναντηθεί πάρα πολλές φορές στο ΝΑΤΟ, στον ΟΗΕ στο G20 αλλά και διμερώς ενώ χρησιμοποιούν ενικό ) , διεφάνη για άλλη μία φορά ότι δεν υπάρχει  σύγκλιση θέσεων σε μείζονα θέματα, όπως στα εξοπλιστικά προγράμματα, στην επικρατούσα κατάσταση στη  βόρεια Συρία, αλλά και στην χρονική απόφαση κοινοβουλευτικής επικύρωσης  της τυπικής ένταξης του Σκανδιναβικού διδύμου στο ΝΑΤΟ. Παρά το γεγονός ότι και οι δυο πλευρές καταδίκασαν την τρομοκρατία (σε όλες τις περιπτώσεις) αναφορικά με την μεθοριακή ζώνη Τουρκίας-Συρίας δεν υπήρξε πρόοδος, αφού η Άκυρα θεωρεί τους SDF ως Κούρδους τρομοκράτες και οι Αμερικανοί διατηρούν στενές σχέσεις μαζί τους στον αγώνα κατά των υπολειμμάτων του ISIS διατηρώντας 1120 στρατιωτικούς σε 4-5 βάσεις στην βόρεια Συρία.

Αν και το κοινό ανακοινωθέν αφήνει “παράθυρα” για ενεργό συνεργασία, εν τούτοις σε πρακτική βάση δύσκολα θα ληφθεί απόφαση για την προμήθεια των αεροσκαφών F-16  μέχρι τις εκλογές της 14ης Μαΐου στη γειτονική μας χώρα, ενώ παρά την αναφορά ότι και τα δυο κράτη υποστηρίζουν την “Πολιτική Ανοικτών Θυρών” για όποια κράτη επιθυμούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ (άρθρο 10 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού τυ 1949), εν τούτοις δεν υπήρξε ορατή πρόοδος στο πότε  ο Ερντογάν θα καταθέσει στη Τουρκική εθνοσυνέλευση προς επικύρωση  τα δυο πρωτόκολλα ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο  ΝΑΤΟ (όπου ήδη συμμετέχουν στις πλείστες δραστηριότητες της Ατλαντικής Συμμαχίας). Αν και ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι δεν θα πρέπει να συνδέονται  τα θέματα των αεροπορικών εξοπλισμών της Άγκυρας, με την διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Σκανδιναβική,είναι γνωστό ότι η Τουρκία τα συνδέει στα γνωστά και χιλιοπεπραγμένα ανατολίτικα “παζαρέματα”. (πάντως μιλώντας προχθές στο Νταβός ο ΓΓτου ΝΑΤΟ Νορβηγός Γενς Στόλντεμπεργκ δήλωσε σίγουρος ότι η επικύρωση θα λάβει  χώρα μέσα στο 2023). Και στα δυο θέματα-με βάση τις ανοικτές πηγές πληροφοριών  υπάρχουν δυσκολίες)

Αν και ο Τσαβούσογλου εμφανίστηκε μετά τη συνάντηση του με τον Μπλίνκεν  σχετικά εκνευρισμένος, είπε ότι η Αμερικανική πλευρά θα πρέπει να δείξει αποφασιστικότητα απέναντι σε κάποιο  ή κάποιους (προφανώς  εννοώντας τον γερουσιαστή Μενέντεζ) και στην αρνητική θέση που επί μήνες εκφράζουν για τα F-16  στην Τουρκία..Επίσης άφησε “αιχμές” για  τους Αμερικανούς ότι δεν κινούνται επί της επί χρόνια ισχύουσας ισορροπίας μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας με αποτέλεσμα οι τελευταίες “τάσεις” και ενέργειες να ευνοούν την Αθήνα.(εξοπλισμοί, βάσεις , Αλεξανδρούπολη, άρση εμπάργκο όπλων  στην Κύπρο κα) .Πάντως λόγω της προβληματικής κατάστασης (σχετικά με τα εξοπλιστικά) δεν ήταν τυχαία η πολλή πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού άμυνας Χουλουσί Ακάρ στο Λονδίνο και οι επαφές του με την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου(αφού πάντοτε είναι στο παρασκήνιο ανοικτή  η περίπτωση στροφής  προς την Βρετανική αγορά οπλικών συστημάτων ,μέχρι να είναι  έτοιμο το Τουρκικό αεροσκάφος TF-X).

Η μεταξύ τους  συνάντηση ήταν η τέταρτη  του λεγόμενου Στρατηγικού Μηχανισμού ενώ πολλά πρέπει να ειπωθήκαν σε επιμέρους επαφές  της γνωστής υφυπουργού  εξωτερικών για  τις πολιτικές υποθέσεις Βικτώρια  Νούλαντ  με τον Τούρκο υφυπουργό εξωτερικών πρέσβη Σεντάντ Ονάλ. Οι δύο πλευρές διεξήγαγαν εκτεταμένο διάλογο σε ένα ευρύ φάσμα τομέων διμερούς συνεργασίας και τόνισαν τη σημασία της εταιρικής  σχέσης ως συμμάχων του ΝΑΤΟ. Ο Μπλίνκεν  και ο Τσαβούσογλου βασίστηκαν στις εταιρικές σχέσεις και τις διυπηρεσιακές συζητήσεις που διεξήχθησαν από ανώτατου αξιωματούχους από τα δύο υπουργία εξωτερικών δυο ημέρες πριν την συνάντηση των υπεξ ενώ επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για μια συγκεκριμένη και προσανατολισμένη σε αποτελέσματα θετικής διμερούς ατζέντας. Συζήτησαν για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας.

Και οι δυο υπογράμμισαν την κατηγορηματική υποστήριξή τους για την εδαφική  κυριαρχία και την ακεραιότητα της Ουκρανίας ενάντια στον απαράδεκτο πόλεμο της Ρωσίας και επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους για την εξεύρεση λύσης για τον τερματισμό του πολέμου. Οι ΗΠΑ ευχαρίστησαν την Τουρκία για τον ρόλο της στη διαμεσολάβηση της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας(επισιτιστική ασφάλεια) με τις δύο πλευρές να υποστηρίζουν   την ανάγκη λειτουργίας αυτού του μηχανισμού σωτηρίας με τον ρυθμό που απαιτείται για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης για σιτηρά. Επίσης αποφάσισαν να αυξήσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία για την προώθηση της ειρήνης στον Νότιο Καύκασο(μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν) . Συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης του συντονισμού και της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ ενόψει των τρεχουσών απειλών και προκλήσεων.Οι δυο υπουργοί  αντάλλαξαν απόψεις αναφορικά με  την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμφώνησαν στη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας, ενώ έγινε  ειδική αναφορά στη Λιβύη.  Στο πλαίσιο της αντιτρομοκρατίας  οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν αντιτρομοκρατικές διαβουλεύσεις ως μέρος του Στρατηγικού Μηχανισμού, βασιζόμενες στην προϋπάρχουσα συνεργασία μέσω της επιβολής του νόμου και της ανταλλαγής πληροφοριών ενώ   ο Μπλίνκεν τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται δίπλα δίπλα  με την Τουρκία στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας. Και οι δύο πλευρές σχεδίαζαν να διατηρήσουν στενό συντονισμό και συνεργασία στις προσπάθειες για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του ISIS/Daesh και του PKK.

Συζήτησαν όλες τις πτυχές της Συριακής κρίσης και επανέλαβαν τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σε μια πολιτική διαδικασία υπό τη Συρία, σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Χαιρέτησαν την πρόσφατη ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για παράταση της διασυνοριακής παράδοσης ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία. Οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης ευρύτερα ζητήματα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης οικοδόμησης περιφερειακής σταθερότητας και συνδέσεων μέσω της αυξημένης οικονομικής συνεργασίας και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.Μπλίνκεν και Τσαβούσογλου επεσήμαναν τη συνεχή ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας. Επιβεβαίωσαν τη σημασία της οικονομικής συνεργασίας και της αξιοποίησης των υφιστάμενων διμερών φόρουμ για την υποστήριξη περιφερειακών και παγκόσμιων οικονομικών ευκαιριών. Και οι δύο πλευρές ενέκριναν έναν διάλογο για τη κλιματική αλλαγή  και την ενέργεια  με στόχο την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και της μετάβασης προς ένα καθαρότερο ενεργειακό μέλλον. Αποφάσισαν να συνεχίσουν τη δέσμευσή τους υπό την αιγίδα του Στρατηγικού Μηχανισμού για την επανεξέταση της προόδου και τη διατήρηση της δυναμικής στη θετική διμερή τους ατζέντα. Οι δύο πλευρές χαιρετίζουν τις αυξημένες διμερείς συναντήσεις, μεταξύ άλλων στο υψηλότερο επίπεδο, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού.

Και από εμάς ζήτησε η Ουκρανία΄άρματα μάχης

Από  την Ελλάδα(αλλά και την Τουρκία)   μεταξύ άλλων ζητάει η Ουκρανία άρματα μάχης LEOPARD2  εν όψι της επικείμενης σε 1-2 μήνες αντεπίθεσης για ανακατάληψη κατεχόμενων από τους Ρώσους εδαφών.Σύμφωνα με τετρασέλιδη ανακοίνωση της Ουκρανικής προεδρίας :

“Σήμερα, η βελτίωση του εφοδιασμού των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας με σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα και η αύξηση των δυνατοτήτων πυρός με τη βοήθεια δυτικών αρμάτων μάχης είναι μια από τις πιο πιεστικές και επείγουσες ανάγκες.

Χαιρετίζουμε την τολμηρή και πολύ έγκαιρη απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να μεταφέρει την πρώτη μοίρα αρμάτων μάχης Challenger 2 στην Ουκρανία. Ωστόσο, δεν αρκεί για την επίτευξη των επιχειρησιακών στόχων. Ως εκ τούτου, απευθύνουμε την έκκληση μας στα κράτη που έχουν άρματα μάχης Leopard 2 σε λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων του Καναδά, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας, των Κάτω Χωρών, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Σουηδίας, και της Τουρκίας. Εγγυόμαστε ότι θα χρησιμοποιήσουμε αυτά τα όπλα υπεύθυνα και αποκλειστικά για τους σκοπούς της προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων.”

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο

*Τα κείμενα που δημοσιεύονται στην ενότητα “Απόψεις” του Diplomatic Point απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους.